İmam Riza əleyhissəlamın elmi müzakirələri həddən artıq çoxdur lakin onların yeddisi daha çox əhəmiyyət kəsb edir. İndi həmin yeddi müzakirənin mündəricatını oxucuların nəzərinə çatdırırıq. Bu müzakirələri mərhum Şeyx Səduq “Uyuni-əxbarir-Riza” kitabında qeyd etmiş mərhum Əllamə Məclisi də “Biharül-ənvar” kitabının qırx doqquzuncu cildində mərhum Şeyx Səduqun kitabından rəvayət etmişdir. “Müsnədi-İmamir-Riza” kitabının ikinci cildində də, həmin müzakirələr qeyd olunmuşdur. Bu müzakirələr aşağıdakılardır:
1. Məsihi katolikosu ilə müzakirə;
2. Rəsül-calutla müzakirə;1
3. Hürbüzi-əkbərlə müzakirə;2
4. İmrani-sabii ilə müzakirə.3
Bu dörd müzakirə bir məclisdə Məmunun və bir sıra Xorasan alim və seçilmiş şəxslərinin iştirkı ilə olmuşdur.
5. Süleyman Mərvəzi ilə müzakirə. Bu müzakirə xüsusi şəkildə Məmun və ətrafındakıların iştirakı ilə olmuşdur. (Süleyman kəlam, əqaid elmində məşhur olmuşdur).
6. Əli ibn Məhəmməd ibn Cəhimlə müzakirə;4
7. Bəsrə şəhərinin müxtəlif məzhəb başçıları ilə müzakirə.
Bu müzakirələrin hər biri dərin ehtivalı mənaya malik olub üstündən təxminən min iki yüz il keçməsinə baxmayaraq, indi də bir çox müşkülatı həll edərək bir çox məsələləri izah edib açıqlayır. Bu münazirələr hal-hazırda da, həm ehtiva baxımından həm də qarşılıqlı bəhs fənni ona qoşulmaq ondan çıxmaq baxımından çox faydalıdır. İndi isə nümunə olaraq Məmunun böyük məclislərindən birində təşkil edilmiş məsihi katolikosu ilə müzakirəni oxucuların nəzərinə çatdırırıq.
Dostları ilə paylaş: |
