|
Ümumi məlumat
|
Fənnin adı, kodu və kreditlərin sayı
|
Calculus, SOC 101-102, 3 kredit
|
Departament
|
Humanitar və Sosial Elmlər
|
Proqram (bakalavr, magistr)
|
Bakalavr
|
Tədris semestri
|
2015, Yaz
|
Fənni tədris edən müəllim (lər)
|
F.-r.e.n., Dos. Məhəmməd Əhməd oğlu Nurməmmədov
|
E-mail:
|
Nurmamedov@mail.ru
|
Telefon:
|
-
|
Mühazirə otağı/Cədvəl
|
306 N
|
Məsləhət saatları
|
çərşənbə axşamı saat: 1200
|
Prerekvizitlər
|
yoxdur
|
Tədris dili
|
Azərbaycanca
|
Fənnin növü
(məcburi, seçmə)
|
Seçmə
|
Dərsliklər və əlavə ədəbiyyat
|
1.William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
2 David M.Lavine, Timothy C.Krehbill, Mark L. Berenson, Business statistics 4-th edition, USA, 2006
3.Thomas GB., Finney R.C, Calculus and Analytic Geometry 9-th Edition Addison-Wesley, New York, 1996 , USA
4. Robert D.Mason, Dauglas A.Lind. Statistical techniques in business and Economics, 8-th edition, 1993, Boston, USA
5. В.А. Кудрявцев, Б. П. Демидович «Краткий курс высшей математики» Москва-1988
6. П.Е.Данко, А.Г.Поков, Т.Я.Кожевникова. Высшая математи в упражнениях и задачах, Высшая школа, 1980, часть I, II
7. B.E.Гмурман, Теория вероятности и математическая статистика, Высшая школа, 1977
8..Kərimov N. B., Amanov R. Ə. Birdəyişənli funksiyaların inteqral hesabı, Bakı 2003
9.Ehtimal nəzəriyyəsi və riyazi statistika elementləri, F.N.Nəsibov, Bakı, Universiteti,1992
10. Ehtimal nəzəriyyəsi və riyazi statistika, Ə.Şahbazov, Maarif-Nəşriyyatı, 1973, Bakı
11.Temel Statistik, Metin Çakıcı, Türkiyə, 2000
12. Ronald E., Walpole, Raymond H.Myers, Sharon L., Myers, Keying Ye. Probability and statistics for Engineering and Scientists. 7-th edition, New Jersey, 2002, USA
|
|
Kursun vebsaytı
|
Yoxdur
|
Tədris metodları
|
Mühazirə
|
+
|
Qrup müzakirəsi
|
+
|
Praktiki tapşırıqlar
|
|
Praktiki məsələnin təhlili
|
+
|
Digər
|
+
| |
Qiymətləndirmə
|
Komponentləri
|
|
|
Aralıq imtahanı
|
|
30 bal
|
Praktiki məsələ
|
|
|
Fəallıq
|
|
|
Quiz
|
|
20 bal
|
Kurs işi (Layihə)
|
|
|
Prezentasiya/Qrup müzakirə
|
|
|
Final imtahanı
|
|
40 bal
|
Davamiyyət
|
|
10 bal(Üzrsüz buraxılmış hər 3 dərs üçün 1 bal çıxılır)
|
Yekun
|
|
100 bal
|
|
Kursun təsviri
|
“Calculus”(diferensial və inteqral hesabı) kursu : çoxluq, funksiya , limit, törəmə, finans riyaziyyati tətbiqi, inteqral, matris və xətti tənliklər sistemi, oyunlar nəzəriyyəsinin sosial sahədə elementar əkildə tətbiqi, ehtimal və statistikanın elementləri kimi mövzuları əhatə edir.
|
|
Kursun məqsədləri
|
“Calculus”(diferensial və inteqral hesabı) dərsi öz qarşısına aşağıdakı əsas vəzifələri qoyur:
“Dunya Təhsil” sisteminin standartlarina uygunlaşdırma prosesini təmin etmək, beynəlxalq proqram çərçivəsində aradirmalarda, magistr doktorantura təhsil pillələrində xarici təıhsilə inteqrasiyanı (qarşılııqlı olaraq həm Azərbaycanda,həmdəaparıcı xarici Dövlıtlırdə) təminini saxlamaq məqsədini qarıya qoyur. Fənnin tədrisi isə qarşısına aşağıdakı əsas vəzifələri qoyur:
1. Diferensial və inteqral hesabının əsas elementlərinin öyrənilməsi, habelə orta məktəb kursunda ,habelə elmi aradırmada tətbiq etmək bacarığına yiyələnmək.
2 .Çoxluq, permutasiya ,combinson, aranjeman anlayışlarının həm statistikada ,həmdə digər peşəyönümlü fənlərdə istifadə etmək bacarıöına yiyələnmək
3. Funksiya və onun limiti,törəməsi,inteqralı, diferensialı gələcək emi aradırmalarda , habelə finans riyaziyyatında,statistikada ,həmdə digər peşəyönümlü fənlərdə istifadə etmək ,tətbiq bacarıöına yiyələnmək
4. Finans riyaziyyatının elementləri isə ümumiyyətlə sosial sahədə hər bir aradırma üçün vacib olmaqla çox əhəmiyyətli tətbiqə malikdir
5. Ehtimal nəzəriyyəsi və statistikanın elementləri isə araşdırma və tətbiq etmək nöqteyi nəzərdən çox vacibdir: xüsusilə hiperhəndəsi, Binomial, Puasson paylanması, hipotez ehtimalı, Bayes düsturunun tətbiqi.
6. Təsadüfi kəmiyyətlərin növləri və onların ədədi xarakteristikaları və eləcədə statistikada Xi-kvadrat, Fişer-Snedker,Stydent paylanmalarının cədvəllərindən istifadə etmək , tətbiq bacarığına yiyələnmək.
7. Korrelyasiya momenti, əmsalının, xətti reqresiyanın qurulması kimi nəzəriyyə, praktik işlərə tətbiq etmək bacarığına yiyələnmək.
8. Statistikada ortalama ( baş toplum üzrə, qrup, qrup daxili, qruplar arası, seçmə ortalamaları) dəqiq tətbiq etmək.
9. Hipotezlərin yoxlanması, etibarlılıq intervalını qurmaq statistikada kimi
bacarıqlara ,vərdilərə yiyələnmək hər bir aradırmaçıya çox vacibdir .
|
|
Tədrisin (öyrənmənin) nəticələri
|
“Calculus”(diferensial və inteqral hesabı) dərsi aşağıdakı məqsədlərə nail olmağı planlaşdırır:
Dərslərdə müntəzəm və aktiv iştirak edən və kursu uğurla tamamlayan tələbə,
1. Calculus”(diferensial və inteqral hesabı) nəzəriyyələrinin dərketmə, tətbiqi
2. Calculus”(diferensial və inteqral hesabı) və statistikanın geniş tematikası və zəngin tətbiqi ilə tanış olacaq (konyuktiv, nəticə-biliklənmə, experimentləri dərk etmək)
3. Sərbəst şəkildə verilənlər üzərində iş və praktik və statistik nəticələrin analizini aparmaq qabiliyyəti
4. Calculus”(diferensial və inteqral hesabı) və statistik yoxlama,müşahidə nəticələrinə əsasən dünya görüşlərin formalaşmasında savadlı Sosial elm humanitar sahələrində riyazi aparatla təmin lunan mütəxəsis kimi yetişmək bacarığına malik olmağa hazırlaşmaq və bu baza ilə riyazi, pedoqoji baxışlarını geniş diapazonda mütəxəssis kimi mövqe tutmaq.
|
|
Qaydalar (Tədris siyasəti və davranış
|
Dərsin işlənmə forması
1. Dərslər müəllimin izahlarından və mövzu ətrafında interaktiv (qarşılıqlı) müzakirələrdən ibarət olacaqdır.
2. Keçilən dərslərin tezisləri sonra tələbələrə verilsə də, dərslərdə qeydlər götürmək olduqca vacibdir! Çünki bu tezislər geydlərlə birlikdə dərslərdə izah, təhlil və müzakirə edilən məsələləri bütün dolğunluğuyla əks etdirəcəkdir.
3. Dərslər azərbaycan dilində keçiləcəkdir. Lakin dərsdə sualları, imtahanda cavabları və nəhayət esseləri Azərbaycan, Rus və ya English dilində ifadə etmək olar.
4. Dərslərin mövzu ardıcıllığı iş planında göstərildiyi kimidir.
Dərsə hazırlaşma forması
Dərslərə hazırlaşma forması aşağıdakı kimi tövsiyə olunur:
1. Hər bir dərsdən qabaq növbəti dərsin mövzusuna uyğun oxumaq, mövzunu dərsə qədər müəyyən dərəcədə öyrənmək
2. Hər bir dərsdə diqqətli olmaq, diskussiyalarda aktiv iştirak etmək və qeydlər götürmək
3. Hər bir dərsdən sonra keçilmiş dərsdə danışılanları xatırlamaq, onları düşünmək və dərsdə götürülmüş qeydləri tamamlamaq lazımdır.
|
Həftələr
|
Mövzular
|
Saat
|
Dərsliklər
| |
27.01.15
27.01.15
|
1. “ Calculus “ -ə giriş (Precalculus review) Həqiqi ədədlər, exponent,
radical,rasional ifadələr və onların çevrilməsi, xətti tənliklərin həlli, kordinat müstəvisi
|
2
|
1.William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
|
2. Çoxluq və onlar üzərində əməllər, elementlər sayı (cardinality),
|
2
| -
William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
-
Thomas GB., Finney R.C, Calculus and Analytic Geometry 9-th Edition Addison-Wesley, New York, 1996 , USA
|
03.02.15
03.02.15
|
1. Funksiya və onun tətbiqi:funksiyanın verilməsi üsulları, təyin oblastı,qiymətlər çoxluğu , compozisiyası, tələb funksiyası və xətti modellər
|
2
|
1.William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
2.Thomas GB., Finney R.C, Calculus and Analytic Geometry 9-th Edition Addison-Wesley, New York, 1996 , USA
|
2. X ətti və kvadratik funksiya , qeyri - xətti modellər,kvadratik funksiyanın maximum və minimumunun tapıılması
|
2
|
1.William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
2. Thomas GB., Finney R.C, Calculus and Analytic Geometry 9-th Edition Addison-Wesley, New York, 1996 , USA
|
10.02.15
10.02.15
| -
Xətti tənliklər sistemi , əvəzetmə ,cəbri toplama ,grafik üsullar (iki,üç məchullu)
|
2
|
1.William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
| -
.Xətti bərabərsizliklər sistemi
Mütləq qiyməti,
|
2
|
1.William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
2.Thomas GB., Finney R.C, Calculus and Analytic Geometry 9-th Edition Addison-Wesley, New York, 1996 , USA
|
17.02.15
17.02.15
|
1. Funksiyanın kəsilməzliyi və kəsilmə nöqtölərinin təsnifatı və bəzi tətbiqləri
|
2
|
1.William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
|
2.Törəmənin tərifi, fiziki və həndəsi ,iqtisadi mənaları,nisbət dəyiməsi, sağ və sol törəmələr və bəzi tətbiqlər.Diferensiallama qaydaları: cəmin,hasilin,qismətin törəmələri
|
2
|
1.William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
2.Thomas GB., Finney R.C, Calculus and Analytic Geometry 9-th Edition Addison-Wesley, New York, 1996 , USA
|
24.0215
24.0215
|
1 . Törəmənin bəzi tətbiqəri : funksiyanın maximum və minimumları və sosial elmdə tətbiqi
|
2
|
1 . William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
|
2. Funksiyanın qrafiki və optimalasdirma məsələləri
|
2
|
1 William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
|
03.03.15
|
1. Qeyri müəyyən inteqral, dəyişənin əvəz edilməsi,inteqrallama texnikaları, hissə-hissə inteqrallama,
|
2
|
1.William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
|
03.03.15
|
2. Müəyyən inteqral və xassələri, dəyişənin əvəz edilməsi, hissə-hissə inteqrallama
|
2
|
1.William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
2.Thomas GB., Finney R.C, Calculus and Analytic Geometry 9-th Edition Addison-Wesley, New York, 1996 , USA
|
10.03.15
10.03.15
|
1. Matris anlayışı, onlar üzərində əməllər toplanmasıç çıxılması)
|
2
|
1.William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
2. Thomas GB., Finney R.C, Calculus and Analytic Geometry 9-th Edition Addison-Wesley, New York, 1996 , USA
|
2. Matislərin ədədə vurulması, İki matrisin vurulması
|
2
|
1.William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
2.Thomas GB., Finney R.C, Calculus and Analytic Geometry 9-th Edition Addison-Wesley, New York, 1996 , USA
| |
17.03.15
17.03.15
|
1 Vahid və tərs matris in tapılması (iki,üç ölçülü halda )
|
2
|
1.William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
|
2 . İki ölçülü vektorlar və onlar üzərində əməllər,
|
2
|
1.William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
2. Thomas GB., Finney R.C, Calculus and Analytic Geometry 9-th Edition Addison-Wesley, New York, 1996 , USA
|
24.03.15
|
1. Vektor və xassələri ,orların skalyar hasili
|
2
|
1 William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
2.Kərimov N. B., Amanov R. Ə. Birdəyişənli funksiyaların inteqral hesabı, Bakı 2003
|
24.03.15
31.03.15
|
2. Vektorların perpendikulyarlığı , paralelliyi
|
2
|
1 William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
2.Kərimov N. B., Amanov R. Ə. Birdəyişənli funksiyaların inteqral hesabı, Bakı 2003
|
1. iki –üç məchullu xətti tənliklər sisteminin matris üsilu ilə həlli
|
2
|
1.William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
|
31.03.15
07.04.15
|
2. Sosial elmlərdə maximum və minimum məsələlərinin tətbiqi. Xətti proqramladirma məsələlərinin həlli
|
2
|
1.William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
|
1. Aralıq imtahanı
|
2
|
1 Aralıq imtahanı
|
07.04.15
14.04.15
|
2. Ehtimal nəzəriyyəsinin elementləri: hadisə , hadislər fəzası, ehtimal və onun tapılması
|
2
|
1.William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
2. Thomas GB., Finney R.C, Calculus and Analytic Geometry 9-th Edition Addison-Wesley, New York, 1996 , USA
| -
.Kombinatorkanın elementlərinin ehtimalda tətbiqi
|
2
|
William L Briggs, Lyle Cochran “ Calculus” Pearson Education, 2011, USA
2. Thomas GB., Finney R.C, Calculus and Analytic Geometry 9-th Edition Addison-Wesley, New York, 1996 , USA
|
14.04.15
21.04.15
|
2. Ehtimal modelləri və onun sosial elmlərdə tətbiqi
|
2
|
1.B.E.Гмурман Теория вероятности и математическая статистика, Высшая школа, 1977
2. Robert D.Mason, Dauglas A.Lind. Statistical techniques in business and Economics, 8-th edition, 1993, Boston, USA
3.Ehtimal nəzəriyyəsi və riyazi statistika elementləri,F.N.Nəsibov, Bakı, Universiteti,1992
| -
Asılı və asılı olmayan hadislərin ehtimalları ehtimalın toplanması
|
2
|
1.B.E.Гмурман Теория вероятности и математическая статистика, Высшая школа, 1977
2.Robert D.Mason, Dauglas A.Lind. Statistical techniques in business and Economics, 8-th edition, 1993, Boston, USA
3.Ehtimal nəzəriyyəsi və riyazi statistika elementləri,F.N.Nəsibov, Bakı, Universiteti,1992
|
21.04.15
28.04.15
|
2..Şərti ehtimal və onlarin sosial elmlərdə tətbiqi
|
2
|
1.B.E.Гмурман Теория вероятности и математическая статистика, Высшая школа, 1977
2. Ehtimal nəzəriyyəsi və riyazi statistika elementləri, F.N.Nəsibov, Bakı, Universiteti,1992
3. Robert D.Mason, Dauglas A.Lind. Statistical techniques in business and Economics, 8-th edition, 1993, Boston, USA
4. Temel Statistik, Metin Çakıcı, Türkiyə, 2000
|
1.Təsadüfi kəmiyyətlər və onların növləri
|
2
|
28.04.15
05.05.15
|
2 Diskret təsadüfi kəmiyyətlərin ədədi xarakteristikalaı və sosial elmlərdə tətbiqi
1.Sinaqlar və statistikanın sosial elmlərdə tətbiqi
|
2
--------
2
|
1.B.E.Гмурман Теория вероятности и математическая статистика, Высшая школа, 1977
2. David M.Lavine, Timothy C.Krehbill, Mark L. Berenson, Business statistics 4-th edition, USA, 2006
3 Temel Statistik, Metin Çakıcı, Türkiyə, 2000
4.Ehtimal nəzəriyyəsi və riyazi statistika elementləri,F.N.Nəsibov, Bakı, Universiteti,1992
|
05.05.15
|
2..Orta meyllik , standart yayılma variyasiya, katagoriyaların tezliyi,nisbi tezlik
|
2
|
1.B.E.Гмурман Теория вероятности и математическая статистика, Высшая школа, 1977
2.Robert D.Mason, Dauglas A.Lind. Statistical techniques in business and Economics, 8-th edition, 1993, Boston, USA
3 Ehtimal nəzəriyyəsi və riyazi statistika elementləri,F.N.Nəsibov, Bakı, Universiteti,1992
|
06.05.15
|
1 Emprik paylanma funksiyası, histogramın gurulması
|
2
|
1. B.E.Гмурман Теория вероятности и математическая статистика, Высшая школа, 1977
2. Neil Weis, Matthew J. Hasselt
“ Introductory Statistic 3- Edition 1991, USA
3 Robert D.Mason, Dauglas A.Lind. Statistical techniques in business and Economics, 8-th edition, 1993, Boston, USA
4.Ehtimal nəzəriyyəsi və riyazi statistika elementləri,F.N.Nəsibov, Bakı, Universiteti,1999
|
06.05.15
|
2.Gruplar , gruplar arası orta müşahidələr , statistik təcrübədə dispersiyanın tapilması
|
2
|
1.B.E.Гмурман Теория вероятности математическая статистика, Высшая школа, 1977
2.Neil Weis, Matthew J. Hasselt
“ Introductory Statistics 3- Edition 1991, USA
3.Ehtimal nəzəriyyəsi və riyazi statistika elementləri,F.N.Nəsibov, Bakı, Universiteti,1992
|
Qeyd: Bu dərsin mövzuları ilə əlaqədar mümkün qədər çox oxumaq tələb olunur. Müəllimin mühazirəsi isə bir bilik buketi kimi sizə hazır emal olunmuş şəkildə çatdırılması nəzərdə tutulur.
Saf düşüncələr münasibətində Sizə uğurlar!
Dostları ilə paylaş: |
