Landşaftşünaslıq xüsusi elm kimi Rusiyada XIX əsrin axırlarında yaranmağa başlanmış və 1920-ci ildən sonra fiziki – coğrafiya elmlər sistemində özünə əsaslı yer tutmuşdur. Landşaft haqqında elmin yaradıcıları rus alimləri V.V.Dokuçayev, G.N.Vısotski, L.C.Berq və başqaları hesab edilirlər.
Böyük təsərrüfat sahələrini idarə etmək üçün hər şeydən əvvəl rayonlaşma sxemlərinin işlənib – hazırlanması tələb olunurdu. S.Zyablovskinin göstərdiyi kimi, 1784-cü ildə Rusiya ərazisi dövlət tərəfindən üç zolağa bölünür:
1. Şimal və ya soyuq ərazi;
2. Orta və ya mülayim ərazi;
3. Cənub və ya isti ərazi.
1808-ci ildə Zyablovski ən soyuq zolağın ayrılmasını da təklif edir.
Ayrı – ayrı massivləri, bataqlıqlar, şoran çuxurlar, qobular, yarğanlar və s. mərz adlanır. Azərbaycanda meşə zolağı daxilində qırılmış meşələrin yerində kiçik ərazilərdə əmələ gələn çəmənlik, bataqlıq, kolluq kompleksləri rus dilində fasiya, azərbaycan dilində isə tala adlanır.
Humboltun əsərlərində bir elm kimi iqlimşünaslığın və fitocoğrafiyanın əsası qoyulmuşdur.
Hündürlük zonaları sonralar V.V.Dokuçayev tərəfindən kəşf edildi və tam kompleks şəkildə əsaslandırıldı.
Mühazirə 2
1927 – 1930-cu illərdə ölkənin müxtəlif rayonlarına: Cənubi Urala, Türkmənistana, Yakutskiyə və s. yerlərə kompleks ekspedisiyalar təşkil edildi.
S.S.Neustruyev Orenburqda, A.M.Markov Voronej vilayətini, P.A.Tutkovski Ukraynanın, Rusiyanın Avropa hissəsinin cənub – şərqini, B.F.Dobrenin Dağıstanın və s. təbiətini təsvir edirlər.
Dostları ilə paylaş: |