Müsahibat uçotu

Mühasibat uçotu A.H.Əliyeva 
 
103 
 
müəyyən etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu hesab 
qeyd edildiyi kimi məhsul satışının tam maya dəyərini və 
satışdan əldə edilən pul vəsaitlərini əks etdirir. 
Satılan məhsulların analitik uçotu ayrı-ayrı məhsullar 
və məhsul qrupları üzrə ayrılıqda aparılır. Bu qayda uço-
tun operativliyini və analitikliyini yüksəltməklə hər bir 
məhsul qrupu üzrə rentabellik səviyyəsini hesablamağa 
imkan yaradır. Əsas vəsaitlərin satışı və sair xaric olma-
larının nəticələri «Əsas vəsaitlərin satışı və sair xaricol-
maları», digər aktivlərin satışının nəticələri isə «Sair ak-
tivlərin satışı» hesablarında əks etdirilir. Müəssisənin əsas 
vəsaitlərinin və sair aktivlərinin satışından əldə olunan 
mənfəət və ya zərər ilk, satış və ya qalıq dəyəri arasındakı 
fərq kimi müəyyən edilir.
Məhsul satışından əldə edilən pul vəsaitinin, təyin 
edilmiş bütün dövlət vergilərinin ödənilməsi üçün mənfə-
ətdən verilmiş avans məbləğindən artıq qalan hissəsi 
müəssisənin sərancamında qalan mənfəət hesab edilir. 
Satış prosesinin uçotunun köməyi ilə məhsul satı-
şından əldə olunan maliyyə nəticələri (mənfəət və yaxud 
zərər) müəyyən edilməlidir. Satış əməliyyatlarının yekun 
(mənfəət və ya zərər) göstəriciləri ilk növbədə satışla 
əlaqədar hesablarda ayrı-ayrılıqda əks olunur və sonra 
ümumi məbləğ mənfəət və zərər hesabına köçürülür. Bu-
nunla əlaqədar olaraq mühasibat uçotunda «Məhsul (iş,
xidmət) satışı», «Əsas vəsaitlərin satışı və sair xaricolma-
ları» , «Sair aktivlərin satışı» adlı xüsusi hesablardan isti-
fadə olunur. Satış hesabları hər ayın sonunda bağlanır və 
heç bir qalığa malik olmurlar.
 
 

---

Mühasibat uçotu A.H.Əliyeva