Namangan davlat universiteti



Yüklə 0,73 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə66/73
tarix26.11.2023
ölçüsü0,73 Mb.
#135856
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   73
13. Tarixiy atama maruza

G’arbiy kommunizm
— sovet davlatining fuqarolar urushi sharoitidagi ijtimoiy—
iqtisodiy siyosatidir. Aholining boy qismi mol—mulkini olishni, yalpi mehnat majburiyati joriy 
etishni, yirik, o`rta va qisman kichik sanoatni tez sur`atlar bilan davlat ixtiyoriga o`tqazishni 
nazarda to`tardi. Tijorat ta`qiqlandi, qishloq xo`jalik maxsulotlarining ortiqcha qismini davlatga 
topshirish majburiyat qilib qo`yildi. 
Natsionalizatsiya
(lot. Natio — millat, xalq) — er, sanoat, transport aloqa, banklarni va 
xokazolarni xususiy mulkdan davlat mulkiga o`tishi. Natsionalizatsiya xarakteri mamlakatda 
mavjud bo`lgan ijtimoiy tuzum bilan belgilanadi. Kapitalistik natsionalizatsiya — 
natsionalizatsiya qilingan korxona, tarmok va xokazo burjua davlati mulkiga aylanadi. 
Kapitalizmning moxiyati buning natijasida o`zgarmaydi, chunki ekspluatatsiya kola beradi
burjua davlati esa, kapitalistlar majmui sifatida chiqaveradi Kapitalistik natsionalizatsiya 
monopolistik kapital manfaatlari yo`lida amalga oshiriladi, ko`pincha u monopolistik foydalarni 
ko`paytirish, iqtisodni militarizatsiyalash vositasiga aylanadi va hokazolar. Kapitalizm sharoitida 
odatda etarli darajada daromadli bo`lmagan yoki hatto zarar keltiradigan korxonalar, ishlab 
chiqarish tarmoklari natsionalizatsiya qilinadi. Korxona egalariga, odatda, kompensatsiya 
to`lanadi. 
Integratsiya
(lot. Integratio, integer dan — butun) — biror bir qism va elementlarni bir 
butunga birlashtirish, iqtisodda xo`jalik hayotini internatsionalizatsiyalashning oliy formasi 
bo`lib, bo`nga xalqaro mehnat taqsimotining chuqurlashtirish ob`ektiv ravishda sabab bo`ladi. U 
turli mamlakatlarning o`zaro yaqinlashuvida va ularning korxonalari, tarmoqlari va hatto milliy 
iqtisodning yagona xo`jalik organizmiga birlashuvida ifodalanadi, hamda bu protsessni tartibga 
solib turuvchi iqtisodiy siyosatdir. 
Reparatsiya
(lot, Reparatio — tiklash) — agressiya qilgan davlat tomonidan xujumga 
uchragan davlatga agressiya natijasida etkazilgan zararini qoplash uchun to`planadigan tovon. 
Reparatsiya miqdori tinchlik axdi yoki boshqa huquqiy aktlar bilan belgilanadi.

Yüklə 0,73 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   73




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin