Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта

Chig’. Chig’-chig’. Ba’zi qushlarning
ovozini bildiradi (IV.501)

Churr. Qorovul hushtagi ovoziga o’xshash tovushlar haqida (II.383)

Churr. Hushtak ovoziga o’xshash tovushlarni ifodalaydi (IV.517)

Chug’ur. Chug’ur-chug’ur. Ba’zi qushlarning baravar sayrashidan chiqadigan qorishiq ovozlar haqida (II.384)	Chug’ur. Chug’ur-chug’ur. Ba’zi qushlarning baravar sayrashidan chiqadigan qorishiq ovozlarni ifodalaydi (IV.519)
Cho’lp. Cho’lp-cho’lp. Narsalarning suvga urilishi, bo’sa olish va sh.k. harakatlarda hosil bo’ladigan tovushlar haqida (II.387)	Cho’lp. Cho’lp-cho’lp. Narsalarning suvga urilishi, bo’sa olish va sh.k. harakatlarda hosil bo’ladigan tovushlarni bildiradi (IV.523)

O’TILning har ikkala nashrining yutuq va kamchiliklarini tahlil qilishga harakat qilamiz. Har bitta taqlidiy so’zga baho berish ishimizning hajmini oshirib yuborishini hisobga olib, ularni umumlashtirishga harakat qilamiz.

Bizningcha, har ikkala lug’at o’rtasidagi xarakterli farqlar quyidagicha:

1. 
   O’TILning 1-nashrida izoh birmuncha mavhum, uslubiy jihatdan g’aliz berilgan holatlar 2-nashrida tuzatilgan va to’ldirilgan. Masalan:
   

-adi-badi: 1-nashrda: adi-badi aytishmoq; 2-nashrida: bir-biriga tegadigan gap-so’z, vaqtni behudaga o’tkazib aytishish, behuda tortishuv;
-ba-ba. 1-nashrida: Qo’ylarning ma’rashi haqida; 2-nashrida: Qo’ylar ma’ragandagi tovushni ifodalaydi;
-bitbildiq. 1-nashrda: Bedananing sayrashi haqida. 2-nashrda:

1. 
   Bedananing sayrashiga taqlid. 2. Laqab vazifasida keladi;
   

-vavag’. 1-nashrda: 1.Bedananing sayrashi haqida. 2. Baqirib, vag’illab gapiradigan odam haqida; 2-nashrda: 1. Bedana sayraganida eshitiladigan ovozni, unga taqlidni bildiradi. 2. Biron jihatiga (bedanaga ishqibozligi yoki boshqa xususiyatiga) ko’ra kishi nomiga qo’shib, laqab sifatida ishlatiladi;
-viz. 1-nashrda: Tez aylanuvchi va umuman tez harakat qiluvchi narsa hosil qiladigan tovush haqida; 2-nashrda: Tez aylanuvchi va umuman tez harakat qiluvchi narsa hosil qiladigan tovush va unga taqlidni bildiradi;

-vish. 1-nashrda: Cho’ziq «sh» tarzidagi turli tovushlar haqida; 2-nashrda:
Cho’ziq «sh» tarzidagi tovush va unga taqlidni bildiradi;
-vov. 1-nashrda: Itning vovillashi, hurishi haqida; 2-nashrda: It vovillaganda chiqaradigan tovushni va unga taqlidni bildiradi;
-gurs. 1-nashrida: Zarb bilan urilgan og’ir narsa ovozi haqida; 2-nashrida:
Zarb bilan urish, urilish natijasida chiqadigan bo’g’iq ovoz.
-do’q. 1-nashrida: Jarangsiz narsalarning urilishidan hosil bo’lgan ovoz haqida; 2-nashrida: Jarangsiz narsalarning urilishidan hosil bo’lgan ovoz;
-puf. 1-nashrida: Ikki lab orasidan kuchli bosim bilan havo chiqarganda eshitiladigan tovush va shu harakatning o’zi haqida; 2-nashrida: Nafas olish, o’tni o’chirish yoki alangalatish va issiq narsani sovutishda ikki lab orasidan kuchli bosim bilan havo chiqishida eshitiladigan tovush va shu harakatning o’zi haqida;
-tar. 1-nashrida: Tarillagan ovoz haqida. 2-nashrida: Ba’zi narsalarning yirtilishida yoki ba’zi asboblarning ishlatilishida chiqadigan tovushni bildiradi;