VilayəTİ-FƏQİH 1 İmam xomeyni (r.ə) VİlayəTİ-FƏQİH İslam höKÜMƏTİ Sİstemi

«Fəqihlər nə qədər ki, hərisliyə qapılmayıblar (yersiz ləzzət və
sərvəttələbliyə (tamahkarlığa) tutulmayıblar) Peyğəmbərin etibar
etdiyi o şəxslərdir». Soruşuldu ki, ya Peyğəmbər «hərisliyə
qapılmayıblar» deməyinizdə məqsəd nədir? Buyurdu: «Hakim
qüdrətə boyun əyməkdir, belə olduqda onlardan uzaq olun».
1
Bu rəvayətlərin hamısını araşdırmaq keniş fürsət tələb edir, biz ancaq
«
ﺘ o Ⓝﺘ o 펠ﺘ» cümləsi barədə söz açacayıq. Əvvəl görək ki,
peyğəmbərlərin nə vəzifələri var və işləri nədir? Sonra məlum olar ki,
onların əmanətdarı və etibar etdikləri olan fəqihlərin öhdələrinə nə
vəzifələr qoyulmuşdur.
Besətlərin məqsədi və Peyğəmbərlərin vəzifələri nədir
Əql baxımından Peyğəmbərlərin işi ancaq əhkamı bəyan etmək
deyildir. Belə deyildir ki, məsələn əhkam vəhy yolu ilə Həzrəti Rəsuli-
Əkrəmə (s) çatmış olsun, Həzrət Rəsul (s) və Həzrət Əmir və imamlar (ə)
Allahın əhkamını azaldıb-çoxaltmadan bilməyənlərə nəql edən şəxslər
olmuş olsunlar, onlar isə bu əmanəti fəqihlərə çatdırıb ki, onlar da xəyanət
etmədən camaata çatdırsınlar. Əlfüqəha ümənaür-rəsulun mənası isə guya
bu olmuş olsun ki, əhkamı deməkdə əmanətdar olsunlar! Lakin həqiqət
Peyğəmbərlərin həqiqi və ən mühüm vəzifəsi əhkam və qanunları həyata
keçirməklə ədalət üzərə ictimai bir sistem qurmaqdır ki, bu sistemdə
əlbəttə, əhkamı bəyan etməyi, ilahi təlimləri yaymağa tələb edir. Necə ki,
bu mənda bu ayədən alınmışdır.
2
«㔠.ট .om P o ﺘ �P ﮵ ﺘ﮵⪷.ﺘ o 晦.ﺘ P P 7Ⓝ o ..팀ﺘ ˵o ﮵ .om o P P o . . ﺘ . »
Demək, besətlərin məqsədi budur ki, cəmiyyət ədalətli əlaqələr
əsasında nizam tutub insanlığa çatsın. Bu da hökümət təşkil edib əhkamı
bərpa etməklə ola bilər. İstər peyğəmbər Həzrət Rəsuli-Əkrəm (s) kimi
1
«Üsuli-Kafi» cild 1, səh. 58. Habelə «Nəvadiri-Rəvəndi»də, «Dəaimul-islam»,
«Müstədrəkül-vəsail»də bu kimi rəvayətlər vardır. «Kafi» kitabında belə gəlib:
»

 ) (
Ϥ Ϡ
Ⓝ
Ϡ
Ⓝ«
«Alimlər etimadlı şəxslərdir, təqvalılar qoruqçudurlar, peyğəmbərlər ağadırlar».
2
«Həqiqətən Peyğəmbəri aydın nişanələrlə göndərdik və onlarla kitab və mizan nazil
etdik ki, xalq ədalətli hökümət qursun». Hədis 25.

---

VİLAYƏTİ-FƏQİH
54
özü hökümət təşkil edə bilsin, istərsə də ondan sonra onun ardıcılları
hökümət qura bilsinlər. Allah-Təala xums sahəsində buyurur:
... m . P .ﺘ 팀 �P  P টP⪷PⓃ R 㔠Ⓝ . Ⓝ . Ⓝ . P .⪷ Ο o⪷팀 ﺘP�⪷ . ﺘ