Mühazirə müəllimi: Dos. H. H. Həsənov
Yüklə 2,21 Mb. Pdf görüntüsü
|
| KitabYurdu.az
32 Pulun emissiyası dedikdə pulların tədavülə elə buraxılışından söhbət gedir ki, bu zaman pul kütləsi tədavüldə artmış olsun. Həmçinin onu da qeyd etmək lazımdır ki, pul emissiyası hər bir ölkənin mərkəzi bankı tərəfindən həyata keçirilir ki, bununla da tədavülə əlavə «ilkin» pullar buraxılmış olur. Beləliklə də tədavülə pulun buraxılmasını analoji olaraq pulun nağd və nağdsız emissiyasına bölürlər. 2.4. BANK MULTİPLİKATORUNUN MAHİYYƏTİ VƏ MEXANiZMi İqtisadiyyatda inzibati amirlik dövründə nağd və nağdsız pul emissiyası anlayışları arasında elə də fərq yox idi. Çünki, hər iki emissiyanı dövlətin mərkəzi bankı SSRİ Dövlət Bankı yerinə yetirirdi. Bazar iqtisadiyyatı şəraitində isə emissiya funksiyası bölünməyə başlayır: Nağdsız pul emissiyası kommesiya bank sistemi və qeyri- bank təşkilatları vasitəsilə həyata keçirilir. Nağd pul emissiyasını isə Milli Bank yerinə yetirir. Nağdsız pul emissiyasının başlıca məqsədi hüquqi şəxslərin tədavül vasitələrinə olan əlavə tələblərinin ödənilməsindən ibarətdir. Lakin, kredit təşkilatlarında olan vəsaitlər hesabına hüquqi şəxslərin tədavül vasitələrinə olan əlavə tələbatını deyil, adi tələbatı ödənilir. Aydındır ki, əlavə tələbat əlavə vasitələr hesabına ödənilə bilər. Bunun üçün də bu əlavə vasitələri yarada bilən nağdsız pul emissiya mexanizmi olmalıdır. ikipilləli bank sistemi şəraitində emissiya mexanizmi bank (depozit) multiplikatoru əsasında fəaliyyət göstərir. Bank multiplikatoru ölkənin bank sistemi çərçivəsində nağdsız pulların bir bankdan başqa banka hərəkəti prosesində kommersiya banklarının hesablarında onların həcminin artması deməkdir. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, bank, kredit və depozit multiplikatoru müxtəlif nöqteyi nəzərdən multiplikasiyanın vahid mexanizmini xarakterizə edir. Yüklə 2,21 Mb. Dostları ilə paylaş:
|