Mühazirə 1 Mövzu: Cihaz texnologiyasının əsas anlayışları Ümumi məlumat

Konstruksiyanın səmərəliliyi və texnolojiliyi
Orjinal hissələrin adlarının sayı işlənilən texnoloji proseslərin miqdarını müəyyən edilir. Məmulatdakı hissələrin sayı onun təyinatından və yerinə yetirilən məsələlərin mürəkkəbliyindən asılıdır.Cihazın funksiyaları nə qədər mürəkkəb və müxtəlifdirsə, onun tərkibinə daxil olan və müəyyən funksiyaları yerinə yetirən hissələrin sayı bir o qədər çox olur.Ona görə də məmulata daxil olan hissələrin hamısını təyinatlarına görə aşağıdakı qruplara bölünür:

1. 
   Əsaslar N_ƏS
   
2. 
   Əlavələr N_ƏL
   
3. 
   Köməkçilər N_K
   
4. 
   Bərkidicilər N_B
   

Əsaslar elə hissələrə deyilir ki, onlar cihazın təyinatına görə müəyyən funksiyalar yerinə yetirirlər və məmulatın prinsipial sixemində şərti işarələrlə göstərilirlər. Məsələn, sarğac və drossellərrin müvəsi.
Əlavələrə o hissələr aiddir ki, onlar əsasların müəyyən məkanda yerləşdirilməsi üçün lazım olur.Məsələn sarğacın karkası, şassesi və s.
Köməkçi hissələr məmulatda xarici mühitin təsirindən qorunma ilə (amartizasiya, termokompensasiya və s.) əlaqədar olan köməkçi funksiyalar yerinə yetirirlər.Belə paylanma əsasında məmulata uyğun qurupların hissələrinin xüsusi çəkilərini xarakterizə edən əmsallar müəyyən edilir.

1. 
   K_əl - əlavə əmsal. Bu əmsal sxemin hissələrinin cihazda məkana görə yerləşdirilməsinin nə dərəcədə müvəffəqiyyətli və səmərəli olduğunu göstərir:
   

2. 
   K_köm – köməkçi əmsal. Bu əmsal konstruksiyanın prinsipial sxemlə uyğunluq dərəcəsinin göstərir:
   

3. 
   K_b – bərkidici əmsal. Bərkidici hissələrin səmərəliliyini göstərir:
   

Bu əmsalların cəmi konstruksiyanın bütövlükdə səmərəlilik əmsalını xarakterizə edir:

Göstərilən əmsallar nə qədər kiçikdirsə, konstruksiya bir o qədər texnoloji adlanır. Məmulatın qiyməti (dəyəri) yalnız onun tərkibinə daxil olan hissələrin sayından deyil, həmçinin onun hazırlanmasının mürəkkəbliyindən asılıdır. Bununla əlaqədar olaraq hissələrin texnolojiliyi həm həndəsi formaların mürəkkəbliyi, ölçü və formaların hazırlanmasının tələb olunan dəqiqliyi, həm də onların hazırlandığı qabaqcıl (proqressiv) metodların tətbiqinə görə müəyyənləşdirilir.