Mühazirə mətnləri Hazırladı: Qida məhsulları mühəndisliyi və ekspertiza kafedrasının baş müəllimi

Mövzu 2,3 : Banka konservləşdirilməsinin əsas prosesləri. Xammalın əvvəlcədən istiliklə emalı

P L A N

1. 
   Konservləşdirmədə istifadə edilən bankaların növləri və ölçüləri
   
2. 
   Bankaların əvvəlcədən istiliklə emalı
   
3. 
   Bankaların doldurulması, markalanması və qablaşdırılması.
   
4. 
   Konservlərin saxlanma rüjimləri
   

Ə D Ə B İ Y Y A T

1. 
   S.Q. İlçenko., A.T. Marx., A.T, Fan-Yunq.“Konservləşdirmənin texnologiyası və texniki kimyəvi nəzarət” Maarif. 1966
   
2. 
   H. K. Fətəliyev. “Bitkiçilik məhsullarının saxlanması və emalı texnologiyası” Bakı. Elm. 2010
   
3. 
   A.Q. Vışepan., M.Y. Melman. “Ərzaq malları əmtəəşunaslığı ”. Bakı. 1960
   

Banka konservləşdirilməsi

Xammalıemalmüəssisəsinədaşımaq, məhsuludoldurmaqvəhazırməhsulunəqletməküçünqablardanvəqablamamateriallarındanistifadəolunur. Hermetiklikvəsterilizətələbolunanməhsullarıemaletdikdəmetal (tənəkəvəalüminium) banka, şüşəbanka, balon, butulka, polimerqutuvəstəkandanistifadəolunur. Qeyrihermetikqablardanisəağacvəfanerçəllək, meyvəyarımfabrikatlarıüçünqutudan; qurumeyvələridoldurmaqüçünqutu, fanerbaraban, həmçininkağızkisələrdənistifadəolunur.

Sürətlidondurulmuşmeyvəvətərəvəzlərparafinlənmişkardonqutulardaburaxılır. Çəlləklərəmayeşəkilliməhsuldoldurularkəniçlikkimipolietilenkisələrdənistifadəedilir.

Hazırməhsulunəqletməküçünağacqutudan, bəzənisəkonteynerlərdənistifadəolunur. Meyvə-giləmeyvəxammalıtərəcədə, qutudavəkonteynerlərdədaşınır. Qablaramüəyyəntələblərverilir: onlarinsanüçünzərərsizolmalı, başqasözləqabınhazırlandığımaterialməhsulakeçməməlivəkimyəvimaddələrləreaksiyayagirməməlidir; hazırlanmasıazmaterialsərfiiləmöhkəmliyitəminetməli, sterilizəzamanıistiliyədözməlivəhermetikliyitəminetməlidir. Hazırdaemalsənayesindəəsasəntənəkəvəşüşəqablargenişyayılmışdır. Buqablarınbir-birindənfərqlixüsusiyyətləri, üstünlüklərivəçatışmazlıqlarıvardır.

Tənəkəqablar. Yüngülolub, eynitutumluşüşəqablardan 3 dəfəazçəkiyəmalikdir. Tənəkəqabınkütləsininməhsulunkütləsinənisbəti 10-17%, şüşəqablardaisə 35-50% təşkiledir. Tənəkəqablarqırılmadığıhalda, şüşəqablarəksinə, zərbədən, düşmədənvəhəttaağzıaçılarkənqırılabilir. Bununlabelə, tənəkəqablarınyuyulmasıçoxçətinvəağırzəhmətliişdir. Şüşəqablardanfərqliolaraq, tənəkəqablartemperaturundəyişməsinəhəssasolmur. Buisəonlarınyuyulmasınıvəkonservlərinsonrakıişlənməsiniçətinləşdirir. Tənəkəqablarınistehsalıvətətbiqininmexanikləşdirilməsivəavtomatlaşdırılmasıasandır. Beləliklədəkonservlərintənəkəqablaradoldurulmasıhəmistehsalçı, həmdəistehlakçılarüçünçoxəlverişlidir. Onuntətbiqiiləkonservsənayesindəəməkməhsuldarlığıyüksəlir; nəqliyyatxərcləriazalır, məhsulaşüşəqırıntılarıvəşüşətozudüşməsitəhlükəsiaradanqalxır; qablarınnəqlolunması, yuyulması, doldurulması, bağlanması, sterilizəsi, konservlərinqablaşdırılmasıvənəqledilməsinəəməksərfivəxərclərxeyliixtisarolunur. Tənəkəqablarekspedisiya, səyahətvəgəzintilərzamanıüstünlüyüiləseçilir. Onudaqeydetməklazımdırki, tənəkəqablarşüşəqablaranisbətəndaxilivəxaricisəthdənkorroziyayauğramaq, aşınmaqehtimallıdır. Bununqarşısınıalmaqüçünçətintapılanqalaydanvəbahalak, emal, həmçininrənglərdənistifadəolunmalıdır. Şüşəqablarınşəffafolmasıqabındaxilindəkiməhsulugözləgörməyəvəonunkeyfiyyətiniqiymətləndirməyəimkanverir. Beləki, daxildəkiməhsulunyaxşıgörkəmionucəlbedicietdiyihaldaəksinə, bulanıqlıqonunaşağıkeyfiyyətəmalikolmasınadəlalətedir. Tənəkəqablardanfərqliolaraq, şüşəqablarıntəkraristifadəsimümkündür.

Tənəkəqablaryeganəmetalqablardeyildir. Ondanbaşqa, alüminiumbankavətublar, həmçininxromlaşdırılmışvəalüminiumlaşdırılmıştənəkəqablardamövcuddur. Onagörədədövlətstandartında «konservlərüçünmetalqablar» terminiqəbulolunmuşdur. Standartagörəmetalqablar (konservlərüçünbankalar) 2 tipdəhazırlanır: I – silindrşəkillivəII – fiqurlu; hazırlanmaüsulunagörəyığmavəbütöv.

Metalqablaristehsalındadəmir, alüminiumvəonunərintisindənistifadəolunur. Hazırdaənçoxtənəkəqablardanistifadəedilməkdədir. Konservqablarınıağtənəkədənhazırlayırlar. O, hərikiüzünəqalaytəbəqəsiçəkilmiş (qalaylanmış) nazikpoladtəbəqədənibarətdir. Tənəkəniistivəyasoyuqyaymaüsuluiləhazırlayırlar. İstiyaymaüsulundatənəkətəbəqəsininqalınlığıqeyri-bərabəralınabilirki, budanöqsanhesabolunur. Çünkibelətənəkələrbankahazırlayanavadanlığınişiniçətinləşdirir. İstiyaymaüsuluiləhazırlanmıştənəkəninxaricisəthindəbəzəndigərnöqsanlaradarastgəlinir. Məsələn, dalğalıqabarmalar, çopurluq (xallılıq), qovuqcuqlar, xırdapaslarvəs. Belətənəkəvərəqlərqabhazırlamaqüçünazyararlıdır.

Soyuqyaymaüsuluiləalınantənəkədahaplastikolur, bunagörədəasanlıqlaştamplanabilir; belətənəkəvərəqlərininqalınlığıhəryerdəbərabərolur. Buisətənəkəbankahazırlayanavadanlığınişiniasanlaşdırırvəçıxdaşın (brakın) miqdarınıazaldır. Belətənəkəvərəqələrininsəthihamarvəqüsursuzolduğundan, onunqalaylanmasıasanlaşır. Deməlikonservqablarıhazırlamaqüçünsoyuqyaymatənəkələrindənistifadəedilməsidahaməqsədəuyğundur.

Tənəkəninsəthinəqalayıistiqalaylamaüsuluiləvəyaelektrolizvasitəsiiləçəkirlər. İstiqalaylamaüsulundaqalayörtüyününqalınlığıortahesabla 4 mkm (mikrometr), elektrolizüsulundaisə 0,6-0,7 mkmolur (vərəqəninhərtərəfində). İstiqalaylamaüsuluiləhazırlanantənəkəyəbəzənlakvəyaminaçəkirlər, lakinonlarırəngləmədəndəişlətməkolar. Elektrolitikqalaylamaüsuluiləalınantənəkəxeyliməsaməliolduğundanqoruyuculakvəyaminapərdəciyiiləhökmənörtülməlidir. Bəzikonservlərüçünüzərilaklaörtülmüşqara (qalaylanmamış) tənəkədənhazırlananqablardayarayır.

İstifadəolunantənəkəmaterialı 2 cürolur: vərəqvəlentşəklində. Tənəkəvərəqələrininölçüləriadətən 512x712 mm-dir. Lakindigərformatlıvərəqlərdəistifadəolunur. Lentşəklindəhazırlanansoyuqyayılmıştənəkəninuzunluğuazı 30 metrvəeni 120, 137, 158, 170, 175, 180, 194, 221, 239, 252, 321, 332, 375 vəya 525 mmolabilir. SoyuqyaymaüsuluiləlentyaxudvərəqdənhazırlanantənəkəbankalarTB (tənəkəbanka) markada; istiyaymailəİTB; elektrolitikyaymailətənəkələrETBmarkailəgöstərilir.

Qalınlığındanasılıolaraqtənəkələrimüvafiqnömrələrləgöstərirlər. Məsələn, 20 nömrəlitənəkəninqalınlığı 0,19-0,22 mm, 36№-li – 0,34-0,38 mmolur. Konservbankalarhazırlamaqüçün 20, 22, 25, 32 və 36 №-litənəkələrdənistifadəedilir. Naziktənəkədənistifadəedilməsi (№18-22) metalaxeyliqənaətetməyəimkanverir. Lakinbeləqablarasanlıqlaşəklinidəyişir (deformasiyayauğrayır), bunagörədənaziktənəkəyalnızxırdadiametrlibankalarhazırlamaqüçünyarayır.

Tənəkəninsəthinəçəkilmişqalayınmiqdarındanasılıolaraq, onları 3 sinifəbölürlər: I – təbəqəninqalınlığı 1,04-1,15 mkm; II – 0,70-0,77 mkm; III – 0,32-0,40 mkm.

Qalaylamaqüçünistifadəolunanmaterialxalisqalayolmalı, ondaqarışıqlarınmiqdarı 0,14%-dənçoxolmamalıdır. Qurğuşununmiqdarıisəqalayınümumiçəkisinəgörəənçoxu 0,4% olabilər. Çünkidaxildəartıqqurğuşuntezzəhərlənməverəbilir.

Tənəkəkifayətqədərelastikvəmöhkəmolmalıdırki, ondanbankahazırladıqdavətikişləriniəzdikdəbankanınkipliyinipozansəthçatlarıəmələgəlməsin, habeləqalaytəbəqəsiaralanıbpoladınüstüaçılmasın. Tənəkənikorroziyadanqorumaqüçünüzərinəçəkilənlakvəminalardazərərliqarışıqlar, xüsusilədəqurğuşunvəmisduzları, habeləməhsulunrəngini, iyinivədadınıdəyişənmaddələrolmamalıdır. Üzərilakvəyaminailəörtülmüştənəkəninsəthiparlaqvəhamarolmalı, ondatilişkələrvəhavaqovuqcuqlarıolmamalıdır.

Tənəkəqablarayüksəkmiqdardazülalmaddələrinəmalikməhsullardoldurduqda, onlarındaxilisəthiminaqatıiləörtülməlidir. Çünkilaklarzülaladavamsızolur. Minalarlaklarlaxüsusisinklipastalarıqarışdırmaqlahazırlanır.

Tənəkəqablarhazırlanmaüsulunagörəyığmavəbütövslindirşəkilli, düzbücaqlı, ovalvəellepsformalıolur. Əngenişyayılanyığmaslindirşəkillibankalardır. Yığmabankalarboylamalehimtikişiolangövdədənvəqapaqlardan (altvəüstqapaqdan) ibarətdir. Bankalarıngövdəsiiləsonluğunuhermetikləşdirməküçünkipləşdiricihalqalardanvəkipləşdiricipastadanistifadəolunur. Bütövbankalardatikişolmur. Onlarıbasıb-uzatmaqpresindəştamlayırvətəkcəqapaqlarınıayrıcahazırlayırlar. Tənəkəbankalarınqapaqlarınıkipləşdirməküçünrezinhalqalarıkauçukdanhazırlayırlar. Buhalqalarelastikolmalıvəasanlıqlayastılanabilməlidir. O, yağdahəllolmamalıvəzərərliqarışıqlardantəmizolmalıdır. Kipləşdiricipastatəbii (natural) vəyasintetikkauçukməhlulundanibarətdir. İşlədilənhəlledicinintipindənasılıolaraq 2 cürpastafərqləndirilir: benzinpastasıvəsu-ammonyakpastası. Konservsənayesindəəsasənikincidənistifadəolunur.

Tənəkəqabalırınölçüsündənasılıolaraq, tutumu 54-dən 9515 mlarasındaqədərdəyişir. Hərbirqabölçüsünəgörənömrələnir (cəmi: 50 nömrə). Meyvə-giləmeyvəməhsullarınıdoldurmaqüçünəsasənslindirformalı – 8, 9, 12, 13, 14, 23 və 24 nömrəli, tutumuuyğunolaraq 353, 364, 565, 889, 3020, 200 və 93 mlolantənəkəbankalardanistifadəolunur. Doldurulmazdanəvvəlvəsonrabankalarmöhkəmyuyulur.

Şüşəqablar. 3 növüfərqləndirilir: bankalar, butillər, butulkalar. Bütünbuqablarmeyvə-giləmeyvəməhsullarınıdoldurmaqüçünistifadəolunur. Mürəbbə, cem, kompot, şirə, şərabvəs. beləməhsullardandır. Bəziillərdəşüşəqablardaburaxılanmeyvə-tərəvəzkonservləri, ümumikonservburaxılışının 70-80%-nitəşkiletmişdir. Şüşəqablarbağlanmaüsulundanasılıolaraq 3 tipəbölünür: I – diyircəkli; II – sıxıcı; III – vintli (şəkil 2).

Şəkil 2. Şüşəqablarınümumigörünüşü.

TipI: 1 - 100 ml; 2 – 350 ml; 3 – 500 ml; 4 – 1000 ml; 5 – 2000 ml; 6 – 3000 ml; 7 – 10000 ml;

TipII: 8 – 800 ml;

TipIII: 9 – 350 ml.

Bankalarşərtiişarələrləgöstərilirki, burayadatip (I, IIyaxudIII), boğazhalqasınındiametri [(boğazın eni və hündürlüyü)-58, 82, 68] vətutumu (ml) daxildir. Məsələn, konservbankası 1-82-1000, başqasözləboğazhalqasınındiametri 82 mm və tutumu 1000 ml olan diyircəkli banka; yaxud 11-82-650 boğazhalqasınındiametri 82 mm, tutumu 650 ml olansıxmabanka (şəkil 3.).

Şəkil 3.. Şüşəbankalarınboğazhalqası (çənbəri):

1 – I - diyircəkli; 2 – II - sıxma; 3 – III - vintli.

Bankanınboğazınınböyüklüyündənasılıolaraq, onunbağlanmaüsulumüəyyənolunur.

1. Bankalar, enliağızbutulkalar, stəkanlarvəbutillər – kipləşdiricirezinhalqalarıolantənəkəqapaqlarlabağlanır. Qablarınağzınıbağlamaqüçündiyirlətməmaşınlarındanistifadəolunur. Həminmaşınlarınişorqanıonlarındiyircəyidir. Tənəkəbankalardanfərqliolaraqşüşəbankalarınağzınıyalnızbirəməliyyatdadiyircəkləbağlayırlar. Diyircək, qapağınkənarlarınıəyibbankanınboğazınınhalqasıətrafınakeçirilir. Buzamanrezinkantınüzərindəyastılanırvənəticədəbankanınhermetikliyitəminedilir.

Konservistehsalındaənçox (steklyannayakonservnayaobkadnaya – diyircəklişüşəkonservqabı) tipliqablardanistifadəolunur (şəkil 4). Buonunlaizaholunurki, şüşəqablarınağzınınbağlanmasıüsulusondərəcəasandır, qabınhermetikliyinitəminedir, çoxcüziçıxdaşolurvəçoxməhsuldaravtomatbağlamamaşınlarındanistifadəetməyəimkanverir. Hərnövəaidşüşəqablarınmüəyyənölçüləriolmalıvəboğazlarıdüzgünsilindrşəklindəhazırlanmalıdır (cədvəl 5).

Bu, qapağıbağladıqdahermetikliyitəminedir. Bankalarınboğazıovallıqcəhətdənyoxlanır, yənionunənböyükvəənkiçikxaricidiametrləriarasındakıfərqmüəyyənedilir.


а

б

в

Şəkil 3.12. SKO bankaları:

1. boğaz: a - lent, b – halqa (çəmbər), v – boğaz (nazikyeri);

2. çiyin; 3 – korpus; 4 – dib.

2. Ağzıkənarlarıtacvaritənəkəqapaqlarlabağlanandarboğazbutulkalar. Beləbutulkalarınağzınıbağladıqdatacvariqapağınkənarlarıbutulkanınboğazındakıhalqanınətrafınasıxılıbbərkidilir. Qabınhermetikliyinitəminetməküçünqapağınaltınarezindən, mantardanvəyapolietilendəntıxacqoyulur. Buqatqapağınbütündaxilihissəsiniörtməlidir. Bankanınağzınınbuqaydailəbağlanmasıonunnəinkihermetikliyini, habelədaxilitəzyiqəmüqavimətgöstərməsinitəminedir. Bunagörədəqazlıspirtsiziçkilərhazırlandıqdaqablarınağzıkənarlarıtaclıqapaqlarlabağlanır.

Cədvəl 3.6.

SKO qablarınınəsasölçüvətutumları

Qabınnövü	Şərtiişarəsi	Nominaltutumu, ml-lə	Boğazhalqasınındiametri (lentüzrə) mm-lə	Yolverilənovallıq (ənçoxu), mm-lə	Qalınlığı, mm-lə
					gövdənin	dibin
Banka	SKO–58-1	200	57,3-56,6	1,3	1,6-3,5	2,5-5,5
Banka	SKO–83-5	350	82,1-83,6	1,5	2,3-3,5	2,7-6,7
Banka	SKO–83-1	500	82,1-83,6	1,5	2,0-3,5	2,7-6,7
Banka	SKO–83-2	1000	82,1-83,6	1,5	2,0-4,0	3,3-7,3
Butulka	SKO–58-2	500	57,3-58,6	1,3	2,0-3,5	2,7-6,7
Butıl (balon)	SKO–83-3	3000	82,1-83,6	1,5	2,5-4,5	2,9-8,0
Butıl (balon)	SKO–83-4	10000	82,1-83,6	1,5	2,5-4,5	3,5-10,0
Stəkan	SKO–70-1	200	68,5-70,0	1,5	2,0-4,5	2,5-5,5

3. Sünisurətdəvakuumyaratmaqyoluiləhermetikliyitəminedənşüşəvəyatənəkəqapaqlıbankalar. Buzamanhavanınxaricitəzyiqibankadakıtəzyiqdənartıqolduğundaniçərisinəkipləşdiricirezinhalqaqoyulmuşqapağıqabınboğazınakipsıxırvəqapağınaltındakırezinhalqabankanındaxilinəhavakeçməsinəmaneolur. Bankalarınağzınınbuüsullabağlanmasıistehlakçıüçünəlverişlidir: orezinhalqanınirəliyəçıxmışçıxıntısındantutubdartmaqlabankanınqapağınıasanlıqlaaçabilir. Rezinhalqanıdartdıqdabankanınhermetikliyipozulur, bankadakıvakuumitirvəqapaqrahataçılır. Bəzənrezinhalqaəvəzinəkipləşdiricipastadandaistifadəolunur. Uzaqxaricdəvəsonvaxtlarölkəmizdətətbiqolunan «Evrokan» (Avropaqapağı – Evropeyskayakrışka) adlıqapaqlarbunamisaldır.

4. Qapağınbasmayoluiləboğazınabərkidiləntənəkəqapaqlışüşəbankalar. Bankanınağzınınkipbağlanmasınıtəminetməküçünqapaqiləbankanınarasınakipləşdiricirezinhalqaqoyulur.

5. Boğazınatənəkəqapaqvintlənənşüşəbankalar. Buməqsədləbankadavəonunqapağındavintvariyivaçılır. Kipləşdiricipastailəbağlanır. Xaricdəbutipbağlananbankalargenişyayılıb (IIItip) «Tvistoff» (ingiliscə – «açmaq») adlanır.

Şüşəqablarınkeyfiyyətişüşəninkeyfiyyətindənvəonunhazırlanmatexnikasındanasılıdır. Konservüçünişlədilənşüşəqablarrəngsizvəyayarımağolmalıdır. Şüşəqablarınmexanikimöhkəmliyikifayətqədərolmalı, temperaturtəsirlərinədözəbilməli, konservləşdiriciməhsulunkimyəvitəsirinədavamlıolmalıdır. Konservüçünişlədilənşüşəqablarxaricivədaxilitəsirədavamgətirəbilməlidir. Boşşüşəqabları, xüsusilədəhazırməhsuluanbardaüst-üstəyığdıqdaböyükxaricitəzyiqyaranır. Tutumu 1 litrəqədərolanşüşəqablarhündürlüketibarıiləazı 300 kq, tutumu 3 lolanşüşəqablarisəazı 500 kqtəzyiqədavamgətirməlidir; qabıngövdəsiisə 150 kq-danazolmayantəzyiqədözəbilməlidir.

Sterilizəprosesindəbankalarındaxilindəkifayətqədəryüksəktəzyiqyarandığındanbankalaraşağıdagöstəriləndaxilitəzyiqədavamgətirməlidir: 1 litrəqədərtutumamalikolanbankalar – 5 atmosfer, 3 litr – 4 atm, 10 litr – 3 atm. Şüşəkonservqablarınınqalınlığıeyniolmalıdırki, onadoldurulanmalbirqərardaqızsın. Qablarınhazırlandığışüşəninənsəciyyəviqüsurlarıondasəthkristalları, qovuqcuqlar, daşqırıntıları, kapilyarçatlarvəşəffafqarışıqlarolmasıdır. Beləqüsurlarahəmçinindivarlardaçıxıntılar, tilişkələr, qırışlar, sınıbtökülənbucaqlarvəmazutləkələriolmasıaiddir. Bütünqablaristifadədənəvvəlyoxlanmalıvəqüsurluolanlarkənaredilməlidir. Sonraqablarıəlləvəyamaşınlayuyucuşöbədəyuyurlar. Bankalarəvvəlcəsudayaxud 2%-liqələviməhlulunda 40-45⁰S-dəyaxalanır, sonrabuğhavaqarışığıilə 60-65⁰S-dəişlənir. Bundansonraisəbankalar 80-85⁰S-yəqədərqızdırılmışyuyucuməhluladaxiledilir, sonraisəistisuiləşprisləməyoluiləmöhkəmyuyulur.

Şüşəqablarsınmasındeyəkardonqutulardadaşınmalıdır. Açıqhavaşəraitindəsaxlandıqdatemperaturunkəskindəyişməsi, həmçininsilkələnməvəzərbədənşüşəqablarınsəthindəxırdaçatlaryaranabilər. Odurki, şüşəqablarıyalnızbağlıstasionarqabanbarlarındasaxlamaqlazımdır. Bəzənkənarlarıbağlıçardaqaltındadasaxlamağaicazəverilir.

Konserv hermetik bağlı tarada (tənəkəvə şüşə bankalarda) buraxılır; tara zahirdən təmiz, üstü hamar, əziksiz, passız, dibi və qapağı daxilə tərəf azca batıq olmalıdır (şişkin olmamalıdır).

Bombaj, yəni konserv bankaları qapaqlarının şişməsi konservlərin xarab olmasına zahiri əlaməti sayılır. Bombaj o zaman əmələ gəlir ki, bankalara məhsul həddindən artıq, yaxud soyuq halda doldurulmuş olsun. Bu növ bombaj fiziki bombaj adlanır və yemək üçün yararlı konservlərin keyfiyyətinə təsir göstərmir.

Lakin bankanın qapaqları hidrogen qazı əmələ gəlməsi sayəsində də şişə bilər; bu qaz konserv turşuları ilə banka tənəkəsi arasında baş verən kimyəvi reaksiya nəticəsində (kimyəvi bombaj) və ya mikrobların qaz buraxmaqla konservləri çürütməsi nəticəsində (mikrobioloji bombaj) əmələ gəlir. Kimyəvi və mikrobioloji bombaj konservləri yemək üçün yararsız hala salır.

Konserv bankasının zahiri görünüşünə görə bombajın səbəbini dürüst müəyyən etmək mümkün olmadığı üçün, bombajlı konservlərdən yeməküçün istifadə olunması məsləhət görülmür.

Cədvəl 1.

Meyvəvətərəvəzkonservlərinintəminatlısaxlanmamüddəti

Konservlərinnövü	Saxlanmaşəraiti		Saxlanmamüddəti
	temperatur, ^0S	havanınnisbirütubəti, %
Hermetikqablardasterilizəolunmuşmeyvə-tərəvəzkonservləri	0÷20	75	2 il
Lətlişirələr, marinadlaşdırılmışpasterizəolunmuştərəvəzvəmeyvələr	0÷15	75	2 il
Marinadlaşdırılmışpasterizəolunmuşmeyvələr	0÷2	75	8-10 ay
Narıngivəportağalşirələri	0÷15	75	12 ay
Limonşirəsi	0÷5	75	6 ay
Meyvəvəgiləmeyvələrşəkərlətublarda	0÷25	75	1 il
Meyvəvəgiləmeyvələrşəkərlətermoplastikqablarda	0÷25	75	3 ay
Tomatsousu, tomatpastasıalüminiumtublarda, şüşəqablardasonrakısterilizəsiz	0÷5	75	6 ay
Tomatpastasıduzlaçəlləklərdə	0÷12	80	1 il
Meyvəvəgiləmeyvəekstraktları: alüminiumtublardavəçəlləklərdə	0÷12	75	1 il
Başqaqabnövlərində	-	-	1,5 il

Tərəvəzkonservlərihomogenləşdirilmiş (təbiitərəvəzpüresi; digərkomponentlərvurulmaqlatərəvəzpüresi; tərəvəzvəmeyvələrqarışığındanşəkərləemalolunanpüre; tərəvəz-meyvəşirələri; tərəvəzşirələri; kürü) sürtgəcdənkeçirilmiş (tərəvəz-ətpüresi), iridoğranmış (ətlə, düyüilə, alma, ərikpüresi), hissəciklərədoğranmış (birincivəikincinaharyeməkləri) olmaqlaemalolunur.

Meyvə-giləmeyvəkonservlərinəkompot, şirə, püre, sous, ekstraktlarvəs. aiddir. Konservlərintəminatlısaxlanmamüddətifərqlidir (cədvəl1).

Bombajsız konservlərin korlanmasına konserv bankalarının hermetik bağlanması (yarıq və deşik qalması), həmçinin məhsulun rəngi və təminin dəyişməsi və konservlərdə ağır metal (mis, qurğuşun, arsen) duzlarının əmələ gəlməsi səbəb olur.