Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

Sezyum-137'nin (Cs-137) Güney Marmara'daki Dağılımı

Bir fisyon ürünü olan ¹³⁷Cs’nin Güney Marmara Bölgesi’ndeki aktivite konsantrasyonları, yüzeyden 0-5 cm derinlikte alınan toprak örneklerinde belirlenmiştir. Özellikle toprağın fizikokimyasal özelliklerinin ¹³⁷Cs’yi tutmada ne kadar etkili olduğu incelenmiştir.

Güney Marmara bölgesinde 100 örnekleme istasyonundan toplanan toprak örnekleri sabit ağırlığa gelinceye kadar kurutulup, delikleri 2 mm çaplı olan elekten geçirilerek marinelli tip sayım kaplarına konulmuştur. ¹³⁷Cs aktivite konsantrasyonları gama spektrometresinde ölçülmüştür. Ayrıca, toprak örneklerinde, % organik madde, % kil, % silt, % kum oranları ve pH değerleri ölçülmüştür. Sonuçların istatistiksel olarak değerlendirilmesinde SPSS (Statistical Package for the Social Science) programı, ¹³⁷Cs aktivite konsantrasyonlarının haritalandırılmasında GIS (Geographical Information Systems) tekniği kullanılmıştır.
Bu çalışmada bulunan ¹³⁷Cs aktivite konsantrasyonlarının, dünyada bu konuda yapılmış olan diğer çalışmalarda ölçülen aktivitelerle eşdeğerde olduğu gözlenmiştir. Toprağın fizikokimyasal parametrelerinden olan, organik madde miktarı, kil miktarı ve pH değerinin ¹³⁷Cs’yi tutmada önemli olduğu saptanmış ve bunlar arasında organik maddenin, ¹³⁷Cs’nin toprakta tutulmasındaki en etkili parametre olduğu görülmüştür.