Müsahibat uçotu

 
Mühasibat uçotu hesabları müəssisə balansı maddə-
lərinə uyğun olaraq sintetik, analitik və subhesablara bö-
lünür. 
Sintetik hesablar
- maliyyə təsərrüfat elementlərinin 
iqtisadi göstəricilərinə görə məlumatların ümumi qruplaş-
dırılmış formasıdır. 
 
Mühasibat uçotunun sintetik hesablarında müəssisə 
əmlakının iqtisadi qrupları göstəriciləri, onların formalaş-
dırılması mənbələri və bütün təsərrüfat əməliyyatları pul 
ifadəsində, cəmləşmiş formada əks olunur. Belə hesablara 
«Əsas vəsaitlər», «Materiallar», «Əməyin ödənişi üzrə işçi 
heyəti ilə hesablaşmalar», «Hesablaşma hesabı», «Kassa» 
hesabı və s. daxildir. 

---

Mühasibat uçotu A.H.Əliyeva 
 
45 
 
Beləliklə, sintetik hesab maliyyə hesabatlarının ele-
mentlərinin (aktivlərin, öhdəliklərin və kapitalın, habelə 
gəlir və xərclərin) müəyyən edilmiş növlər və əlamətlər 
üzrə ümumiləşdirilmiş informasiyasının qruplaşdırılmasını 
təmin edir. 
 
Subhesablar -
 
qruplaşdırılmış analitik uçot məlu-
matlarını özündə əks etdirməklə sintetik hesabın bir hissə-
sidir.
 
Subhesab natural və pul ölçüsü ilə ifadə olunan sin-
tetik hesabın məlumatları dairəsində analitik hesabların 
əlavə qruplaşması üçün nəzərdə tutulan və sintetik, ana-
litik hesablarda istifadə olunan aralıq hesabıdır. 
Analitik hesablar
– subhesabların tərkib hissələrini 
özündə əks etdirməklə məbləğ və natural ölçüdə daha ge-
niş formada analitik uçotda istifadə olunur.Sintetik, sub və 
analitik hesablar bir-biri ilə sıx şəkildə əlaqədardır. 
Bütün mühasibat uçotu hesablarına subhesablar açıl-
masına ehtiyac yoxdur. Subhesablar o hesablara açılır ki, 
həmin hesabların uçota aldığı obyektlərin əhatəsi daha 
genişdir. Ümumiyyətlə subhesablar ayrı-ayrı mühasibat 
uçotu hesablarının daha ətraflı izahı məqsədilə açılır. 
Məsələn, «Materiallar» hesabına 8 subhesab açılmışıdır ki, 
bunlar aşağıdakılardır: 
- xammal və materiallar; 
-satın alınmış yarımfabrikatlar və komplektləşdirici 
məmulatlar; 
- yanacaq; 
- tara və tara materialları; 
- ehtiyat hissələri; 
- sair materiallar; 
- emal üçün kənara verilmiş materiallar; 

---