Mühazirələr konspekti Ümumi kurs (Elektron variantı 127 s.) Baki 2010 Ön söZ

MÖVZU 3. PƏSTAHLARİN HAZIRLANMA ÜSULLARI
Pəstah - emal ediləcək səthlərində ehtiyat metal təbəqə - emal payı olan hissəyə deyilir. Mexaniki emal prosesində emal payı yonqar ayırmaqla (kəsməklə və ya cilalamaqla) pəstahdan yonulur.

Pəstahlar müxtəlif texnoloji üsullarla hazırlanır:

- qara və əlvan metallardan tökməklə;

- polad və əlvan metallardan döymə və ştamplama ilə;

- plastik kütlələrdən tökmə və ştamplama ilə;

- metallokeramik və ovuntu materiallarından forma əmələ

gətirməklə;

- çeşidli yayma poladlarından kəsməklə və s.

Müxtəlif üsullarla pəstahları eyni dəqiqlikdə hazırlamaq mümkündür, lakin bu metodların səmərəliliyi eyni istehsalda müxtəlif olur. Pəstahların hazırlanmasında ən optimal variant hissənin hazırlanma qiymətinə pəstahın da dəyərinin əlavə edilməsidir.

Pəstahların hazırlanmasında vacib şərtlərdən biri pəstahın forma və ölçülərinin hazır hissənin forma və ölçülərinə yaxınlaşdırılmasıdır. Bu halda metaldan (materialdan) istifadə əmsalı yüksək (0,90 - 0,95) olur.

Metaldan istifadə əmsalı

K_mi = m_h / m_p kimi təyin edilir

Burada m_h -hissənin kütləsi, m_p - pəstahın kütləsidir. Ayrılan metal əmsalı isə aşağıdakı ifadə İlə təyin edilir

K_a = (m_p - m_h) m_p = 1 – K_mi

Beləliklə, pəstahın rasional hazırlanma üsulunun seçilməsi metaldan istifadə əmsalının maksimum və ya ayrılan metal əmsalının minimum qiymətləri ilə xarakterizə edilə bilər.