Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

Ağaçlı-İstanbul Maden Sahalarında Fıstık Çamı (Pinus Pinea L.) Ve Salkım Ağacı (Robinia Pseudoacacia L.) Ağaçlandırmalarında Bazı Ölü Örtü Ve Toprak Özellikleri

Açık kömür ve maden ocak işletmeleri madencilik faaliyetleri esnasında doğayı ve ormanları büyük ölçüde tahrip etmekte, çevre kirliliğine neden olmaktadırlar. Bu sahaların ağaçlandırılarak ıslahı ve restorasyonu konusunda Türkiye’de de çalışmalara başlanmıştır. Ağaçlı-İstanbul açık kömür maden ocaklarında yapılan ağaçlandırma çalışmaları başarılı örneklerden biridir. Bu alanlarda Prof. Dr. M. Doğan KANTARCI’nın danışmanlığında, 1988 yılında ağaçlandırma çalışmalarına başlanmıştır. Ağaçlandırmada kullanılan başlıca ağaç türlerini sahil çamı (Pinus pinaster Aiton.), fıstık çamı (Pinus pinea L.) ve salkım ağacı (Robinia pseudoacacia L.) oluşturmaktadır.

Bu çalışma, Ağaçlı (İstanbul) maden ocağı artık materyallerine dikilen fıstık çamı (Pinus pinea L.) ve salkım ağacı (Robinia pseudoacacia L.) ağaçlandırma alanlarında gerçekleştirilmiştir. Salkım ağacından 7 ve fıstık çamından 5 deneme alanı seçilmiştir. Deneme alanlarında tüm ağaçların boyları, göğüs yüksekliğindeki (1,3 m) çapları ve dip çapları (0,3 m) ölçülerek ortalama çap, ortalama boy ve sıklık belirlenmiştir. Ölü örtü örnekleri her deneme alanından 400 cm² lik alandan alınmıştır. Toprak örneği alımı ve örnekleme amacıyla her deneme alanında toprak çukuru açılmıştır. Toprak örnekleri 0-1 cm, 1-3 cm, 3-5 cm, 5-10 cm, 10-20 cm, 20-30 cm, 30-40 cm ve 40-50 cm den olmak üzere 8 derinlik kademesinden alınmıştır. Ölü örtü örneklerinde birim alanda ağırlık, toplam azot, organik madde ve kül (mineral madde) özellikleri belirlenmiştir. Toprak özelliklerinden hacim ağırlığı, ince toprak (< 2 mm) ağırlığı, toprak reaksiyonu (pH), organik karbon (Corg), toplam azot (Nt) ile kum, toz ve kil oranları belirlenmiştir. Salkım ağacı ve fıstık çamı için bulunan değerler iki tür arasında istatistiksel olarak karşılaştırılmıştır.

Araştırma sonucunda, dikimlerden 17 yıl sonra, salkım ağacı alanında 6107,15 kg/ha, fıstık çamında ise 13700,00 kg/ha toplam ölü örtü belirlenmiştir. Salkım ağacında ölü örtü organik madde miktarı 4273,60 kg/ha fıstık çamında 10755,94 kg/ha dır ve bu değerler arasındaki fark, istatistiki anlamda önemlidir. Salkım ağacı ölü örtüsü, ve genel olarak toprakları fıstık çamındakilerden önemli derecede daha yüksek azot oranına sahiptir.

S

ome Forest Floor And Soıl Propertıes Of Umbrella Pıne (Pinus Pinea L.) And Black Locust (Robinia Pseudoacacia L.) Plantatıons On Mıne Lands In Agaclı-Istanbul

Open coal mine excavation and operations degrade forest and nature severely, and cause to drastic environmental pollutions. Plantation and restoration activities have also begun on these areas in Turkey. A successful plantation example is the plantations on open coal mine residuals in Ağaçlı-Istanbul. Under supervision of Prof. Dr. M. Doğan KANTARCI, plantations began in 1988. Main planted tree species consist of umbrella pine (Pinus pinea L.), black locust (Robinia pseudoacacia L.), and maritime pine (Pinus pinaster Aiton.).

This study was conducted in the area planted with umbrella pine (Pinus pinea L.) and black locust (Robinia pseudoacacia L.). 7 sample plots in black locust and 5 sample plots in umbrella pine plantations were chosen. In all sample plots; tree heights, tree diameters (0,3 m and 1,3 m) were measured. Thus, mean diameters, height and stand density were determined. Forest floor samples were collected from 400 cm² area in each sample plot. Soil profiles were dug in sample plots to collect soil samples. Soil samples were taken from 8 different soil depth layers (0-1 cm, 1-3 cm, 3-5 cm, 5-10 cm, 10-20 cm, 20-30 cm, 30-40 cm and 40-50 cm) via steel soil corers. On forest floor samples; unit mass, total nitrogen (Nt), organic matter (loss on ignition) and ash (mineral matter) properties were determined. On soil samples; bulk density, fine soil weight (<2 mm), soil acidity (pH), organic carbon (Corg), total nitrogen (Nt), and sand, silt and clay percentages were determined. Results in black locust and umbrella pine plantations were compared statistically by using nonparametric Mann Whitney-U test.

In conclusion, 17 year after plantations, average forest floor accumulation was 6707,15 kg/ha in black locust, and 13700,00 kg/ha in umbrella pine stands. Amount of organic matter of forest floor was 4273,60 kg/ha in black locust and 10755,94 kg/ha in umbrella pine. And these differences were found significantly between black locust and umbrella pine plantations. Forest floor and soils of black locust have significantly higher total nitrogen than those of umbrella pine.
AYLAK Gafura ,

Danışman : Prof.Dr.Ömer SARAÇOĞLU

Anabilim Dalı : Kimya Mühendisliği

Programı (Varsa) : Proses ve Reaktör Tasarımı

Mezuniyet Yılı : 2007

Tez Savunma Jürisi : Prof.Dr.Ömer SARAÇOĞLU (Danışman)

Pro.Dr. Tahsin AKALP

Prof.Dr. Ferhat BOZKUŞ

Prof.Dr.Hüseyin KOÇ

Yrd.DoçDr.Eyyüp ATICI