Qeyd olunan xüsusiyyətlər xüsusi iqtisadi zonaların mahiyyətini xarakterizə edir. onların fəaliyyət şəraitinin və prinsiplərinin formalaşmasında xüsusi əhəmiyyət kəsb edirlər.
Praktikada xüsusi iqtisadi zonaların müxtəlif formaları tətbiq olunur. Onlara: - azad ticarət zonalarını, xüsusi gömrük zonalarını, xüsusi ticarət-sənaye zonalarını, texniki-iqtisadi inkişaf zonalarını, yeni və yüksək texnologiyanın inkişafı zonalarını, açıq rayonları, offşor zonaları aid etmək olar. Qeyd olunan xüsusi zonalarin hər birinin özünə məxsus spesifik xüsusiyyətləri və fəaliyyət mexanizmləri mövcuddur. Onların hər birini ayrı – ayrılıqda nəzərdən keçirək:
