Muhammad Sodiq Qosh-g’ariyning “Odob as-solihin” asari – yuksak ma’naviy-axloqiy sifatlarni yorituvchi manba. Muhammad Sodiq Qoshg’ariyning “Odob as-solihin” (“Yaxshi kishilar odobi”) asari kundalik turmushimizda har kuni har daqiqada bilish zarur bo’lgan turmush odobiga oid xulq-odob qoidalarining majmuidir. Asar turkiy tilda yozilgan bo’lib, muqaddima, yetti bob va xotimadan iborat.
Asarning muqaddimasida uning maqsadi sifatida insonga yaxshi xulq egallashi zarurligi ta’kidlanadi va u odob qoidalarini egallab olmasa va yaxshi xulq bilan odobli va toza bo’lmasa, nafaqat o’ziga, balki butun dunyoga yomonlik tarqatadi, deydi va quyidagi masnaviyni keltiradi:
Adabsiz na o’zi uchun yomonlik qiladi,
Balki butun dunyoga o’t qo’yadi.
“Odob as-solihin” asarida bayon etlgan botniy va zohiriy qoidalar:
1. Salomlashish va ruxsat so’rash odobi.
2. Muloqot odobi.
3. Uxlash va yo’l yurish odobi.
4. Suhbatlashish odobi.
5. Er-xotin odobi.
6. Tozalik qoidalari.
7. Mehmon kutsh odobi.
8. Ziyofat va ovqatlanish odobi.
9. Safar qoidalari.
Adabiyotlar:
Hoshimov K., Nishonova S., Inomova M., Hasanov R. Pedagogika tarixi. – T.: O‘qituvchi, 1996.
Hasanboev J., Hasanboeva O., Homidov H. Pedagogika tarixi. – T.: O‘qituvchi, 1997.
Safo Ochil., Hoshimov K. O‘zbek pedagogikasi antologiyasi. – T.: O‘qituvchi, 1999.
Hoshimov K., Safo Ochil. O‘zbek pedagogikasi antologiyasi. – T.: O‘qituvchi, 2010.
Dolimov U. Milliy uyg‘onish pedagogikasi. – T.: NOSHIR, 2012.
Ataeva N., Rasulova F., Hasanov S. Umumiy pedagogika (Pedagogika tarixi). – T.: “Fan va texnoligiya”, 2011.
Munis SHermuxammad. Savodi ta’lim. – T.: O‘qituvchi, 1997.
Muhammad Sodiq Qoshg‘ariy. YAxshi kishilar odobi. – T.: YAngi asr avlodi, 2002.
7-MAVZU. XIX ASRNING 2-YARMI – XX ASRNING 1-CHORAGIDA TURKISTON O‘LKASIDA TARBIYA, MAKTAB VA PEDAGOGIK FIKRLAR.
Reja
XIX asrning 2-yarmida Turkistonda maktablar tizimi
Chor Rossiyasining ta’lim siyosati
Turkistonda rus maktablarining ochilishi. Yerlik aholi uchun rus-tuzem maktablarining tashkil etilishi.
Turkistonda jadidchilik harakati. Yangi usul maktablarining ochilishi.
Mahmudxo’ja Behbudiy, Munavvar Qori, Abdulla Avloniy, Abduqodir Shakuriylarning yangi usul maktablarini tashkil etishdagi ma'rifatparvarlik xizmatlari.
Dostları ilə paylaş: |