Mühazirə mətnləri MÖvzu maliYYƏNİn mahiYYƏTİ VƏ funksiyalari

6.4.АZƏRBАYCАN RЕSPUBLIKАSININ VERGİ SİSTEMİ

Vergi sistemi istənilən dövlətin ərazisində toplanan vergi, rüsum, yığım və digər məcburi ödənişlərin məcmusundan ibarətdir. Vergi sistemi eyni zamanda vergilərin quruluş və tərkibini, onların hesablanması, tutulması və ödənilməsi qaydasını, vergi hüquq münasibətləri iştirakçılarının hüquq və məsuliyyətlərini, vergilərin nizamlanması ilə əlaqədar malik olduqları səlahiyyətlərini, vergi nəzarəti sistemini və digər məsələləri əhatə edir.

İstənilən ölkənin, o cümlədən ölkəmizin vergi qanunvericiliyində mərkəzi yeri vergi sistemi haqqında qanun, yaxud Vergi Məcəlləsi tutur. Azərbaycan Respublikasının vergi sistemi, vergitutmanın ümumi əsasları, vergilərin müəyyən edilməsi, ödənilməsi və yığılması qaydası, vergi ödəyiciləri və dövlət vergi orqanlarının, eləcə də vergi münasibətlərinin digər iştirakçılarının vergitutma məsələləri ilə bağlı hüquq və vəzifələri, vergi nəzarətinin forma və metodları, vergi qanunvericiliyinin pozulmasına görə vergi ödəyicilərinin məsuliyyəti, dövlət vergi orqanlarının vəzifəli şəxslərinin hərəkətlərindən (hərəkətsizliyindən) şikayət edilməsi qaydaları məhz Vergi Məcəlləsinə əsasən müəyyən edilir.

Hər bir ölkədə onun konkret şəraitinə, inkişaf səviyyəsinə və yaranmış real iqtisadi vəziyyətinə uyğun vergi sistemi qurulmalıdır. Bununla yanaşı vergi sistemində ən aktual, faydalı, səmərəlı prinsiplər seçilərək istifadə olunmalıdır.

Vergi sistemi bir tərəfdən vergi ödəyicilərinin mənafeyini, digər tərəfdən isə dövləti artan gəlirlərlə təmin etməlidir. Lakin praktikada bu vəzifəyə yüksək səviyyədə nail olmaq mümkün olmur. Məhz bu səbəbdən istənilən dövlət özünün vergi sistemində tez-tez dəyişikliklər etmək məcburiyyətində qalır.

Vergi Məcəlləsi ölkəmizdə vergi sisteminin qanunverici-hüquqi bazası olmaqla yanaşı, iqtisadiyyata investisiya qoyuluşu və sahibkarlıq fəaliyyətinin stimullaşdırılmasına, ölkənin milli sərvətlərinin artırılmasına, vətəndaşların rifahının yüksəldilməsinə xidmət edir.Vergilər haqqında qanunvericilik elə tərzdə formalaşmışdır ki, hər bir kəs hansı vergiləri necə, nə vaxt və hansı dərəcələrlə ödəməli olduğunu dəqiq bilir .