bo’lsa –d- harfi -t- harfiga aylanadi
f , s , t , k , ç , ş , h , p => - t
Ben çalı
ştım , Sen ya
ptın, O gi
tti,
Ben çay içtim – Men choy ichdim
ANIQLOVCHI
Aniqlovchi qo’shimchasi ish harakatni aniq bir narsa ustida bo’lganini bildiradi. Turk
tilida aniqlash qo’shimchasi sifatida
–i, –yi, kabi qo’shimchalar qo’shiladi. Bu
qo’shimcha o’zbek tilidagi “-ni” qo’shimchasiga mos keladi. Masalan:
Ben kitap aldım – Men kitob oldim
Ben kitapı aldım – Men kitobni oldim
O araba verdi – U moshina
berdi
O araba
yı verdi – U moshinani berdi
Qo’shimchalar:
Oxirgi harf undosh bo’lib, undan avval
quyidagi unlilar bo’lsa:
e, i (+undosh) => -i
a, ı (+undosh) => -ı
o, u (+undosh) => -u
ö, ü (+undosh) => -ü
Masalan:
Ev
i temizle – uyni tozala
Kit
ap
ı al – kitobni ol
Karp
uz
u ver – tarvuzni ber
Otob
üs
ü bekle – Avtobusni kut
Agar oxirgi harf -k bilan tugasa,
u holda bu -ğ harfiga aylanadi.
Oxirgi harf unli bo’lsa
e, i => -yi,
a, ı => -yı
o, u => -yu
ö, ü => -yü
Masalan:
Arab
ayı temizle – moshinani tozala
Kap
ıyı kapat – eshikni och
Kut
uyu aç – qutini och.
(yeme
k) yeme
ği ye – ovqatni ye
1. MASHQ – o’z tilingizga tarjima qiling.
1. Ben kitap verdim.
2. Ben ona
kitap verdim
3. Ben dün ona kitap verdim
4. Ben dün size iyi kitaplar verdim.
5. O burada beni bekledi
6. Ahmet bügün yeşil otobüsü bekledi
7. Sen iyi kitap aldın
8. Sen bu kitapı aldın
9. Benim kitapımı kim aldı ?
10. Bu arabayı bana ver.
11. Ben iki saat önce burada
otobüs bekledim
12. Biz
dün sabah geldik
13. Onlar bu ev’de beş ay yaşadılar
14. Benim arkadaşım bu evi temizledi
15. Sen bu arabayı yika