MüNDƏRİcat giRİŞ

Mark Tven- Bəzi gəzinti yazıları və məqalələr yazaraq müxtəlif əyalətləri gəzdi. Mark Twain adıyla imzaladığı ilk məqaləsi Carsondan Məktub adlı məqaləsi idi. Mark Twain, Mississippi gəmilərində "iki kulaç dərinlik" mənasını verən bir taxma addır.

18 Noyabr 1865 günü New York Saturday Prcccvbbes adlı qəzetdə nümayiş olunan Claravasda Tullanan Qurbağa adlı hekayə ilə ədəbiyyat sahəsində çıxış etdi. Bir kömür şaxtası düşərgəsində mədənçilərdən dinlədiyi yerli bir əhvalatı öz ağızından izah edərək məşhurlaşdırmışdır tutmuşdu. Hekayəni, 1867-ci ildə nümayiş olunan ilk kitabında da yer aldı 1866-cı ildə bir qəzetin müxbürü olaraq Havaya adalarına gedərək oradan yazılar göndərdi. İki il sonra yenə yerli bir qəzetin istəyi üzərinə Aralıq dənizidə bir gəmi dövrünə çıxdı və gəzinti yazılarını cəmləşdirib Xarici Ölkə adlı kitabında yığdı. Bu əsəri ilə ölkəsində çox məşhur komediyan yazıcısı oldu.

Tvenin göz bəbəyi özünün hazırladığı dəri üzlü dəftərlər imiş. Qələm seçimi isə “Conklin Csescent Filler” olub. Bu qələmin əsas üstünlüyü masaya qoyulanda yuvarlanıb düşməməyi imiş. Ancaq Tvenin revmatizması olduğundan sonradan əsərlərini diktə edib. Huckleberry Finndən sonra 5 il boyunca kitab nümayiş etməyi buraxan Twain, zəngin olmaq ümidiylə biznes mühütünə atılmışdır. Pul qazanmaq üçün müxtəlif işlərə sərmayə qoyan Mark Twainin cəhdləri həmişə pul itkisiylə nəticələndi. 1885-ci ildə qurduğu nəşriyyat isə müflisləşməsinə gətirib çıxardı. İlk olaraq vətəndaş müharibəsi qəhrəmanlarından və köhnə ABŞ başçılarından çox böyük heyranlıq duyduğu Ulysses Grantın xatirələrini ardından Mark Twainin öz kitabı Huckleberry Finin Macəralarını nümayiş edən nəşriyyat, bu iki kitabla əldə etdiyi müvəffəqiyyəti bir daha əsla tuta bilmədi. Vətəndaş müharibəsi ilə əlaqədar müxtəlif xatirə kitablarının ardından dünyadakı bütün Katoliklərin bir dənə götürüb oxuyacağı düşüncəsiylə Papa XIII. Leonun xatirələrini eyni anda

28

6 dildə nümayiş etdi ancaq nə döyüş xatirələri nə də Papanın xatirələri oxucuların maraqına səbəb olmamışdır. Bu müvəffəqiyyətsizliklərinin ardından Ceyms W. Paige adlı ixtiraçının inkişaf etdirdiyi bir növ maşını üçün xərclədiyi minlərlə dollar da ona heç bir gəlir gətirə bilmədi.

O. Henri- O. Henrinin zarafatcıl və canlı üslubda qələmə aldığı əsərləri böyük insan kütlələrinin bəyənməsinisinə səbəb olmuş və bu işdə o, çoxlu müvəffəqiyyət qazanmışdır. Ustalıqla qurduğu və insanı həyəcanlandıran sujeti, incə yumoru və adamın üzünə sanki şillə vururmuş kimi sona çatan gözlənilməz sonluqlarıyla bitən hekayələri, qısa novella sahəsində O. Henriyə xas bir "tərz" meydana gətirmiş və bu bir çox yazıçıya ilham mənbəyi olmuşdur. Maraqlı sujet xətti və incə yumoru ilə seçilən əsərlərində Amerikan həyat tərzinin burjua cəmiyyətinin sosial ziddiyyət və mənəvi eybəcərlikləri əksini tapmışdır. Yazıçının "Kral və kələm" romanından əlavə hekayələrini topladığı əsas kitabları bunlardır: "Qərbin ürəyi", "Dörd Milyon" (Four Million), "Yanan Çıraq" (The Trimmed Lamp), "Şəhərin səsi" (The Voice of the City), Seçmələr (Options), Fırılananlar (Whirligigs), Altılıqlar və Yeddiliklər (Sixes and Sevens). Əsərləri dəfələrlə ekranlaşdırılmışdır.