Mühazirə müəllimi: Dos. H. H. Həsənov
Yüklə 2,21 Mb. Pdf görüntüsü
|
| KitabYurdu.az
31 Pulun dövretmə sürətinin aşağı salınması prosesi ölkənin pul-kredit siyasəti baxımından əldə etdiyi nailiyyətlərdən hesab olunur. Bu prosesə bank sektorunun vəziyyətinin yaxşılaşdırılması, müəssisə və əhalinin gəlir səviyyəsi və s. təkan verə bilər. Lakin bank sisteminin likvidlik səviyyəsi bir o qədər də qənaətbəxş olmadıqda bununla əlaqədar əhalidə banka etibar azalır. Əhalinin gəlir səviyyəsi şəxsi əmanətlərin əhəmiyyətli həcmdə olması üçün nəzərdə tutulan səviyyədə olmadıqda da banka müraciət azalmış olur. Buna görə də iqtisadi agentIər ölkədə inflyasiya prosesinin yenidən yüksəlməsinə və başqa pozitiv iqtisadi proseslərin dönməzliyi haqda arxayınlıqla proqnoz verə bilmirlər. Bu şübhələrin aradan qaldırılması üçün Milli Bank hakimiyyət və ölkənin qanunverici orqanları ilə birgə pul kütləsinin yaxşılaşması hər cür riskin azaldılması məqsədi ilə çox böyük işlər görməlidir. 2.3. MÜASiR PUL EMiSSiYASININ KREDiT XARAKTERi Bazar münasibətlərində pullar daima tədavüldə fəaliyyət göstərir. Yeni pullar tədavülə banklardan daxil olur ki, banklar da bu pulları kredit əməliyyatları vasitəsilə yaradırlar. Məhz bu səbəbdən də pul emissiyasının kredit xarakteri istənilən dövlətin pul sisteminin təşkilinin ən başlıca prinsipi hesab olunur. «Pul emissiyası» və «pulun tədavülə buraxılması» anlayışları bir-birindən fərqlidir. Belə ki, pulun tədavülə buraxılması nəticəsində onların dövriyyədəki ümumi miqdarı praktiki olaraq artmır. Bu isə onunla bağlıdır ki, nağdsız pullar tədavülə kom- mersiya banklarının öz müştərilərinə kredit verdiyi zaman buraxılır. Nağd pullar isə tədavülə kommersiya banklarının kassa əməliyyatları, yəni onların müştərilərinə öz əməliyyat kassalarından nağd pul verdiyi zaman baş verir. Lakin burada həmçinin əksinə proses, nağd pulların bankın kassalarına təhvil verilməsi və əvvəlcə verilmiş borcların nağdsız qaydada ödənilməsi prosesi də baş verir. Bundan başqa nəzərə almaq lazımdır ki, kommersiya bankları «ikinci pullara», daha dəqiq desək, artıq ölkənin mərkəzi bankı tərəfindən buraxılan pullara istinad edir. Bununla da demək olar ki, tədavüldə pulun miqdarı dəyişmir. Yüklə 2,21 Mb. Dostları ilə paylaş:
|