Mundarija

Darsning turi. Yangi bilim beruvchi, maqol o'qish darsi.

Darsning borishi

1. 
   Da'vat bosqichi. Maqsad: o'quvchilarda yangi mavzuni o'zlashtirishga ishtiyoq uyg'otish, maqollarning xususiyatlari haqida na'lumot berish.
   

Metod: Suhbat metodi.
O'qituvchi xattaxtaga quyidagi maqollarni yozib qo'yadi: „Birlashgan o’zar, birlashmagan to'zar", „Avval o'yla, keyin so'yla".
O'qituvchi: Abdulla Avloniyning „Yaxshilik yerda qolmas" hikoyatini bilasizmi?
Xattaxtaga hikoya mazmuniga mos rasmlar ilinadi. O'qituvchining hikoyasi:
„Yaxshilik yerda qolmas"
Bir ari suv ustinda uchib borur edi. Birdan suvga yiqilib ketdi. Qanotlari ho'l bo'lib ucharga kuchi yetmadi. O'lar holatga etdi. Buni kabutar ko'rib, ariga rahmi kelub, darhol bir cho'pni tishlab, suvga tashladi. Bechora ari bu cho'pni kema qilib, suv balosidan qutuldi. Arodan ko'p o'tmadi. Bir bola tuzoq qo'yib, kabutarni tutmoqchi bo’ldi. Ari buni ko'rgan zamon kelub, bolaning qulog'ini chaqdi. Bolа qulog'ining alamidan tuzoqni tashlab, qulog'ini ushladi. Kabutar vaqtni g'animat bilib, uchib ketub, o'limdan qutildi.
Topshiriq. Xattaxtadan siz tinglagan hikoyaga mos maqolni topib, belgilang. (O'quvchilar „Birlashgan o'zar, birlashmagan to'zar" maqolini belgilaydilar)
— Qolgan maqollarga mos qanday hikoya, ertaklar o'qigansiz? Bilim — aql chirog'i" maqoli mazmuniga mos „Ilm afzal" ertagini o’qiganmiz)
—Maqollarni yana qanday nom bilan atash mumkin? („Dono fikr", „Otalar so‘zi“ deb atash mumkin.)
—Bugungi darsda nimalarni o'rganar ekanmiz?
—Maqollar nima haqida bo'ladi? Ular nima maqsadda yaratiladi?
O'quvchilar javobi to'ldirib, umumlashtiriladi.
Nazariy ma'lumot. Maqollar — xalqning hikmatli ifodalari, hayotiy tajriba asosida yuzaga kelgan dono fikrlarining ixcham shakli. Maqollar she'riy va nasriy tuzilishga ega. Maqollar ona-Vatanni sevishga, uning har bir qarich yerini asrashga, kasb-hunar egallashga, mehnat qilishga, to'g'ri so'z bo'lishga, yaxshi odob va olijanob xulqli bo'lishga chaqiradi.

2.