Su Kasidesi Fuzuli tarafından yazılmış bir naattır.
“Kanuni Mersiyesi” Baki tarafından Kanuni için yazılmıştır.
Mesneviler aşk hikâyeleri ya da didaktik konularda yazılırlar.
Önemli mesnevilerimiz; Vesilet’ün-Necat(Süleyman Çelebi), Harname(Şeyhi), Leyla vü Mecnun(Fuzuli), Hüsn ü Aşk(Şeyh Galip), Hayriyye(Nabi), Kutadgu Bilig(Yusuf Has Hacip), Cemşid ü Hurşid(Ahmedi), İskendername(Ahmedi), Garipname(Aşık Paşa)’dır.
Rubai tek dörtlükten oluşan ve özel aruz vezinleriyle yazılan derinlikli şiirdir. Mani kafiyelidir.
Rubai’de İranlı şair Ömer Hayyam, bizde ise Azmizade Haleti öne çıkar.
Tuyuğ ve Şarkı Türklerin icat ettiği nazım biçimleridir. Tuyuğ deyince Kadı Burhanettin, şarkı denince Nedim öne çıkar.
Gazelin mısralarına ziyade adı verilen kısa mısralar eklenince müstezad yapılmış olur.
Terkib-i bend ve terci-i bend arasındaki fark vasıta beytidir. Bu beyit, terkib-i bende hep değişir, terci-i bend’de ise tekrarlanır.
Terkib-i bend’de Bağdatlı Ruhi ve Ziya Paşa, terci-i bend’de ise Şeyh Galip ve Ziya Paşa öne çıkar.
Kıt’a, matlası olmayan gazel gibidir: aa, ba, ca, da
Divan şiiri imgelerine mazmun denir. Mazmunlar sevgiliyi anlatan kalıplaşmış imgelerdir.
Divan şiirinde edebi sanatlar bolca kullanılır.
İlk divan şairi Hoca Dehhani’dir, 16.Yüzyıla kadar Ahmedi, Şeyhi, Ahmet Paşa gibi şairler gelip bu şiirin klasikleşmesine katkıda bulunmuşlardır.
Divan şiirinin son büyük şairi Şeyh Galip’tir.
16.Yüzyıl’ın en büyük iki şairi Fuzuli ve Baki’dir.
17.Yüzyılın en büyük iki şairi Nabi ve Nef’i’dir.
18.Yüzyılın en büyük iki şairi Nedim ve Şeyh Galip’tir.
Musammat sözcüğünün iki anlamı vardır: İkiye bölünüp dörtlük biçiminde yazılan gazel anlamına gelir. Diğer anlamı ise beyit dışında kullanılan nazım birimiyle yazılan bütün nazım biçimlerini kapsar. Buna göre üçlü, dörtlü, beşli, altılı, yedili, sekizli vb. nazım birimiyle yazılan bütün şiirler musammattır.
Terkib-i bend ve terci-i bend 5-15 adet bendle yazıldığı için musammat sayılmıştır.
Baki din-dışı gazeller yazmış, Fuzuli ise hem din-dışı hem de beşeri aşkı kaynaştıran şiirler yazmıştır.
Fuzuli ve Baki gazel üstadıdır.
Baki, Şairler Sultanı olarak, Fuzuli ise ızdırap şairi olarak bilinir.
Nabi hikemi tarz(didaktik) şiirin temsilcisidir.
Nef’i kaside ve hiciv üstadıdır. Siham-ı Kaza adlı hiciv eserini yazmıştır.
Nedim, somut aşkı divan şiirine sokmuştur. Lale devrinin eğlence şairidir.
Şeyh Galip Mevlevi şeyhidir. Tasavvuf konusunu işlemiştir. Hüsn ü Aşk, alegorik bir tasavvuf mesnevisidir.
Tuyuğ, kendine özgü bir vezinle yazılır.
Dostları ilə paylaş: |
