Mühazirələr. Mövzu Müasir şəraitdə mülki müdafiənin rolu və vəzifələri. Plan

2. Texnogen xarakterli fövqəladə hadisələrin təsnifatı
:
• nəqliyyat qəzaları (fəlakətləri); 
• yanğınlar (partlayışlar);
• Binaların qəflətən uçulması;
• GTZM-lər yayılmaqla, baş verən qəzalar; 
• Radioaktiv maddələr (RM) ətrafa ayrılmaqla, baş verən qəzalar; 
• Bioloji təhlükəli maddə (BTM) ətrafa yayılmaqla baş verən qəzalar;
• Həyat təminatlı kommunal sistemlərində (su, kanalizasiya, qaz, istilik şəbəkələri 
və elektrik-enerji sistemlərində), baş verən qəzalar; 
• Hidrodinamik qəzalar (bəndlərin yarılması).
3. Ekoloci xarakterli fövqəladə hadisələrin təsnifatı
:
• Yerin (torpağın, yer təkinin və səthinin) vəziyyətinin dəyişməsi ilə əlaqədar 
fövqəladə hadisələr; 
• Atmosferin (mühitin) tərkibi və xassələrinin dəyişməsi ilə əlaqədar,fövqəladə 
hadisələr (iqlimin kəskin dəyişməsi,şəhərlərdə kəsgin oksigen azlığı, azon qatının 
pozulması və s.);
• Hidrosferin (su mühitinin) vəziyyətinin dəyişməsi ilə əlaqədar fövqəladə 
hadisələr (su mənbələrinin quruması, çirklənməsi və su ehtiyyatlarının kəskin 
surətdə azalması); 
• Biosferin vəziyyətinin dəyişməsi ilə əlaqədar, fövqəladə hadisələr (yaşayış 
mühütünün dəyişməsinə həssas olan heyvan və bitkti növlərinin yox olması, yerin 
bitki örtüyünün məhv olması və s.). 
4.Sosial-siyasi xarakterli fövqəladə hadisələrin təsnifatı:
Sosial-siyasi xarakterli fövqəladə hadisələrin 2 növü var. 
• Sosial-mədəni xarakterli fövqəladə hadisələr, hansı ki, öz növbəsində:
- Peşə əlaməti;
- Dini əlamət;
- Mülkiyyət əlaməti;
- Ərazi əlaməti; 
- Qohumluq əlaməti; 
- Yaş həddi və digər əlamətlərlə xarakterizə olunur.

---

• Siyasi xarakterli fövqəladə hadisələr isə: 
- Millətlərarası münaqişələr; 
- Narkotik maddə ticarəti; 
- Mütəşəkkil jinayətkarlıq; 
- «Kölgə» iqtisadiyyatı; 
- Dövlət böhranı; 
- İnformasiya və digər əlamətlər üzrə xarakterizə olunur.
Bu təsnifat fövqəladə hadisələrin miqyasını və nətijələrinin həjmini əhatə etmir, 
lakin fövqəladə hadisələrin qarşısının alınması üçün tədbirlərin seçilməsi, 
vəziyyətin xarakterinin qiymətləndirilməsi, eləjədə xilasetmə və digər 
təxirəsalınmaz işlərin aparılması üzrə əsas istiqamətlərin göstərijiləri rolunu 
oynayır