Müqəddİmə Bir neçə zəruri xatırlatma


Ata və ananın qəza namazlarının böyük oğula vacib olmadığı hallar



Yüklə 9,34 Mb.
səhifə36/88
tarix22.10.2017
ölçüsü9,34 Mb.
#11316
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   88

Ata və ananın qəza namazlarının böyük oğula vacib olmadığı hallar


Məsələ 1206: Əgər ata və ananın qəza namazını və orucunu bir başqası yerinə yetirərsə, böyük oğulun öhdəsindən götürülər.

Məsələ 1207: Böyük oğul ata və anasının qəza namazı və orucunu olduğunu bilməsə, ona bir şey vacib deyil. Bu sahədə axtarış aparmağa ehtiyac yoxdur.

Məsələ 1208: Böyük oğul dünyasını dəyişsə, o biri oğlanların vəzifəsi yoxdur.

Məsələ 1209: Hansı oğulun böyük oğul olduğu mə’lum olmasa (oğlanların doğum tarixi itsə) ata və ananın qəza namaz və orucu onların heç birinə vacib deyil. Amma müstəhəb ehtiyat budur ki, öz aralarında bölsünlər.

Məsələ 1210: Böyük oğul ata və ananın qəza namaz və orucunu yerinə yetirərkən öz vəzifəsinə əməl etməlidir. Yə’ni həmin ibadətləri öz təqlid mərcəsinin hökmünə uyğun yerinə yetirməlidir.

Məsələ 1211: Öz qəza namazı və orucu olan oğula ata və ananın qəza namaz və orucu vacib olarsa, istənilən birini əvvəl yerinə yetirsə düzgündür.

Məsələ 1212: Əgər ata və ya ana dünyasını dəyişən vaxt böyük oğul büluğ həddinə çatmamış və ya divanə olarsa, nə vaxt büluğ həddinə çatsa və ağıla gəlsə ata və ananın namaz və orucunu yerinə yetirməlidir.

“İsticari” namaz


Məsələ 1213: Dünyasını dəyişmiş insanın qəza namazları və ibadətlərini yerinə yetirmək üçün muzd vermək iradsız deyil. Amma həcc istisnadır. Bir şəxs ibadət üçün muzd vermək, “əcir” tutmaq istədikdə savab qazanmaq ümidində olsun. Amma qəza namaz və oruclarını, eləcə də müstəhəb namaz və orucları savab üçün əcir almadan yerinə yetirməyin eybi yoxdur.

Məsələ 1214: İnsan bə’zi müstəhəb işlər, məsələn Peyğəmbər (s) və imamların qəbrinin ziyarəti üçün sağ adamlar tərəfindən əcir ola bilər. Vacib ehtiyat budur ki, bu işdə yalnız müqəddimə əməlləri üçün pul götürsün. Eləcə də müstəhəb əməlləri yerinə yetirib onların savabını ölülərə və ya dirilərə hədiyyə edə bilər.

Məsələ 1215: Bir şəxs dünyasını dəyişmiş şəxsin qəza namazları üçün əcir olarsa, namaz məsələlərini yaxşıca bilməli, düzgün qiraətə malik olmalıdır.

Məsələ 1216: Bir başqası tərəfindən namaz və ya oruc, eləcə də bir ibadəti yerinə yetirmək istəyən şəxs öz niyyətində meyyiti müəyyənləşdirməlidir. Meyyitin adını bilmək zəruri deyil, müəyyən əlamət və nişanə ilə müəyyənləşdirmək bəs edər.

Məsələ 1217: Meyyitin qəza ibadətini yerinə yetirən şəxs özünü meyyitin yerində fərz etməli, meyyitin öhdəsində olan qəzanı yerinə yetirməlidir. Əgər ibadəti yerinə yetirib savabını hədiyyə etsə, qəza ödənməz.

Məsələ 1218: Meyyitin ibadət borcu o vaxt ödənər ki, ibadəti öhdəsinə götürmüş şəxs onu yerinə yetirsin. Əminlik olmazsa, kifayat etməz. Amma namazın qılındığına əmin olduqda, onun düzgün qılınıb-qılınmamasını bilməməyin eybi yoxdur.

Məsələ 1219: Əgər naib (qəza namazını yerinə yetirməyi öhdəsinə götürmüş şəxs) namazı qıldığını söyləyərsə, onun sözü ilə kifayatlənmək olmaz. Bu şəxs e’tibarlı bir şəxs olduqda isə sözü mö’təbərdir.

Məsələ 1220: Meyyitin ibadətlərini yerinə yetirməyi öhdəsinə götürmüş şəxs namazın şərtlərini ödəməyə qadir olmalıdır. Məsələn, namazı oturaq qılan şəxs naib ola bilməz. Hətta vacib ehtiyata əsasən, təyəmmüm və cəbirə ilə namaz qılan şəxs naib olmamalıdır.

Məsələ 1221: Kişi qadın, qadın kişi üçün naib ola bilər. Naib namazın asta və uca qılınmasında meyyitin yox, öz vəzifəsinə əməl etməlidir. Meyyitin qəza namazı tərtiblə qılınmaya bilər. Amma bir günün günorta və ikindi, şam və xiftən namazlarında tərtibə riayat olunmalıdır.

Məsələ 1222: Namaz və oruc üçün əcir tutulan şəxslə xüsusi şərt kəsilərsə (məsələn, namazı məsciddə və ya müəyyən saatda qılması deyilərsə) bu şərtə əməl etməlidir. Amma xüsusi bir şərt olmasa, vəzifəsinə uyğun adi qaydada hərəkət etməlidir. Müstəhəbləri də adi qaydada yerinə yetirə bilər. Bundan artığına vəzifəli deyil. Nə qədər ki, şərt kəsilməyib, ayat namazlarını qılması vacib deyil.

Məsələ 1223: Meyyitin qəza namazları üçün bir neçə şəxs əcir tutularsa, onların hərəsi üçün müəyyən vaxt tə’yin etmək lazım deyil. Onlar həmin namazları istədikləri vaxt qıla bilər. Amma namazlar arasında tərtibə riayat etmək üçün müstəhəb ehtiyat budur ki, onların hər biri üçün müəyyən vaxt tə’yin edilsin. Məsələn, biri ilə sübhdən günortayadək, o biri ilə günortadan axşamadək namaz qılması şərt kəsilsin. Yə’ni hər iki şəxs məsələn, günorta namazından başlayıb sübh namazınadək qılsın. Bir və ya bir neçə günün namazının qılınmasının fərqi yoxdur.

Məsələ 1224: Əgər əcir tutulmuş şəxs öhdəsində olan namaz və orucları yerinə yetirməmiş dünyasını dəyişərsə, muzdu tam aldığı halda bütün namazları qılacağını öhdəsinə götürmüşsə, qılınmamış namazların muzdu onun malından götürülməlidir. Əgər belə bir şərt kəsilməmişsə, vərəsələri onun malından götürüb qalan namazların icrası üçün əcir tutmalıdırlar. Dünyasını dəyişmiş əcirin malı olmadıqda vərəsələrə bir şey vacib olmur. Amma yaxşı olar ki, meyyitin borcu ödənsin.

Məsələ 1225: Əgər əcir öhdəsinə götürdüyü əməli başa vurmamış dünyasını dəyişərsə və özünün də qəza namazı qalarsa, öhdəsinə götürdüyü namazların qılınması üçün onun malından əcir tutulmalıdır. Əgər özünün qılması şərt kəsilibsə, yerinə yetirilməmiş namazların haqqı qaytarılmalıdır. Amma həmin şəxsin öz qəza namazları üçün malından götürə bilməzlər. Yalnız vərəsələrin razılığı ilə və ya malının üçdə birini vəsiyyət etsə belə etmək olar.

Camaat namazı


Məsələ 1226: Camaat namazı böyük əhəmiyyət daşıyan müstəhəb əməllərdən, ən böyük dini göstəricilərdəndir. Rəvayatlərdə bu məsələyə xüsusi əhəmiyyət verilmişdir. Xüsusi ilə, məscidin qonşuları və məscidin azan səsini eşidən şəxsə tə’kidlə tövsiyə olunur. Yaxşı olar ki, insan bacardığı həddə namazını camaatla qılsın. Rəvayatdə bildirilir ki, bir şəxs İmam-camaata iqtida etsə, onun namazının hər rəkətinə 150 namazın savabı verilər. Əgər iqtida edən iki nəfər olsa bu savab 600 namazın savabına çatar. Namaz qılanların sayı artdıqca namazın da savabı artır. Əgər iqtida edənlərin sayı on nəfərə çatarsa, bu namazın savabını bütün göy kağız, dənizlər mürəkkəb, ağaclar qələm olsa, mələklər, insanlar və cinlər yazsa, onu yazıb başa vura bilməzlər.

Məsələ 1227: E’tinasızlıq səbəbindən camaat namazında iştirak etməmək haramdır.

Məsələ 1228: Müstəhəbdir ki, insan səbr edib, namazını camaatla qılsın. Camaatla qılınan namaz insanın fərdi qıldığı namazdan üstündür. Camaatın qısa qıldığı namaz fərdin uzun qıldığı namazdan fəzilətlidir.

Məsələ 1229: Namaz üçün cəmiyyət toplandıqda namazını fərdi qılmış şəxsin yenidən cəmiyyətlə qılması müstəhəbdir. Əgər sonradan birinci namazının batil olduğunu bilsə, ikinci namaz bəs edər.

Məsələ 1230: İmam-camaat namazını bir cəmiyyətlə qıldıqdan sonra ikinci cəmiyyətlə də qıla bilər. Amma iki dəfədən artıq qılmasına irad var. Beləcə, bir imam-camaat iki məsciddə cəmiyyət namazı qıla bilər.

Məsələ 1231: İnsanın namazdakı vasvasılığı onun namazı üçün nöqsandır. Bir şəxs namazı camaatla qılacağı təqdirdə vasvasılıqdan uzaq olacağını bilərsə, namazını camaatla qılmalıdır.

Məsələ 1232: “İstisqa”, yə’ni yağış namazı, imamın qeybi dövründə müstəhəb olan Fitr və Qurban bayramı namazlarından savayı heç bir müstəhəb namazı camaatla qılmaq olmaz.

Məsələ 1233: Yövmiyyə namazlarının istənilən birində imama iqtida etmək olar. Məsələn, imam günorta namazı qılırsa, ikindi namazını ona iqtida etmək olar. Amma imam ehtiyat üçün namazını təzələyərsə ona iqtida etmək olmaz. Amma hər ikisi ehtiyat üçün qılsa eybi yoxdur.

Məsələ 1234: Əgər imam-camaat qəza namazı qılıbsa, ona iqtida etmək olar. Amma namazını ehtiyat üçün qəza edirsə, ona iqtida etməyə irad var.

Məsələ 1235: İmamın nafilə və ya vacib namaz qıldığını bilmədən ona iqtida etmək olmaz.

Yüklə 9,34 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   88




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin