Müqəddİmə Bir neçə zəruri xatırlatma

Məsələ 1646: Vacib elmləri öyrənənlər, qazilər, (şəriət) hədləri icraçıları və bu kimi şəxslər zəkatdan istifadə edə bilərlər.

Məsələ 1647: Zəkatı olan və fəqirə borc vermiş şəxs borcunu zəkat ünvanı ilə hesablaya bilər. Əgər fəqir borclu dünyasını dəyişsə belə borcunu zəkatdan hesablaya bilər. Əgər (borclu şəxs) borcu qədər özündən bir şey saxlayıbsa, vacib ehtiyata əsasən, onun borcunu zəkatla hesablamaq olmaz.

Məsələ 1648: Fəqirliyi mə’lum olmayan şəxsə zəkat vermək olmaz. Lakin, əgər zahiri görkəmindən fəqirliyi ehtimal olunsa, həmçinin, e’timadlı şəxslər fəqir olmasını xəbər versələr, ona zəkat vermək caizdir.

Məsələ 1649: Fəqirə - bu, zəkat malıdır- deyilməsi lazım deyil. Əksinə, zəkatı ona hədiyyə adı ilə vermək olar (yalan danışmamaq şərti ilə). Lakin, hər bir halda, zəkat qəsdi etməlidir.

Məsələ 1650: Əgər fəqir hesab edib, bir şəxsə zəkat verilsə və sonradan fəqir olmaması bilinsə və yaxud məsələni (şəriət hökmünü) bilmədiyindən fəqir olmayan şəxsə zəkat verilsə, əgər ona verdiyi (zəkat) qalmış olsa, geri alıb, müstəhəqqinə çatdıra bilər. Əgər aradan gedibsə, o şeyi alan şəxs onun zəkat olmasını bilib və yaxud ehtimal veribsə, onun əvəzini verməli və o da müstəhəqqə çatdırmalıdır. Əgər zəkat adı ilə verməyibsə, ondan heç nə ala bilməz. Hər bir halda, əgər müstəhəqq seçimində səhlənkarlıq etməyibsə, ikinci dəfə öz malından (zəkat) ödəməsi lazım deyil.

Məsələ 1651: Borcunu qaytara bilməyən, hətta illik xərcləri olan şəxs, borcunu qaytarmaq üçün zəkat ala bilər. Bu şərtlə ki, borcu günah işlərdə xərcləməyib.

Məsələ 1652: Pulu qurtaran, malları oğurlanan və yaxud nəqliyyatı xarab olan müsafirin səfəri günah yönlü deyilsə və məqsədinə çatmaq üçün borc ala və ya bir şeyi sata bilmirsə, vətənində fəqir olmamasından asılı olmayaraq, zəkat ala bilər. Vətənə çatdıqdan sonra zəkat adı ilə aldığı miqdarı qaytarması lazım deyil. Lakin, vətənə çatdıqdan sonra zəkatın artıq qalan miqdarını şəriət hakiminə qaytarmalı və onun zəkat olmasını deməlidir.