MüZİk dergiSİ sayi: 7 Nİsan 2012 latin müZİK

MÜZİK DERGİSİ

SAYI:7

NİSAN 2012

LATİN MÜZİK



Flamenko nedir? Flamenko, Güney İspanya'nın Endülüs bölgesine özgü ama bu bölgeyle sınırlı kalmamış bir müzik ve dans türüdür. 14.yy. sonrasında çingenelerin, Arapların, Yahudilerin ve toplumdışı bırakılmış Hristiyanların toplumun dış çevresinde kaynaşması sonucu meydana gelmiştir. Her ne kadar flamenko Endülüs bölgesine özgü olsa da sadece bu bölgeye veya İspanya'ya ait değildir. Flamenko flamenkocularındır. Dünyanın her yerinden gönül verenlere, flamenko için içten olarak bir şey yapanlara aittir. Halkların problemleri vardır. Kendilerini bir şekilde ifade etmek isterler. Bunu da müzik ve dans yoluyla yaparlar. Yıllarca zulüm gören, yoksulluk çeken, ezilen, toplumsal sorun ve güvenilmez olarak nitelendirilen, bütün tarihleri boyunca mal mülk edinemeyen, adi işlerde, tarım yada maden ocaklarında çalıştırılan çingeneler hırs, şefkat, özgürlük ruhu, isyan, sosyal kalıplaşmanın olmaması gibi etkenlerle flamenko'yu oluşturdu. Acılarını, mutsuzluklarını flamenko ile ifade ettiler. Flamenko'daki sert duruşlar, ifadeler hep bunların sonucudur. Bizler belki de, asırlardır süregelen bu gizemli müzik ve dansın içinde barındırdığı hüznün güzelliğine, içinde bulunduğu hüznü terk etmek istemeyen insanların halini anlatan ve flamenko sanatına ilham veren bu ruhani güç'e (İspanyolca'daki karşılığı duende'dir) kapılıyoruz ve flamenko sanatından bu kadar çok etkileniyoruzdur. Flamenko'nun özü şarkıdır. Çoğunlukla gitar ve doğaçlama dans şarkıya eşlik eder. 3 sınıf flamenko vardır. En ağır başlısı "cante grande" (büyük şarkı) adıyla anılan ve ölüm, keder ve din konularını işleyen "cante jondo" dur (derin şarkı) Ara sınıfta "cante intermedio" (orta şarkı) bulunmaktadır. Gene dokunaklı ama daha az ağırbaşlı ve çoğunlukla doğu müziğinden esintiler taşıyan flamenko'lar yer alır. En hafif tarz olan "cante chico" (küçük şarkı) konuları ise aşk, kırsal yaşam ve eğlencedir. Her tarzın kendine özgü bir ritmi ve akor yapısı bulunmaktadır. Vurgu ve duygusal içerik farklarıyla da birbirlerinden ayrılmaktadır. Flamenko Terimi, tam olarak nereden çıktığı tesbit edilememiştir, elde edilen teoriler ise şunlardır; İspanyol Yahudiler dini şarkılarını, rahatsız edilmeden söyleyebilecekleri yerlere göç etmişler ve bu şarkılar İspanya'da kalan Yahudilerce "Flamenko" olarak adlandırılmıştır. Flamenko kelimesi, "fellah minküm" diye okunan "sizden olan çiftçi" anlamına gelen Arapça kelimelerden edinilmiştir. 19. yy. başlarında kibirli, küstah insan anlamına gelen bir argo kelime olarak kullanılmıştır. Flamenko Tarihi Avrupa'nın en eski yerleşimi olarak bilinen Cadiz, M.Ö.1100'de Fenike'liler tarafından kurulmuştur. M.Ö.550'de eski Yunanlılar Güney İspanya'yı kontrol altına aldılar. M.Ö.201- M.S.206 Roma İmparatorluğu'nun bir parçası oldu. 711'de Mağribiler (Faslılar) olarak bilinen Araplar, Suriyeliler ve Berberiler İspanya'yı işgal ettiler. 800 sene burada hakimiyet kurdular. Arap kültürü İspanya'yı çok büyük ölçüde etkiledi. Kendi şiir, şarkı ve müzikal enstrümanlarını getirdiler. İspanya'nın müziğine duygusallık ve duyarlılık kazandırdılar. 1492'de İspanya tekrar Hristiyan hakimiyetine girdi. En son Endülüs bölgesine ulaştılar. Arap işgalinde en uzun süre kalan bölge Endülüs bölgesi oldu. Hristiyan krallar çok fanatiklerdi ve bu bölge köylerine çok kötü davranıyorlardı. İnsanları zorla vaftiz edip Hristiyan dinine geçiriyorlardı. Böylelikle Müslüman kültürü dağıldı, krallar oraya yerleştiler. Bölgedekilerin varlıkları ellerinden alındı, halk fakirleşti. Bir şekilde yaşam mücadelesi verip kendi kendilerine ayakta durmaya çalıştılar. Yüzyıllar boyu süregelen hoşgörünün yerini baskılar ve yasaklar almaya başlamıştı



Latin müziği Bazen sadece Latin müzik olarak da adlandırılan Latin Amerikan müziği, kuzey Meksika'nın sade müziğinden Küba'nın karmaşık ezgilerine, Heitor Villa-obos senfonilerinden Andean flüt melodilerine kadar birçok ülkenin birçok çeşit müziğini kapsar. Müzik Latin Amerika'nın tarihinde nueva cancion hareketinde olduğu gibi önemli rol oynamıştır. Latin müzik çok çeşitlidir ve bu çeşitlerin ortak tek yanı Brezilya'da İspanyolca veya Portekizce kullanılmasıdır. Latin Amerika birçok müzik bölgesine bölünebilir. Örneğin Andean müzik Peru, Bolivya, Ekvator, Şili ve Venezüella gibi güneybatı Amerika'yı içine alır; Central Amerikan müziği ise El Salvador, Belize, Nikaragua, Panama, Guatemala, Honduras ve Kosta Rika'yı. Karayip müziği Haiti dahil Karayip Denizi'ndeki İspanyolca ve Fransızca konuşulan birçok adada, Dominik Cumhuriyeti, Küba, Porto Riko, Martinique ve Guadeloupe'da yaygındır ve Francophone adaları genelde Latin olarak kabul edilmese de kökleri İspanyollara ve Portekizlilere dayanır. Brezilya geniş yüzölçümü ve bir Portekiz kolonisi olarak çok çeşitli toplum olmasından dolayı kendi müzik alanını oluşturur. İspanya Latin Amerika'nın bir parçası olmadığı İspanyol müziği (ve Portekiz müziği) ve Latin Amerika müziği birbirinden beslenmiştir ancak Latin müzik aynı zamanda İngiliz, Amerikan ve özellikle Afrika müziğinden etkilenmiştir.

BAŞLICA SEVİLEN LATİN MÜZİKLER

Marc ANTHONY-Viviv Mi Vida

Babby RİVES-5 Vecinas

Teoman- Tesadüfen

Murat TOKGÖZ- İçimdeki kıpırdama

Gotan PROJECT- Santa Maria

Yıldız TİLBE&Moliendo CAFE-Tesadüf Değil