6. Yo’l-yo’riq – bu normativ huquqiy hujjat bo’lib, u tashkilot va fuqarolarga
ularning funktsional vazifalaridan kelib chiqadigan hatti-harakatlarini tayinlab
beradi. Shunday qilib, boshqarishning farmoyishli ta’sir o’tkazish usuli yakkaboshchilik munosabatlari, intizom va mas’uliyatga asoslanadi.
“Rahbar buyrug’i qo’l ostida ishlovchilar uchun qonundir”!
Menejmentning tashkiliy-farmoyish usullari boshqaruvchi va boshqariluvchi
tizimlar samarali faoliyat yuritushuni ta’minlovchi ta’sir etish tizimidan iboratdir.
Tashkiliy farmoyish usullari tashkiliy aniqlikni ta’minlaydi, tashkiliy tizim,
menejmentning har bir bo'g'ini vazifalarini belgilab beradi, boshqaruv apparati
intizomi va faoliyati samaradorligini ta’minlaydi, ishda tartib o'rnatadi, qaror va
farmoyishlarni bajaradi, kadrlarni tanlaydi, joy-joyiga qo'yadi va h.k.
Buyruq va farmoyishlar bajarish uchun chiqariladi. Ijroni amalga oshirish shart.
Boshqarishning huquqiy vositalari deganda ijtimoiy munosabatlarga huquqiy,
qonuniy ta’sir o’tkazish jarayonida qo’llaniladigan huquqiy normalar majmui
tushuniladi. Huquqiy normalar davlat yoki jamoat tashkilotlari tomonidan chiqariladi va tasdiqlanadi.
Moddiy javodgarlik- bu korxonalar va tashkilotlarning, ayrim mansabdor
shaxslarning zimmasiga xo’jalik faoliyatining natijalari uchun yuklatilgan
mas’uliyatdir.
Intizomiy javodgarlik - bu xizmat burchlarini buzish, suiste’mol qilish
natijasida kelib chiqadi. Bunda jazo: tanbeh; hayfsan; ma’lum muddat maoshi pastroq ishga o’tkazish; ma’lum muddat lavozimini pasaytirish yoki vazifasidan chetlatish kabi ko’rinishlarda bo’ladi.
Ma’muriy javobgarlik- bu huquqiy javobgarlik turi bo’lib, vakil qilingan
organ yoki mansabdor shaxsning qonunbuzarlik qilgan shaxsga nisbatan ma’muriy
jazo choqasini qo’llashda ifodalanadi. Bunday jazolar turli-tuman sanktsiyalarda –
nachetlar, jarimalar ko’rinishida bo’ladi.
