Toplayan və TƏRTİb edəN: K. HÜSeyn

Dördüncü Qayda – Bizlər şirk və küfr məsələlərini öyrənirik ki, özümüzü qorumaq və bu kimi günahlara düşməmək üçün. Lakin insanları ittiham etmək üçün şirk və küfr məsələlərini öyrənmirik. Çünki Qurani Kərimdə bir ayə belə yoxdur ki, Allah buyursun: Ey iman gətirənlər! İnsanları küfrdə ittiham edin» və ya hədis olsun. Əksinə «Ey iman gətirənlər! Allah yolunda səfərə çıxdığınız zaman diqqətli olun. Sizə salam verən bir şəxsə dünya həyatının puç mənfəətinə tamahsılanaraq: «Sən mömin deyilsən!» deməyin. (ən-Nisa 94). Təkfirçilər özləri şirk və küfrün içində boğulduqları halda insanları ittiham edirlər.

Allahın dinini 100 mərtəbəli bir bina kimi təsəvvür et. İman və küfr məsələsi neçənci mərtəbədir? Baxır sən buna hansı tərəfdən yaxınlaşırsan. Əgər biz İman və küfr məsələlərini öyrənirik şirkə, küfrə düşməyək bu birinci mərtəbədir. Yox əgər sən məsələləri öyrənirsən ki, insanları ittiham edəsən bu 100-cü mərtəbədir. Binaya isə qapıdan girərlər. Əgər sən elmdə müəyyən bir dərəcəyə çatsan və səni İslam dövlətində qazı təyin etsələr və sənin yanına küfr etmiş birini gətirsələr ki, sən ona hökm verəsən, onda sən bu məsələdən danışa bilərsən. Təkfirçilər isə özlərini unudaraq başqalarında səhv axtarırlar. Amr b. As – radıyallahu anhu – deyir ki: «Mən o, adama təəccüb edirəm ki, qardaşının gözündə çöp görür, öz gözündədəki kötüyü isə unudur. Qardaşının ürəyində olan nifrəti çıxarmağa çalışır, öz ürəyində olan nifrəti unudur…»⁶⁰⁸. Onu, bunu küfrdə ittiham edir. Lakin özləri artıq küfrün içindədirlər. Mütləqdir ki, bizlər bu məsələni öyrənirik ki, bu şeylərə düşməyək. Buna görə də qorx bir kimsəni küfrdə, bidətdə, nifaqda ittiham etməkdə.

Əgər bizlərdən kimsə gələcəkdə elm alsa və bu nəticəyə gəlsə ki, namaz qılmayan kafirdir, yenə də bu sənə rəvac vermir ki, sən namaz qılmayan müsəlmanları gördükdə onları təkfir edəsən. Əksinə sən insanlar üçün bir Mayak olmalısan. Mayak gəmilərə dənizlərdə yolu göstərdiyi kimi, sən də insanlara doğru yolu göstərən bir mayak olmalısan. Hər bir kəsin öz vəzifəsi vardır. Təkfir etmək isə sənin vəzifən deyildir. Bu da onların cahilliklərindən və elimsizliklərindən irəli gəlir ki, onlar müəyyən bir fətvanı götürərək: «Filan əməli edən kafirdir, filan sözü deyən kafirdir» götürərək bir başa insanların üzərinə tətbiq edirlər. O alimin həmin qaydaya necə gəlib çıxdığını, o fətvanı vermək üçün hansı mərhələlərdən keçdiyini öyrənmədən, təfsilatına varmadan insanların üzərinə tətbiq edirlər. Bu da böyük azğınlıqdır. Sən bilməlisən ki, alim hansı dəlilə əsasən o, fətvanı verib. Əgər sən bunun təfsilatına varsan bu işin sən fikirləşdiyin kimi olmadığını görərsən. «Münafiqlərə əmin-amanlıq və ya qorxu xəbəri gəldikdə dərhal onu yayarlar. Halbuki əgər bunu Peyğəmbərə və ya özlərindən olan ixtiyar sahiblərinə demiş olsaydılar əlbəttə həmin xəbəri onun mahiyyətinə varan şəxslər bilərdilər». (ən-Nisa 83). Əksər vaxtı alimlər fətvaları öz yaşadıqları ölkəyə uyğun, oranın cəmaatına görə verilər. Səudiyyə kimi dövlətdə olan hökmlər, digər başqa yerlədə olan hökmlər, fətvalardan fərqlənməlidir. Hamısı Lə İləhə İlləllah Muhammədən Rəsulullah deyir. Ancaq bir şeyi bilmək lazımdır ki, bu insan İslam adətləri özündə qalır, İslamı isbat edir, özünü İslama mənsub edərək mən müsəlmanam deyir, iqrar edir sadəcə olaraq bu insan 70 il sovetin altında qalmağı ilə dinlərindən çox şeyi unudublar. Onlar üçün sünnə bidət, bidət isə sünnə olub. Şeyxlərdən birinə sual verirlər ki: «Mənim atam-anam namaz qılmır onlar kafirdir?» Şeyx ondan üz döndərdi. Dedi ki, heç olmasa ata-anana hörmət et. Nəyə əsasən sən onlara kafir deyirsən?». Məgər İbrahim – əleyhissəlam – öz müşrik atasını dəvət etdikdə ona: «Ey kafir, Allaha ibadət et!» deyə müraciət etdi, yoxsa? «(Ya Muhəmməd!) Quranda İbrahimi də yad et (onun hekayətini də ümmətinə söylə). Həqiqətən o, büsbütün doğru danışan bir zat – bir Peyğəmbər idi. O, bir zaman atasına belə demişdir: «Atacan! Nə üçün görməyən, eşitməyən və sənə heç bir fayda və zərər verə bilməyən bütlərə ibadət edirsən? Atacan! Həqiqətən sənə gəlməyən bir elm (peyğəmbərlik) mənə gəlmişdir (sənə müyəssər olmayan bir şey mənə müyəssər olmuşdur). Ardımca gəl ki, səni (Allahın buyurduğu) doğru bir yola çıxardım! Atacan! Şeytana ibadət etmə. Həqiqətən şeytan Rəhmana çox asi olmuşdur. Atacan! Qorxuram ki, (tövbə etməsən) Allahdan sənə bir əzab toxunsun və beləcə (Cəhənnəmdə) şeytana yoldaş olasan. (Atası Azər İbrahimə) dedi: «Sən mənim tapındığım tanrılardan üzümü çevirirsən? Əgər (onlara qarşı pis hərəkətlərinə) son qoymasan səni mütləq daş-qalaq edəcəyəm (yaxud səni təhqir edib acı sözlər deyəcəyəm). Bir müddət məndən uzaq ol (gözlərim səni görməsin)». İbrahim belə cavab verdi: «Sənə salam olsun! (Allah özü sənə rəhm etsin. Məndən sənə heç bir pislik gəlməz). Mən Rəbbimdən sənin bağışlanmağını dilyəcəyəm. O, mənə qarşı çox mehriban, lütfkardır (duamı qəbul edər)» Bəs nə üçün günümüzdə olan cahillər: «Mən valideyinlərimi dəvət etmişəm, kifayətdir. Onsuzda qəbul etmirlər». Sən cahil ömrünün axırına qədər onları dəvət etməlisən. Çünki İbrahim – əleyhissəlam – öz müşrik atasını, Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm – öz müşrik əmisi Əbu Talibi son nəfəsinə qədər dəvət etdi. Artıq müşrik və kafir kimi öldükləri onlara bəlli olduqda bundan əl çəkdilər. Lakin Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm – öz müşrik əmisi Əbu Talib üçün Cəhənnəmdə əzabının yüngülləşdirilməsi üçün də dua etdi. Şeyx tələbələrindən birinə sual verir ki: «Valideyinlərin ibadət edirmi?». O, da: «Çox asanlıqla deyir ki, cahildirlər». Şeyxin gözləri yaşla dolur. Subhənəllah! Qiyamət günü sən onları Cəhənnəmdə yanan görəndə sənin halın necə olacaqdır?”. Harun ilə Musa – əleyhimussəllam – ı Firounun yanına göndərəndə dedi ki: Firounun yanına yollan və ona mülayim sözlər de, bəlkə qorxub xatırlasın. «Fironun yanına yollanın. O, (Allahlıq iddiasına düşməklə) həqiqətən azğınlaşıb həddini aşmışdır. Onunla yumşaq danışın. Bəlkə öyüd-nəsihət qəbul etsin, yaxud (Rəbbindən) qorxsun» (Ta ha 43-44).

Öz hislərimizə görə mühakimə etməməliyik. 50-ci illərdə Misirdə dövlət müsəlmanları incitdi. Onlarda dedilər ki: «Müsəlman müsəlmanı incidə bilməz. Deməli bunlar müsəlman deyillər, kafirdilər və Həsən əl-Bənna, Seyyid Qutubun başçılığı ilə “İxvan əl-Muslimin” firqəsi yarandı. Vallahi, bir çoxları qisasla yaşayır, dövləti tərəfindən incidildiyinə görə qəlbi kinlə doludur. Ona görə də hamını kafir sayır. Suhbhənəllah, öz nəfsinə görə? Bir düşün: Sən elmlə ittiham edirsən, yoxsa öz nəfsi-istəklərinlə.



