TüRKİye turizm coğrafyasi marmara bölgesi BÖLÜm I yalova

İnanç Turizmi

Halil Kilisesi

Hakkari'ye 10 km mesafede bulunan ana yol kenarındaki Halil Mevkii'nde bulunmaktadır. Nasturilere ait olan yapının üzerinde kitabe ve süsleme mevcut olmadığından, hangi tarihte kim tarafından yapıldığı bilinmemektedir.

Derav Kilisesi

Zap Vadisi'nde Üzümcü Köyü’nün ilerisinde Derav Mevkii'nde bulunmaktadır. Zap suyunun karşı tarafındaki sırtta, eğimli bir arazide kurulmuştur. Nasturilere ait olduğu kabul edilen yapının üzerinde kitabe veya süsleme olmadığından yapının tarihi ve dönemi bilinmemektedir.

Adıyaman
Adıyaman, dünyanın 8. harikası olarak nitelendirilen Nemrut Dağı Kommagene uygarlığı kalıntıları, dünyanın 4. büyük barajı olan Atatürk Barajı ve dünya birinciliğine sahip halk oyunları ile öne çıkan bir kenttir. Cumhuriyet dönemine kadar adı Hısn-ı Mansur olan Adıyaman, tarih boyunca birçok uygarlığa sahne olmuş Hitit, Mitanni, Urartu, Asur, Med ve İranlılarla Büyük İskender ve Kommagene krallıklarına ev sahipliği yapmıştır. 11.yüzyılda Selçuklu, Haçlı ve Eyyübi; 13. yüzyılda Anadolu Selçuklu, İlhanlı ve Memluk dönemlerini yaşamış; 1516’da Yavuz Sultan Selim tarafından Osmanlı topraklarına katılmıştır. Bölgede Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerine ait eserlerle Türk-İslam eserlerine bir arada ve sıkça rastlanmaktadır.Güneydoğu Toroslar’ın eteklerinden Fırat Nehri'ne kadar uzanan platolara yayılmış durumdaki Adıyaman ilinin yüzölçümü 7.614 kilometrekaredir. Türkiye’nin en büyük akarsuyu olan Fırat, ilin Güney ve Doğu sınırlarını oluşturur. Başlıca geçim kaynağı tarım ve hayvancılık olan Adıyaman'da ekili alanlar bütün il topraklarının dörtte biri kadar yer kaplar. GAP’ın tamamlanmasıyla birlikte Adıyaman’da kültür balıkçılığının yanı sıra pamuklu dokuma, süt, yem ve et işleme tesisleri ile turizm yatırımları ağırlık kazanacaktır.

Turizm Potansiyeli

Ören Yerleri ve Müzeler

Nemrut Ören Yeri

İl Merkezine 71 km, Kahta İlçesine 51 km uzaklıkta yer alan örenyeri Doğu Toros sıradağları üzerinde 2150 metre yükseklikte, Fırat Nehri geçitlerine ve ovaya hakim bir tepe üzerindedir. Kommagene Kralı I. Antiochos için yapılan anıt mezar üzerine kesme taşlar ve çakıltaşları yığılarak bir tümülüs oluşturulmuş ve tümülüsün etrafındaki teraslar üzerine ateş sunağı ve Greko-Pres üslubunda dev heykel ve kabartma steller yapılmıştır.

Arsameia Ören Yeri (Nymphaios Arsameia’sı)

Adıyaman’a 60 km. uzaklıktadır. Kral I. Antiochos kitabelerinde söz edildiğine göre Arsameia, İ.Ö. 2. yüzyılın başlarında Kommagene’lerin atası Arsemez tarafından Kahta çayının doğusunda Eski Kahta kalesinin karşısında kurulmuş

Perre Antik Kenti

Adıyaman kent merkezine 5 km. uzaklıktaki Pirin köyünde girişleri kabartmalarla süslenmiş, birbirine geçişli, içerisinde lahitler yerleştirilmiş kayaların içine oyulmuş 200 civarında mezar yer almaktadır. Antik çağdan kalan bu nekropol ve çevresi Kommageneliler döneminde önemli bir yerleşim merkezi olmakla birlikte, Romalılar döneminde gelişmiş ve asıl önemini kazanmıştır.

Gerger Kalesi (Fırat Arsameia’sı)

Adıyaman’ın Kahta İlçesine 85 km. uzaklıkta bulunan kale, Fırat nehrinin batı yakasında yer almaktadır. İ.Ö. II. yüzyılda Kommageneliler’in atası Arsames tarafından inşa edilmiştir. Sarp kayalar üzerine, Aşağı ve Yukarı Kale olmak üzere iki bölümde inşa edilen Gerger Kalesi’nin batı surlarında Kral Samos’a ait bir kabartma bulunmaktadır. İslami dönemde de kullanılan kalede cami, dükkanlar ve su sarnıçları bulunmaktadır.

Cendere Köprüsü

Adıyaman’a 55 kilometre uzaklıkta, Karakuş tümülüsünün kuzeydoğusunda yer almaktadır. Kahta çayının en çok daraldığı kesimde iki ana kaya üzerinde 92 iri kesme taştan yapılan bir büyük kemer ve doğu tarafındaki küçük bir tali kemerden oluşur. Samsat’ta karargah kuran XVI. Roma Lejyonu tarafından İ.S. 200’ün başında inşa edilen köprünün giriş ve çıkışlarında sütunlar bulunmaktadır. Köprü ve yapımı hakkında bilgiler içeren kitabelerden, köprünün Roma hükümdarı Septumus Severus’a ve Romalılar tarafından askerlerin anası olarak anılan eşi Julia Domna adına yaptırıldığı anlaşılmaktadır

Karakuş Tümülüsü (Kadınlar Anıt Mezarı)

Milli Parkın güneybatısında Adıyaman-Kahta girişinde bulunan, Kommagene Kralı II. Mithridates tarafından annesi İsas adına yaptırılan anıt mezar, sütun üzerindeki kartaldan dolayı Karakuş Tümülüsü olarak anılmaktadır. Doğu, batı ve güney yönlerde dörder sütun varken günümüze doğuda iki, batıda ve güneyde birer sütun kalmıştır. Doğudaki sütun üstünde aslan ve kartal heykel kalıntıları, batıdaki sütunun üstünde tokalaşma steli, yerde aslan heykel parçası vardır. Nemrut Dağı giriş noktası olarak belirlenen Karakuş Tümülüsü Milli Park Koruma alanı içindedir.

Termal Turizm

Çelikhan İçmesi

Çelikhan İlçesi’nin 23 km. kuzeydoğusundadır. Bu kaynağın mide, bağırsak, karaciğer, safra kesesi ve böbrek taşı hastalıklarına iyi geldiği bilinmektedir.

Besni İçmesi

Besni İlçesinin 6 km. kuzeydoğusundadır. Bu içmenin suyu böbrek taşlarına, kronik kabızlık, bağırsak ve mide iltihaplarında faydalıdır.

İnanç Turizm

Çarşı Camii

Diğer adı Hacı Abdulgani Camii olan eser 1557 yılında Hacı Abdulgani Efendi tarafından yaptırılmıştır. 1640 yılında Hacı Mehmet Rızaullah tarafından onarılan camii 1910, 1957 ve 1982 yıllarında tekrar onarım görmüştür. Beyaz Küfeki taşından yapılmıştır.

St.Paul Kilisesi

Adıyaman Merkez Mara Mahallesindedir. 1905 tarihli kilise yazıtlarından binanın bir hayli eski olduğu anlaşılmaktadır. Bugün için kilise küçük bir Süryani cemaati tarafından kullanılmaktadır.

Alternatif Turizm Aktiviteleri

GAP Su Sporları

Adıyaman Valiliği, GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi, DSİ Genel Müdürlüğü, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ve Şanlıurfa Valiliği organizasyonu ile yıllardan beri Atatürk Baraj Gölünde rüzgar sörfü gösterileri yapılmaktadır.

Yamaç Paraşütü

Nemrut Dağı Milli Park Alanındaki değişik noktalarda zaman zaman yamaç paraşütü yapılmaktadır.

Akarsu Turizmi

Yılın üç ayı (Mart, Nisan, Mayıs) Cendere Köprüsünden Atatürk Baraj Gölüne kadar yaklaşık 10 km.'lik mesafe ile Eski Kahta Kalesinin bulunduğu Nymphaios akarsularında rafting yapma imkanı mevcuttur.

Dağ - Doğa Yürüyüşü

Nemrut Dağı Milli Park alanı içinde doğa yürüyüşleri yapılması düşünülebilir, ancak şu anda planlı bir etkinlik söz konusu değildir. Bazı turist grupları münferiden yürüyüşler yapmaktadır.

Olta Balıkçılığı

Atatürk Barajı gölünde ve Azaplı, İnekli, Gölbaşı, Çataltepe ve Dot göletlerinde Aynalı Sazan ve Yayın balıkları olta ile avlanabilmektedir.

Diyarbakır
Yazılı tarih döneminde yaşayan ilk halk Hurri ve Mitannilerdir. Gelişerek yayılan Mitanni Krallığı’nın zayıflaması ile Hititlerin gözetimi altındaki Mitanni toprakları  Asurluların egemenliği altına girmiştir, 70 yıl süren Asur egemenliği, 625 yılında Med'lerin bölgeye hakim olması ile son bulmuştur. Medlerden Perslere M.Ö.550’da hakimiyet geçmiştir.Diyarbakır'ın Müslümanların eline geçmesi Hz. Ömer'in halifeliği dönemine rastlar (M.8.639). Diyarbakır, 10 Eylül 1515'de Yavuz Sultan Selim zamanında Osmanlı İmparatorluğu’na katılmıştır.
Turizm Potansiyeli