Ustad Misbah Y?zdi

GÜC QƏDƏRINDƏ VƏZIFƏ
Əgər  bütün  ibadət  və  dini  göstərişlərdən  faydalanmaq
lazımdırsa,  ayrı-ayrı  insanlar  üçün  hansısa  bir  hədd
müəyyənləşdirilmişdirmi?  Hamı  eyni  dərəcədə  vəzifəlidir,
yoxsa  ayrı-ayrı  dərəcələr  var?  Əvvəla,  hamı  eyni  dərəcədə
vəzifəli  deyil.  Belə  bir  göstəriş  yoxdur  ki,  hamı  eyni  qədər
Qur’an  oxumalı,  eyni  qədər  dua  etməlidir.  Vəzifə  dərəcələri
fərqlidir.  Məsələn,  təhsil  hazırlığı  olan  insanın  təhsil

---

169
məs’uliyyəti  başqalarından  çoxdur.  Həmin  şəxs  bu  vəzifəni
öhdəsinə  götürdükdən  sonra  cəmiyyətin  ehtiyacı  ödənərsə,
başqaları  bu  vəzifədən  qismən  azad  olur.  Artıq  bu  şəxs  üçün
elmi  təhsil  vacib  vəzifəyə  çevrilir.  Amma  ruhun  kamilləşməsi
üçün  duadan  da  faydalanmaq  lazımdır.  Təhsil  üçün  münasib
olan vaxtı isə duaya sərf etmək olmaz. Hər vəzifəni öz yerində
icra etmək məqsədəmüvafiqdir. Dərsi dua ilə əvəz etmək yox,
azad və fəzilətli vaxtlarda dua oxumaq lazımdır. Amma ictimai
fəaliyyət üçün gücü olmayan insan evdə oturub, duaya məşğul
olarsa, eybi yoxdur. Deməli, müxtəlif insanların vəzifə dərəcəsi
də  müxtəlifdir.  Vəzifəli,  var-dövlətli  insanın  məs’uliyyəti
fəhlənin  məs’uliyyətindən  qat-qat  ağırdır.  Varlı  öz  varına
uyğun  həddə  yoxsullara  əl  tutmalıdır.  İnsanlar  dini  vəzifələr
qarşısında  öz  güc  və  mə’lumatları  səviyyəsində  məs’uldurlar.
Əlbəttə  ki,  dəqiq  proqram  tənzimləmək  çətindir.  Əxlaq
alimlərinin  fikrincə,  bu  işdə  mütəxəssislərdən  kömək  istəmək
lazımdır.  Mütəxəssislər  hərtərəfli  mə’lumata  malik  olduqları
üçün  qarşı  tərəfin  imkanlarını  nəzərə  alaraq  daha  münasib
proqram  hazırlaya  bilərlər.  Bəli,  təcrübəli  insanların  məsləhəti
həmişə faydalı olur.