Mühazirə müəllimi: Dos. H. H. Həsənov

KitabYurdu.az 
56

---

müəssisənin hesabına köçürülməsi haqqında banka verdiyi yazılı sərəncam başa 
düşülür.
Hesablaşma çekləri ödəmə tapşırıqları kimi ödəyici təşkilat tərəfindən tərtib 
olunur və öz bankına ödəniş üçün təqdim olunur. Respublika ərazisində Milli Bankın
əməliyyat idarəsinin təsdiq etdiyi limit çeklərindən istifadə olunur.
Limitli hesablaşma çekləri dedikdə çekin elə forması başa düşülür ki, bu zaman 
çekin məbləği çek verən təşkilat tərəfindən əvvəlcədən ayrıca hesabda bronlaşdırılır. 
Yəni bu vəsait toxunulmazdır. Yalnız həmin çeklər təqdim olunduqda ödəniş aparıla 
bilər. MDB ölkələrində limitsiz çeklərdən istifadə edilir. Həmin çeklər üzrə ödənişə 
təminatı bank verir. Belə ki, çek verən təşkilatın hesabında müvəqqəti olaraq vəsait 
olmadıqda həmin məbləğ bank vəsaiti ilə ödənilir. Hesablaşma çeki almaq üçün müştəri 
özünə xidmət edən bank şöbəsinə müəssisənin hesabı üzrə əməliyyat aparmaq üçün 
ərizə ilə müraciət edir. Ərizədə sənədləri imzalamaq hüququ verilmiş şəxslərin imzası 
olmalı və möhürlə təsdiq edilməlidir. Ərizə bir nüsxədə yazılır. 
Bank ərizəni aldıqdan sonra ərizədə göstərilən çek məbləğini təşkilatın, 
hesablaşma hesbının və ya ssuda hesabının və özünün müxbir hesabının qalığı ilə 
müqayisə edir (üzləşdirir). Üzləşmə zamanı müxbir hesabın qalığının çekin 
ödənilməsinə imkan verməsi aşkar edilərsə bank təşkilatın hesablaşma hesabından 
müəyyən olunmuş vəsaiti silib «limitli çek kitabçaları» balans hesabına daxil edərək 
məbləği bronlaşdırır.
Çeklər ilə hesablaşma zamanı sənəd dövriyyəsi aşağıdakı kimi həyata keçirilir: 
mal-material qiymətlisi alan müəssisə hesablaşma çeki yazaraq onu mal satana təqdim 
edir. Çekdə ödəniş məbləği (yazı və rəqəmlə), ödəniş alanın adı, çekin yazıldığı yer, 
ödənişin aparılma tarixi göstərilməlidir. Yazılmış çek, çek verənin imza və möhürü ilə 
rəsmiləşdirilir. Çekləri ödəniş üçün qəbul edən müəssisə aşağıdakılara əmin olmalıdır: 
- çekin məbləği onun arxa tərəfində göstərilmiş ən yüksək həddən, bundan əlavə 
istifadə olunmuş çeklərin məbləği çıxıldıqdan sonra qalan qalıqdan artıq deyildir;