Namangan davlat universiteti

«Sovuq urush»
— bu atama Ikkinchi jahon urushidan keyin vujudga keldi, kapitalistik 
davlatlarning sobik Sovet Ittifoqi va boshqa sotsialistik mamlakatlarga nisbatan kullagan 
siyosati. «Sovuq urush» siyosatiga AQSH va G’arbdagi boshqa mamlakatlar eng reaktsiey 
kuchlarining manfaatlari sabab bo`lgan, uning elementlari AQSH va Buyuk Britaniya hukmron 
doiralarining xatti — xarakatlarida Ikkinchi jahon urushi tugamasdan ilgariyoq namoyon bo`lgan 
edi. Ingliz siyosiy arbobi U. CHerchilning 1946 yil 5 martda Fultonda (AQSH) so`zlagan nutqi 
sotsializm dunyosiga G’arb tomonidan «Sovuq urush»ni oshkora e`lon qilish bo`lgan edi. Bu 
nuqta, aslida, «Sovuq urush» dasturida bayon qilib berilgan edi. 1947 yilda u sobiq SSSRga 
qarshi G’arbi Yevropaning harbiy blokini tuzish loyixasini ham ko`tarib chikdi. «Sovuq urush» 
uchun kuch ishlatish xavfini solish, diktatorlikka intilish, sotsialistik davlatlarga qarshi iqtisodiy 
blokada tashkil ztish va ko`poruvchilik faoliyati olib borishga urinish, qurollanish poygasini va 
harbiy tayyorgarlikni butun choralar bilan tezlashtirish, agressiv bloklar va ittifoqlarni tuzish 
«psihologik urush» xarakterini avj oldirish xarakterlidir. «Sovuq urush» va u vujudga keltirgan 
tashqi siyosiy kontseptsiyalar va doktrinalar — «zuravonlik siyosati», «kommunizmni uloqtirib 
tashlash», «urush yoqasida tutish» va boshqa G’arb mamlakatlari eng reaktsion monopolistik 
doiralarining manfaatlaridan kelib chiqqan edi. Xalqaro keskinlikning oshib ketishi va jahon 
urushining boshlanib ketish xavfi «Sovuq urush» natijasi bo`ldi. 
Kuchlar nisbatidagi o`zgarishlar asosida jahonda xalqaro munosabatlarning butun 
sistemasida qayta qurilish ro`y bermoqda. So`nggi yillarda «Sovuq urush»dan xalqaro 
keskinlikni yumshatish tomon, ijtimoiy tuzumi turlicha bo`lgan davlatlar o`rtasidagi 

---

56 
munosabatlar amaliyotida tinch-totuv yashash printsipini qaror toptirish tomon burilish qilishga 
erishildi.