Мювлана ъялаляддин

Tövbəyə yer saxla sən, O da baxsın sözünə,

Tövbə bir işıq kimi, nur bəxş etsin gözünə.

Tövbəyə Günəşlə su, şəfəqlər lazımlıdır,

Dumandan yağış alan tövbə, ildırımlıdır.

Meyvəyə Günəşlə- su, nurdan kömək vacibdir.

Bunu təmin etməkçin, bulud, şimşək vacibdir.

Olmasa qəlb atəşi, «Iki gözün» buludu,

Hədə- qorxu atəşi, necə söndürər odu?!

Tökməsə bulud əgər, ağlayıb göz yaşını,

Ildırım gülüşüylə, göstərməsə dişini,

Çəmən nə vaxt göyərər, zövqlə vüsala çatar?!

Nə vaxt çeşmə qaynayar, saf su fəvvarə atar?

Gülüstan öz sirrini, nə vaxt çəmənə açar?!

Bənövşə əhd- peymanı, nə vaxt səmənə açar?!

Haçan çinar əl açıb, duasını eyləyər?!

Haçan ağac böyüyər, başı göylərə dəyər?!

Haçan güllər ətəyin, açıb çiçəklər səpər?

Ətrin ətrafa yayıb, bahar nəsimin öpər?

Haçan lalə gül açıb, qızarar al- qan olar?!

Haçan qöncədən çıxıb, gül- çiçək əlvan olar?!

Bülbüllər nə vaxt gələr, gül ətrini iyləyər?!

Haçan göyərçin gələr «ku-ku» edib inləyər?!

Haçan leylək söyləyər, başqa leyləyə can- can?!

Leylək nə vaxt yurd salar, balalayar bəs haçan?!

Torpaq öz sirrlərini bəs nə vaxt dəyişdirər?

Nur saçan bağ- bostana, asiman nə vaxt dönər?

Haradan gətirilmiş həllin tapan bu işlər?

Kərimdən,²²⁰ Rəhimdəndir,²²¹ sona çatan bu işlər!

O lətafət, gözəllik, Onun sübutudur, bil!

O abid- mərd kişinin, ayağının izidir!

O sevinər, şad olar, şahı məqamda görər,

Onu görməsə əgər, intibahdan yox xəbər!

Rəhmət o şəxs ruhuna, ilk yaranış zamanı;

Özü Tanrısın gördü, oldu bihuş, sən tanı!

Meyi qəbul eyləyən, onun iyini bilər,

Mey qəbul etməyibsə, iydən verərmi xəbər?!

Çünki hikmət, möcüzə, yalnız bihuşluqdadır!

Şah dəllalları üçün, doğru yol nuşluqdadır!

Xoş sifətli bir gözəl, görsən yuxunda əgər,

Məkanı təyin edib, sənə versə vədələr,

Sən murada çatarsan, gözə görünər o dəm,

Sabah qarşına çıxıb, seyr edər qədəm- qədəm.

Onun bir rəmzi odur, at minib, atın sürər,

Başqa bir rəmzi odur, səni tərgə²²² götürər.

Bir rəmzi də odur ki, qarşında gülümsənər,

Başqa bir rəmzi odur, qarşında qula dönər.

Bir nişanəsi odur, yuxunun şadlığından,

Səhər açılan kimi, dinib- danışmayasan.

O rəmz ilə Yəhya da, atasıyla danışdı,

Üç gün keçməyənədək, gəlməməkdən söz açdı.

Üç gün keçənə kimi, yaxşı- pisini saxla,

Bu bir işarə olar, Yəhyan gələr maraqla.

Bu üç gün müddətində, danışıqdan dəm vurma,

Sükutundan asılı qalıb, məqamda durma.

Indi bu nişanəni, dilinə gətirmə sən,

Onu qəlbində saxla, sözünü bitirmə sən

Bu nişanələr sənə, şirin sözlər söyləyər,

O sözlərdən əlavə, yüz- yüz rəmzlər söyləyər.

Bir nişanə o olar, taparsan cahü-cəlal,

Istədiyin çin olar, Tanrın verər mülkü-mal.

Uzun-uzun gecələr, ağladığın üçün sən,

Səhərlər ethiyacdan, çox yandığın üçün sən,

Onsuz olanda sənin, canın əzildiyiyçin,

Iki rəqəmi kimi boynun nazildiyiyçin,

Nəyin vardırsa sənin, zəkat verdiyin üçün,

Saf- pak oyunçular tək, zəkat gördüyün üçün,

Yataqda yuxu gördün, rəngdən- rəngə çevrildin.

Başını fəda etdin, tükə dönüb qıvrıldın.

Bir müddət odda- qaldın, ud tək yanıb kül oldun,

Bir müddət də qılıncın qarşısında lal oldun.

Bu biçarəliklərdən, yüz minlərlə baş verdi,

Aşiq xasiyyətidir, saysız gözlər yaş verdi.

Elə ki, yuxunda sən, belə halları gördün,

Illərlə arzusunda, olduğun «yarı» gördün.

Elə ki, gecə gördün yuxunu, gündüz oldu,

Ümidlə olduğunçun, qəlb qələbəylə doldu.

Sağa- sola baxmaqdan, gözünü çevirmisən,

O əlamət, rəmzləri görməyib can vermisən.

Yarpaq kimi əsirsən, vay deyərək qalmısan!

Əgər gündüzlər getsə, rəmzlər də gəlməz asan!

«Qaçırdın qapı hanı» deyirdin, bu sarayda?

Danası itən kimi, səyirdin bu sarayda?

Xacə, yəqin xeyirdir, bu iki düşmən nədir?!

Burada itib batan kimdir, dəyiş sən, nədir?!

Deyirsən xeyirlidir, lakin mənim xeyrimi,

Heç kəs bilməməlidir, bu xeyirli sirrimi.

Əgər desəm, öləcək bir nişanəm məqamda,

Ölüm cəsədə dönsə, gərək yanam məqamda.

Hər bir süvari şəxsin, üzünə baxsan əgər,

Sənə deyəcək baxma, mənə belə, dəngəsər.

Desəm sahibimi mən, müddətdir itirmişəm,

Get onu axtar deyər, mən onu gətirmişəm.

Qoy dövlətin əbədi var olsun ey süvari,

Aşiqlərə rəhm eylə, «yar» ol Sən ey süvari

Tələb etdiyin üçün, cəddinə gəldi nəzər,

Cəddin xəta iş görməz, belə gəlmişdir xəbər.

Xoşbəxt olan süvari, nagəhan gəlib çıxdı,

Ətəyindən tutaraq, əliylə bərk- bərk sıxdı.

Sən huşunu itirdin, düşdün yerə mənzildə,

Xəbərsiz bəyan etdin, fəndgir, pərgarsan dildə.

O bunu necə görər, onda belə şur yoxdur,

O, bilməz nişanədə vüsallı nur da çoxdur.

Bu nişanə²²³ o haqda, o görən haqqındadır.

Bəs qeyrisiyçin nə vaxt, görünmə anındadır?!

Rəmzlər nə vaxt ondan bəs, gəlib bizlərə çatar?!

Şəxsin canı da cana, safa- düzlərə çatar?!

Yazıq «balıq» önünə, sular süzülüb gələr,

Nişanələr Qurandan, rəmzlə düzülüb gələr.²²⁴

Xülasə Nəbilər də olan, o «Nişanələr»,

Aşiq olan canların, daxilində dincələr.

Sözüm yarımçıq qalsın, artırmağa yox dözüm.

Özümdə deyiləm mən, məzurəm²²⁵ canım- gözüm.

Zərrələrin haçansa, bir şəxs sayına varmış.

Xüsusən o şəxslər ki, eşq ağlını aparmış.

Bağdakı yarpaqları- saymağa imkanım var.

Kəklik- qarğa səsini, duymağa imkanım var.

Saya gəlməsələr də, mən onları sayaram,

Ey sınaqdan keçirən, inkişafı duyaram.

Zühəl bürcünün nəhsi, Müştəri səadəti,

Məhdudluğa sığışmaz, dərk et sən, bu adəti.

Ki, qəza təsirini, məlum edə biləsən,

Nəhs ilə səadətdən, azca dada biləsən.

Müştəri bürcündəsə şəxsin taleyi əgər,

Ona bu bürc həmişə, şadlıq- sevinc gətirər.

Olsa şəxsin taleyi, zühəl bürcündə əgər,

Ehtiyatlı olmalı, zühəl qəm- dərd gətirər.

O zühəlin şərrini, bəyan etməsən əgər,

Atəşindən yanacaq hər yanda biçarələr.

Bəs eylə, uzatma sən, o Günəşdən gəlməsin,

Atəşlər, yandırmalar, səni tuta bilməsin.

Üfüqsüz kainatda, saysız kəvakiblərdən,

Bir anda nə nur qalar, nə nişanə, dərk et sən.

Nə qədər imkanın var, öyrənməklə məşğul ol.

Başqa söz- söhbətlərə, uzaq ol, ağılla dol.

Ulduzun hərəkatı sonsuzluğu gətirər,

Lütf göstərməkdən qeyri, hər əməli bitirər.

«Izkurullah»²²⁶ əmrini, Tanrımız vermiş bizə.

Od içində görəndə, Nuru düz vermiş bizə.

Dedi:- Baxma ki, pakəm, sizi zikr etməyimlə,

Mənə layiq deyildir, təsvir gətirmək dilə.

Lakin təsvir- xəyalın, məsti olanlar heç vaxt,

Zatımıza qoşulmaz, oxşarsız olar puç, vaxt.

Cismanə zikri etmək, naqis xəyal kimidir,

Şahanə vəsfin etmək, xalis xəyal kimidir.

Şahı adlandırırlar, toxucu olmayan kəs,

Bu necə mədh adlanır, ey suçu²²⁷ olmayan kəs?!