Mühazirələr. Mövzu Müasir şəraitdə mülki müdafiənin rolu və vəzifələri. Plan

partlayışının birinci saatlarında əvvəlcə yüngül zədələnmiş şəxslərin özləri 
başqasının köməyi olmadan İTYD – nə daxil olur. Bu zaman yardımın həcmi 
minimal olur ki, ilk TYD – ni yüngül zədələnmiş şəxslərdən azad etsinlər. Orta və 
ağır zədələnmiş şəxsləri qəbul etməyə hazır olsunlar. Bundan sonra tibbi yardımın 
həcmi artır. Buna baxmayaraq zədələnmiş şəxslərin sayı həddindən artıq olduqda 
köməyin həcmi bir qədər azaldılır. Belə ki, ancaq zədələnmiş şəxsləri köçürmək 
üçün lazım olan əməliyyatdan ibarət olur İTYD – nin rəisi konkret şəraitdən asılı 
olaraq ilk həkim yardımının həcmini dəyişə bilər.
 

---

Nüvə partlayışı azalanda dəstənin işi aşağıdakı prinsipin əsasında qurulur. 
Zədələnmişlərin yolu üstündə bölüşdürmə postları təyin edilir və onun tərkibində 1 
tibb işçisi və 1-2 dozimetrik nəzarətçi daxil edilir. Bölüşdürmə postunda 
zədələnmişləri qruplara ayırırlar; yüngül və ağır zədələnmişlər, radioaktiv 
məddələrlə zəhərlənmişlər, san. təmizliyi şöbəsinə - yoluxucu xəstələr izolyatora 
göndərilirlər. İTYD hücumdan sonra salamat qalmış mənzillərdə aşağıdakı 
funksional şöbələr açır; 
- 
Qəbul və növbələrə ayırma şövbəsi
- 
Operasiya və sarğı şöbəsi
- 
Hospital şöbəsi 
- 
Köçürmə şöbəsi
- 
izolyator 
- 
aptek 
- 
klinik laboratoriya 
- 
aqismən sanitariya təmizliyin meydançası. 
Bundan başqa dəstənin işciləri üçün istirahət və yemək otağı ayrılır, səyyar 
elektrostansiyası, morq və başqa köməkçi şöbələr üçün otaqlar ayrılmalıdır. 
Qəbul və növlərə ayırma 
şöbəsi sahəsi böyük olan mənzildə açılmalıdır. 
Meteoroloji şərait, hava əlverişli olduqda yüngül yaralıları qəbul etmək üçün bu 
şöbəni açıq havada da düzəltmək olar. Yüngül yaralıların sarğı şöbəsinin qəbul və 
növbələrə ayırma şöbəsi ilə birlikdə qurmaq əlverişli olar. 
Qəbul və növbələrə ayırma şöbəsində 2 briqada işləyir: biri yüngül yaralılara, o biri 
isə ağır yaralılara qulluq edir. Briqdanın tərkibində 1 həkim 1 tibb işçisi, 1 qeydə 
alan olmalıdır. 
Qəbul və növbələrə ayırma şöbəsinin əsas vəzifəsi: tibbi növbələşdirmədən və 
həmin zədələnmiş şəxsin İTYD - də köməyə ehtiyacı olub olmadığını, hansı 
şöbədə yardım almasını və hansı şöbəyə göndərilməsini təyin edir. 
Qəbul və növbələrə ayırma şöbəsində göstərişə görə tetanus əleyhinə zərdab 
yeridilir, ilk tibbi hesabat vərəqəsi doldurulur, sarğıların qoyulması yoxlanılır, 
göstəriş olanlara antibiotiklər və b. dərmanlar verilir. Bu şöbə zədələnmiş şəxslərə 
isti çay içmək, yemək vermək imkanına malik olmalıdırlar. 
Qəbul və növbələrə ayırma şövbəsində aşağıdakı zədələnmiş şəxslər göndərilə 
bilər. 
- 
Ilk həkim yardımına ehtiyacı olanlar operasiya şöbəsinə;
- 
Şok halında olanlar – şokla mübarizə palatasına; 
- 
Köçürməyə ehtiyacı olanlar – köçürmə meydançasına; 
- 
İTYD qalanlar – hospital şöbəsinə; 
- 
Yoluxucu xəstələr izolyatora göndərilir; 
- 
Yüngül yaralıları yüngül yaralılar üçün sarğı otağına və oradan yüngül 
yaralılar üçün meydançaya göndərilir.