Multisim dasturida yarimoʻtkazgichli diodlarni oʻrganish Ishni bajarish tartibi: Multisim

Ishni bajarish tartibi:

1. 
   Multisim dasturida 3.2- rasmdagi sxema yig‘ilsin.
   

3.2- rasm. Stabilitronning VAXni olish sxemasi.

2. 
   Multisim dasturi kutubxonasidan stabilitron tanlab olinsin, har bir kompyuterda turlicha stabilitronlar boʻlishi kerak.
   
3. 
   I_st i U_st kattaliklar oʻlchansin. U1 kuchlanish manbai kuchlanishi oʻzgartirilganda stabilitrondan turlicha toklar oʻtadi, bu paytda stabilitrondagi kuchlanish ham oʻzgaradi- voltamper xarakteristikasi (VAX) shu tariqa olinadi.
   
4. 
   I_st =f(U_st) bog‘liqlik grafigi chizildi
   

N	Ist	Ust
1	-1	-0,111
2	-2	-0,222
3	-2,334	-2,22
4	-2,359	-5,47
5	-2,373	-8,757
6	-2,383	-12
8	-2,398	-19
10	-2,409	-25
12	-2,418	-32
14	-2,427	-39
16	-2,434	-45

5. 
   Stabilitron voltamper xarakteristikasi (VAX)ni oʻrganishning tez va qulay usuli bor- bu VAXni bevosita ossillograf ekranida aks ettirsa boʻladi (3.3- rasm). Bu sxema Multisim dasturida yig‘ilgan. Sxemani shu tarzda ulaganda ossillograf gorizontal oʻqida nuqta koordinatasi kuchlanishga proporsional boʻladi, vertikal oʻqda esa stabilitrondan oʻtuvchi tokka proporsional boʻladi. 1 kOm qarshilikdagi kuchlanish voltlarda stabilitrondan oʻtuvchi tokka son jihatdan teng boʻlgani uchun (I=U/R=U) vertikal oʻqda bevosita tok qiymatini amperlarda oʻqish mumkin. Agar ossillografda V/A rejimi tanlangan boʻlsa, tokka proporsional kattalik (kanal V) vertikal oʻqqa joylashtiriladi, kuchlanish esa (kanalA) gorizontal oʻqqa joylashtiriladi. Bu oʻz navbatida voltamper xarakteristikasi (VAX)ni bevosta ossillograf ekranida kuzatishni ta’minlaydi.
   
6. 
   Bu sxema yordamida stabilitron volt-amper xarakteristikalari bevosita ekranda koʻrinadi.