Tabiat boyliklari va kishi mexnati natijalari shaxslar tomonidan ayrim-ayrim hollarda o’zlashtirilmay, balki birgalashib yoki o’zaro xamkorlik bilan o’zlashtiriladi. Binobarin, mulk tabiat narsalarini o’zlashtirishda kishilar va ularning jamoalari urtasida bo’lgan munosabatni, ijtimoiy munosabatni, ijtimoiy ishlab chikarish munosabatlarini bildiradi.
Tabiat boyliklari va kishi mexnati natijalari shaxslar tomonidan ayrim-ayrim hollarda o’zlashtirilmay, balki birgalashib yoki o’zaro xamkorlik bilan o’zlashtiriladi. Binobarin, mulk tabiat narsalarini o’zlashtirishda kishilar va ularning jamoalari urtasida bo’lgan munosabatni, ijtimoiy munosabatni, ijtimoiy ishlab chikarish munosabatlarini bildiradi.
Yuqorida aytganlardan ma’lum bo’lishicha, mulk ishlab chikarishning zarur sharti va ishlab chikarilgan boyliklarning o’zlashtirilishi natijasi xisoblanadi.
Mulk ishlab chikarish vositalari va ishlab chikarilgan maxsulotlarni egallash, foydalanish va ularni tasarruf etish sohasida bo’ladigan ijtimoiy munosabatlarning majmui sifatida xam ta’riflanishi mumkin.
2.Mulk huquqining mazmuni vujudga kelish va bekor bo’lish asoslari
Mulkdan foydalanish, deb mulkning foydali xususiyatlarini olishga, mulkni iqtisodiy ma’noda foydalanishga aytiladi. Mulkdan qonunga muvofik ravishda foydalanuvchi shaxs shu mulkdan foydalanish huquqiga ega bo’ladi. Mulkdan foydalanish huquqi shu mulkni egallash huquqi bilan chambarchas bog’liqdir. Mulkni egallamay, kulda saqlamay turib undan foydalanib xam bo’lmaydi. Mulkdan ishlab chikarishda yoki kundalik xayotda foydalanishda bu mulk butunlay iste’mol kilinadi yoki birmuncha vaqt davomida asta-sekin eskiradi.
Mulkdan foydalanish, deb mulkning foydali xususiyatlarini olishga, mulkni iqtisodiy ma’noda foydalanishga aytiladi. Mulkdan qonunga muvofik ravishda foydalanuvchi shaxs shu mulkdan foydalanish huquqiga ega bo’ladi. Mulkdan foydalanish huquqi shu mulkni egallash huquqi bilan chambarchas bog’liqdir. Mulkni egallamay, kulda saqlamay turib undan foydalanib xam bo’lmaydi. Mulkdan ishlab chikarishda yoki kundalik xayotda foydalanishda bu mulk butunlay iste’mol kilinadi yoki birmuncha vaqt davomida asta-sekin eskiradi.
Agar birovning mulkdan qonun yoki shartnoma bilan belgilangan asoslar bo’lmay turib foydalanilsa, bunday foydalanish qonunsiz foydalanish xisoblanadi (masalan, ugirlangan yoki yukotilgan mulkdan foydalanish).
