Ünden bugüN

Kemaleddiıı Bey

Yıldırım Yavuz arşivi

layışını ülkenin tüm yörelerine uygulayan bir dizi mimar, mühendis ve yapı ustası yetiştirmiştir, böylece, Evkaf Nezareti inşaat ve Tamirat Heyet-i Fenniyesi; Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın odak noktasına dönüşmüştür.

Bu yularda ülkedeki mimar ve mühendislerin örgütlenmesine de çalışan Kemaleddin Bey, Eylül 1908'de "Osmanlı Mimar ve Mühendis Cemiyeti" adıyla ilk meslek odasını kurmuş, 1919'da, savaş sonunda dağılan cemiyetin Türk asıllı ilk üyeleri Kemaleddin Bey, Vedat Tek(->) ve o dönemin müze müdürü Halil Edhem (Eldem)(~>) olmuşlardır.

Yeni tasarımlar açısından Kemaleddin Bey'in en verimli dönemi 1910-1911 yılları olmuş, Evkaf Nezareti'nin yaptırmayı düşündüğü 7 adet işhanı, Bebek, Bostancı ve Bakırköy (Kartaltepe) camileri ile Bostancı, Ayazma ve Reşadiye mektepleri bu yıllarda projelendirilmişlerdir. Bu projelerden bazıları savaş nedeniyle yarım kalmış, Yeşilköy ve Bakırköy camileri ile Dördüncü Vakıf Hanı Cumhuriyet'in ilk yıllarında tamamlanabilmiş, Beşinci Vakıf Ham yine Cumhuriyet döneminde bitirilmeden kullanıma açılmış, Altıncı ve Yedinci Vakıf hanları ile diğer birçok proje ise hiçbir zaman gerçekleştirilememiştir.

imparatorluğun savaştaki yenilgisinden ve İttihad ve Terakki'nin iktidardan düşmesinden sonra, 1919'da, işgal yıllarının evkaf nazırı Vasfi Hoca tarafından işine son verilen Kemaleddin Bey, halk arasında ü-nünü pekiştiren en önemli yapıtlarından birini bu yıllarda vermiş, 1918'de Fatih yangınında evleri yok olan fakir aileler için tasarladığı, Laleli'deki Harikzedegân (Tayyare) Apartmanları'm 1922'de tamamlamıştır. Aynı yıl Kudüs'ten gelen bir davet üzerine Filistin'e giderek Mescid-i Aksa ve Kub-betü's-Sahra'nın onarımlarını üstlenen Kemaleddin Bey 1923'te Evkaf Nezareti'nde-ki işine yemden atanmışsa da Kudüs'teki çalışmaları nedeniyle bu göreve hemen başlayamamıştır. Mescid-i Aksa'nın ona-