Mustaqil ish mavzu: maktabgacha ta'lim tarbiyani tashkil etish fanining predmeti va asosiy vazifalari

Maktabgacha ta’lim-tarbiyani tashkil etish fanining boshqa 
fanlar bilan aloqasi.
Maktabgacha ta’lim-tarbiyani tashkil etish fani jamiyat va insonni 
o‘rganuvchi fanlar bilan chambarchas bog‘langan. Pedagogika ijtimoiy 
hodisa sifatida tarbiyani o‘rganar ekan, sotsiologiya, anatomiya, 
fiziologiya, psixologiya, umumiy pedagogika fanlari, falsafa bilan 
chambarchas bog‘liqdir. Chunki mazkur fanlar tarbiyaning maqsadi va 
vazifalarini o‘rganish metodologiyasini belgilaydi. Jamiyat to‘g‘risidagi 
materialistik falsafa tarbiya masalasiga asoslangan holda yondashish 
imkonini 
beradi.
Tarixiy materializm pedagogika tarbiyaning sinfiy mohiyatini ochib 
berish, uning paydo bo‘lishi va rivojlanishi ijtimoiy hodisa ekaniigini, 
jamiyat hayotida va kishi shaxsining rivojlanishida tarbiyaning rolini 
bahoiashga yordam beradi. Didaktik masalalarni ishlab chiqishda 
pedagogika bilish nazariyasiga suyanadi, axloqiy tarbiya masalalarini 
o‘rgatishda pedagogika etikaning axloq to‘g‘risidagi ta’limotiga, estetik 
tarbiyaning maqsadini, yo‘llarini, metodlarini belgilashda etika faniga 
asoslanadi.
Etika axloqni nazariy jihatdan asoslab, yosh avlodni, uning axloqiy 
tarbiyasi muammolarini, inson shaxsini shakllantirishda axloqiy g‘oyalar 

---

rolini 
tushunishni 
chuqurlashtiradi.
Estetika -
insonlarni voqelikka, san’atga estetik munosabatlarni 
rivojlanishining umumiy qonuniyatlarini o‘rganadi, nafosat tarbiyasining 
ilmiy 
asosi 
bo‘lib 
xizmat 
qiladi.
Maktabagacha ta’lim-tarbiyani tashkil etishFani boshqa fanlardan 
biologiya, psixologiya, yosh psixologiyasi bilan ham bog‘liq holda 
rivojlanadi.
Fiziologiya
pedagogikaning tabiiy-ilmiy bazasi bo‘lib, u birinchi 
navbatda inson oliy nerv faoliyatining rivojlanishi, nerv sistemasining 
xususiyatlari, sezgi organlari, tayanch-harakat apparati, yurak-tomir va 
nafas olish sistemalari va shu kabilarning rivojlanishi haqidagi 
ma’lumotlarga tayanadi. Hozirgi zamon fiziologiyasi eng muhim 
pedagogik muammolarni to‘g‘ri hal etishda: bola rivojlanishiga, uning 
qobiliyatlarini shakllantirishga muhit, irsiyat va tarbiyaning ta’siri va 
shu singarilarni begilashda pedagogikaga yordam beradi. O‘sib 
borayotgan organizm tuzilishining va harakat qilish qonuniyatlarining 
asosiy tamoyillarini ochib beruvchi yosh fiziologiyasi ta’lim-tarbiya 
berish masalalarini ishlab chiqish uchun katta ahamiyatga ega.
Fiziologiyaning oliy nerv faoliyati, nerv sistemasining tipologik 
xususiyatlari to‘g‘risidagi xulosalarni pedagogikaga o‘quv-tarbiya 
jarayoni metodikasini ishlab chiqishda, bolalar faoliyatlari uchun 
yaxshiroq sharoitlar yaratishda yordam beradi.
Insonning 
voqelikni 
belgilovchi 
hamda 
uning 
xulq-atvorini 
boshqaruvchi psixikaning qonuniyatlari va mexanizmlari to‘g‘risidagi 
fan bo‘lgan umumiy psixologiya insonning rivojlanishi, tarbiyalanishi va 
atrof-muhit bilan o‘zaro munosabatlari jarayonida shakllanadigan holat 

---

va xislatlarni (tafakkur, xotira, tasavvur, his-tuyg‘u, iroda va hokazo) 
tadqiq qiladi.