Mundarija kirish I bob. Matnli masalalar yechish usullari haqida



Yüklə 1,39 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə10/23
tarix18.01.2023
ölçüsü1,39 Mb.
#122323
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   23
matnli masalalarni yechish usullari (4)

-masala. Ikki sonning yig`indisi ga teng. Agar bu sonlardan birini
ga, ikkinchisini n ga ko`paytirib, natijalarni qo`shsak, q hosil bo`ladi. Shu 
sonlarni toping. 
Masalaning yechilishi. Birinchi sonni x deb belgilaymiz, u holda ikkinchi 
son 
bo`ladi. 
birinchi sonning m ga ko`paytmasi, 
– 
ikkinchi sonning n ga ko`paytmasi. Bu ko`paytmalarning yigìndisi, masala 
shartiga ko`ra,  
ga teng, ya`ni
 
Bu masala mazmuniga mos tenglamadir, bu yerda  k, m, n, q harflari (parametrlar) 
biror sonlarga teng bo`lishi mumkin. 
Tenglamani yechaylik: 


23 
 
bundan
 
Agar masala mazmuniga ko`ra , x – musbat son bo`lsa, u holda m > n, q > nk  
yoki   
m < n, q < nk bo`lishi kerak, shu bilan birga  m ≠ n. 
 
 
Endi,
dagi masalani 2-usulda, ya`ni arifmetik usulda bajaramiz. 

 
Bu usulda masalani yechish unda aytilgan oxirgi amalga teskari amaldan 
boshlanadi. Masalada beshinchi – oxirgi bajariladigan amal qo`shish (+) amali, 
buning natijasida mos ifodaga 3 ni qo`shib, 11 hosil qilinishi aytilgan. Qo`shish (+) 
amaliga teskari amal ayirish 
bo`lgani uchun, biz 11 dan 3 ni ayiramiz va bu 
masalani hal etishdagi 1- “ish” bo`ladi. 
1-ish. 11-3=8. 
2-ish. 4-ish ga ko`paytirish edi. Biz 8 ni ga bo`lamiz: 
3-ish. 3-ish 10 ga bo`lish edi. Biz 10 ga ko`paytiramiz: 
4-ish. 1-ish 3 ga ko`paytirish edi. Biz 3 ga bo`lamiz. 
Demak, o`ylangan son 30 ekan. 2 usulda ham masalamizning javobi aynan 
bir xil son chiqdi. 
Javob: O`ylangan 30 ga teng. 
XULOSA 


24 
Ushbu bobda matnli masalalarni yechish haqida, ularning usullari haqida 
bayon etilgan. Algebraik va arifmetik usullar orqali bir qancha masalalar bajarildi. 
O`z navbatida algebraic va arifmetik usullarning farqli ko`rsatildi. O`quvchilarga 
har bir masalani kerakli usul orqali, ularga tushunarli bo`lib, masala mohiyatini 
anglab,kerakli usuldan o`z o`rnida qo`llash kerakligiga urg`u berib o`tilgan.


25 

Yüklə 1,39 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   23




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin