Mühazirə 1 Giriş Əsas anlayışlar. "Məlumat"

Seçmə üsulunun alqoritmi ( Selection alqoritmi )

Fərz edək ki, R₁,R₂,R_n elementlərindən (yazılardan) ibarət olan cədvəl verilib. Cədvəlin elementlərini açarların (Ki) qiymətlərinin artan ardıcıllığı ilə, yəni K₁2<….n şərtini nizamlamaq tələb olunur.

1. 
   Xarici dövrün və onun indeksinin təşkili.
   

i=1,2,....., 1 üçün 2-4 mərhələlərini təkrar etməli.

2. 
   Daxili dövr üçün indeksin təyini.
   

r:=i

3. 
   Minimal açarın seçilməsi.
   

J=i+1, i+2 , … , n qiymətləri üçün.
Əgər K_j2 olarsa r:=j qəbul etməli.

4. 
   Yazıların yerlərinin dəyişdirilməsi.
   

Əgər r=j onda L:=R; R:=R; R:=L

5. 
   [ Son ] Alqoritmi qurtarmalı.
   

Burada L-uzunluğu bir yazı uzunluğuna bərabər işçi sahəsidir.
Daxili dövrdə minimal açar tapılır və yazıların yerləri dəyişdirilir. Xarici dövrdə isə daxili dövr üçün indeksin qiyməti təyin edilir. Bu indeksin hər bir qiyməti üçün daxili dövrün təkrarlanmalarının sayı ( n-i ) –yə bərabərdir.
Beləliklə alqoritmdə yerinə yetirilən ümumi müqayisələrin sayı
n-1
MS= (n-i)= ½ n(n-1)
i=1
Qabarcıq üsulu ilə çeşidləmə

Çeşidləmənin sadə və geniş yayılmış üsullarından biri də qabarcıq üsuludur. Mahiyyətcə seçmə üsuluna oxşayan qabarcıq üsulunun fərqi ondadır ki, minimal elementin tapılması və yazıların yerlərinin dəyişdirilməsi əvəzinə, qonşu elementlərin açarları müqayisə olunur və nizamlığın pozulması aşkar edilərsə, onların yerləri dəyişdirilir.

Bu üsulda xarici dövrlərin maksimal sayı (n-1)-ə bərabərdir. Xarici dövrün 1-ci icrasında k₁ və k₂ açarları müqayisə olunur. Əgər R₁>R₂ olarsa, onların yerləri dəyişdirilir. Sonra R₂ və R₃ müqayisə olunur. Xarici dövrün 1-ci icrasından sonra ən böyük açar n-ci mövqeyə gətirilir. Xarici dövrün sonrakı icralarında növbəti böyük açarlar ardıcıllıqla n-1, n-2,...,2 mövqelərində gətirilir. Nəticədə cədvəl nizamlanmış formaya gətirilir.
Hər dəfə xarici dövrün icrasından sonra yerdəyişmələrin olub-olmamasını yoxlamaqla çeşidlənmənin sonunu təyin etmək olar.