Zaman budaq cüMLƏSİNİn funksional-qrammatik xüsusiYYƏTLƏRİ

The letter being written I went to post it. (Məktub yazılmış olanda mən onu poçtla göndərməyə getdim)

Beləliklə, dil faktları göstərir ki, ingilis dilində ayrıca subyekti olan tərkiblər vardır. Həmin dilin tarixi keçmişinə getdikcə belə tərkiblər çoxalır, qramatik quruluşda dəyişiklik çox gec və tədricən baş versə də, müasir inkişaf mərhələlə­rində azalma müşahidə olunur, zaman budaq cümləsinin mümkün variantları yaranır.

Ə.Abdullayev yazır ki, ayrıca subyektli tərkiblərin işlənməsi yalnız türk dillərinə məxsus olmayıb, hind-Avropa dilləri üçün də səciyyəvidir. Ola bilər ki, bir dildə bunlar az miqdarda, başqalarında daha geniş işlənsin. O da mümkündür ki, bir dildə belə tərkiblərin bir-iki növü işləndiyi halda, başqasında bir neçə növü işlənsin. Lakin bu məsələyə yanaşmaq ölçüsü eyni olmalıdır. Mütləq tərkiblər hind-Avropa dillərində nədirsə, ayrıca subyekti olan feili sifət və feili bağlama tərkibləri də türk dillərində eyni şeydir [5, s. 72].

Bir çox türkoloqlar ən çox zaman budaq cümləsində səhvə yol verərək, feili sifət və feili bağlama tərkiblərini budaq cümlə olduğunu göstərirlər. Məsələn, K. Brokkelmanın təsnifatında zaman budaq cümləsinə aid verdiyi nümunələr feili bağlama tərkibləri və qoşmalı feili sifət tərkibibindən başqa bir şey deyil [175, s. 388-418].

Linqvistik tədqiqatlarda zaman budaq cümlələrinin müxtəlif dillərin materialları üzrə müqayisəli planda araşdırılmasına da rast gəlirik [Bax: 63; 78; 87; 90; 99; 118; 124; 135; 145; 153; 170 və s.].