“Musiqi və onun tədrisi metodikası”

Qədim Yunanıstanda musiqi mədəniyyəti
Yunanıstan qədim dövrlərdə ən zəngin mədəniyyəti olan ölkələrdən biri idi. Yunan 
mədəniyyətinin inkişafını 4 dövrə bölürlər: 
Yunan mədəniyyəti hələ bizim eradan əvvəl, 
X-XII
əsrlərdə inkişaf etməyə başlayıb. Qazıntılar 
zamanı tapılan köhnə qabların üzərində musiqiçilər və musiqi alətlərinin təsviri vardı. Bu vasitə 
ilə Yunanıstanda sistr, avlos, lira və bir sıra başqa alətlərin olması öyrənilmişdir. Xalq arasında 
musiqi ilə bağlı bir sıra əfsanələr yayılmışdır. Burada deyilənə görə, musiqiçilərin himayəçiləri 
Allahlardır, bunlardan biri musiqiyə hamilik edən günəş və gözəllik Allahı Apollon mahnı 
oxumağı ilə seçilirdi. Ona görə də, çox zaman Apollon əlində tutduğu lira ilə təsvir olunur.
 
Bəzən 
isə Apollonu Zevsin ilahə qızları ilə birlikdə təsvir edirlər. Onları “Muzalar” adlandırırlar. Bu 
muzaların üçü musiqi ilahələridir. Onların adları- Evterpa, Terpsixora və Eratadır. 
Yeni eradan əvvəl 
XII-VIII
əsrlərdə məşhur şair Homerin eposları, o cümlədən, “Odisseya” və 
“İlliada”da musiqi haqqında da müəyyən məlumat verilir. Məsələn, buradakı mahnılarda qulların 
ağır həyatı və zəhmət prosesi təsvir edilir. Homerin dövründə qəhramanlıq eposları da əmələ 
gəlmişdir. Qəhrəmanlıq eposu matəm mahnıları-ağılardan əmələ gəlmişdir.
Yeni eradan əvvəl 
VII
əsrdə Yunanıstanın ədəbiyyat və musiqisində lirika inkişaf edir. Lirik 
musiqi dedikdə o dövrdə musiqinin müşayiəti ilə deklamasiya şəklində şeir deyilməsi nəzərdə 
tutulurdu. Yunanlar musiqinin tərbiyəedici qüvvəsini nəzərdə tuturdular, yunanlar etos elmində 
musiqiyə çox yüksək qiymət vermişlər, onların zənnincə, musiqi insanları tərbiyə edə bilər, nizama 
gətirə bilər və əksinə, lazım olduqda nizamsızlıq da törədə bilər. Bu dövrdə Yunan musiqisində 
əmələ gələn yeni xüsusiyyətlərin biri də musiqi yaradıcılığının ifaçılıqdan ayrılmasıdır. Artıq 
musiqinin müəllifi və ifaçısı olur. Bunun nəticəsində yunan musiqi elmi də inkişaf edir. Musiqi 
sahəsində işləyən alimlərdən Aristoksenin adını qeyd etmək lazımdır. O, lad, not yazısı haqda bir 
sıra nəzəri-fəlsəfi əsərlərin müəllifidir.
Qədim Yunan faciəsi operanın yaranması üçün özül rolunu oynamış, onun inkişafına böyük 
təsir göstərmişdir.

---