Müsahibat uçotu

Sənədləşmə
 
- icra оlunmuş təsərrüfat əməliyyatının 
mühasibat uçоtunda hüquqi şəkildə sənədlərlə rəsmiyyətə 
salınmasıdır.
Sənədlər maliyyə - təsərrüfat əməliyyatlarının icrası-
nı yazılı şəkildə ifadə edərək uçotun etibarlı, düzgün ol-
masını təmin etməklə yanaşı ilkin, cari və son nəzarətin 
təşkilini, təsərrüfat əməliyyatlarının məqsədəuyğun və qa-
nuni icra olunmasını təmin edir. Hər bir müəssisədə icra 
оlunan təsərrüfat əməliyyatının sənədləşdirilməsi mühasi-
bat uçоtunun əsas prinsipləri hеsab оlunur. Müəssisədə ic-
ra оlunmuş əməliyyatın sənədlərlə rəsmiyyətə salınması 
uçоt оbyеktlərinin hərəkəti üzrə daimi infоrmasiya əldə 
оlunmasına şərait yaradılır.

---

Mühasibat uçotu A.H.Əliyeva 
 
14 
 
Qiymətləndirmə 
- təsərrüfat vəsaitlərinin dəyərinin
pulla ifadəsidir. Yəni bütün natural və digər göstəricilər pul 
ölçüsünə çevrilir və bu əsasda müəssisə təsərrüfat vəsaitinin 
qiyməti onların həqiqi maya dəyərinə əsaslanaraq müəy-
yənləşdirilir. Müəssisə əmlakının və onun mənbəələrinin real 
qiymətləndirilməsi mühasibat uçotunun bütün sisteminin 
normal fəaliyyətində xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Mühasibat 
uçotu obyektlərini ümumiləşdirilmiş şəkildə ifadə etmək 
üçün qiymət və kalkulyasiyadan istifadə edilir. Sərbəst bazar 
iqtisadiyyatı şəraitində həmin göstəricilərin təsir dairəsi daha 
da genişlənir və daha geniş əhəmiyyət kəsb edir. 
Kalkulyasiya
- məhsul vahidinin, yaxud məhsul
dəstinin istehsalı və satışı, həmçinin, iş və xidmətlərin gö-
rülməsi xərclərinin pul ifadəsində hesablanmasıdır. Kal-
kulyasiya məhsulun 
maya dəyərinin
müəyyən edilməsinə 
xidmət edir.
Hesablar planı
-
 
mühasibat uçotunda əks olunmuş 
əməliyyatların iqtisadi cəhətdən qruplaşdırılmasıdır. Mühasi-
bat hesabları təsərrüfat əməliyyatlarının ifadə olunduğu mə-
lumatları ümumiləşdirir və onların yekunlaşmasına şərait 
yaradır.Azərbaycan Respublikasında Mühasibat Uçotu He-
sablar planı Mərkəzləşmiş qaydada Respublika Maliyyə 
Nazirliyi tərəfindən tərtib olunaraq hesabların adları və şif-
rələri müəyyən olunmuşdur.
 
Bir sıra xarici ölkələrdə, o cüm-
lədən İngiltərə - Amerika uçot sistemində mühasiblər hesab 
planını özləri tərtib edir və onlara şərti kodlar verirlər.