Şəbəkə Əməliyyat Sistemləri (ŞƏS) və onları tətbiqi programları verilənlərin şəbəkədə axışını təmin edirlər. Naqilsiz şəbəkələrin çoxu server yönümlü olur (Şəkil 1.3). Yəni, Şəbəkə Əməliyyat Sisteminin aparıcı hissəsi yüksək performanslı kompyuterə yüklənir. İşçi stansiyalara da həmin ŞƏS-in yüklənir. Beləliklə, istifadəçi həm lokal kompyuterə əmrlər verə bilər, həm də şəbəkənin imkanlarından faydalana bilər.
