Mündəricat Giriş I fəsil. Üsulun əsasını təşkil edən makrosinoptik proseslərin inkişafının əsas anlayışları və qanunauyğunluqları II fəsil. Zonal və meridional sirkulyasiya indekslərinin istifadəsi


Şəkil 2.1. Makroprosesin inkişafının xəritə sxemi



Yüklə 0,79 Mb.
səhifə8/13
tarix05.01.2022
ölçüsü0,79 Mb.
#111772
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Şəkil 2.1. Makroprosesin inkişafının xəritə sxemi
Birinci sinoptik dövr – tədqiq edilən hadisəyə çox yaxın bir haldır və ona təhlükə fazası deyilir. Baş verən sinoptik proseslər müəyyən bir variantla uyğunlaşırsa, onda mühəndis−sinoptik əvvəlcədən əldə edilmiş qanunauyğunluqların ardıcıllığı əsasında sinoptik dövrlərin proqnozlarının əldə edilməsinə nail olur.

Yüksək anomaliyalı havanın temperaturunun və yağıntıların sinoptik mövsümlərinin təkrarlanmasının tədqiq edilməsi nəticəsində makroproseslərin daha böyük miqyaslı dəyişmələri təyin edilir.

Təbii sinoptik dövrün 3-5 aylıq AT500 və yığma – kinematik xəritələrinin təhlili oxşar (anoloq) illərin müəyyən edilməsinə kömək etdi.

Bir ay və bir fəsil üçün proqnozların qurulması zamanı atmosfer fəaliyyətinin təkrarlanması qanunauyğunluqlarından istifadə etmək lazımdır. Atmosfer fəaliyyətinin dövranının müəyyən təkrarlanmasından sonra aydın olur ki, bu oxşar və ya qeyri-oxşar sirkulyasiya mexanizmi heç də tamamilə dəqiq zaman intervallarına təsadüf etmir. Makroproseslərin bu xüsusiyyəti aydın şəkildə ultraqütb təsirlərinin təkrarlanması zamanı baş verir. Bu zaman qərb axının sınması və soyuq aşağı antisiklonun şimaldan və ya şimal-şərqdən sürüşməsi baş verir.

Ultraqütb təsirlər birinci növbədə diaqnostik bir prosesdir. Həmin prosesin köməyilə oxşar əks və sirkulyasiya mexanizmlərin təkrarlanmasının tendensiyasını müəyyən etməyə kömək edir. Ultraqütb təsirlərin fəsli və beş aylıq təsirləri müəyyən olundu. Ultraqütb təsirlərin təkrarlanmasının proqnostik əlamətləri müəyyən qaydalarla ümumiləşdirilib.


Yüklə 0,79 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin