Navoiy davlat pedagogika instituti pedagogika kafedrasi

(1795-1881)

adimda donishmandlar yig‘ilishib, bir masala ustida bahslashib qolishibdi. Bahsga sabab bo‘lgan masala esa – “Bu dunyoda kim baxtli hayot kechiradi?” degan savolga javob topish ekan. Hammalarining fikrlari bir nuqtaga borib taqalibdi. “Kimki xushmuomalali, shirin so‘zli va so‘zlarni qaerda va qanday ishlata bilsa o‘sha odam baxtli hayot kechiradi”, degan qarorga kelishibdi. Bunday o‘ylab qarasak, atrofimizdagi ba’zi odamlar hayoti misolida buni yaqqol ko‘rish mumkin. Xalqimizda “Birni ko‘rib fikr qil, mingni ko‘rib shukur qil” degan maqol bor. Bu maqol zamirida katta falsafa yotibdi. Hamma o‘zining turmush tarzi haqida o‘ylaydi, qayg‘uradi. O‘zidan to‘qroq odamni ko‘rsa, fikr qilib uning yo‘lidan borishga harakat qiladi. Lekin ko‘plar hasad ham qiladi – bu yomon odat. Havas qilish kerak va mehnat mashaqqatidan qochmaslik lozimligini anglamog‘i darkor. O‘zidan pastroq yoki o‘ta past ta’minlangan odamlarni ko‘rsa, fikrida, tafakkurida o‘ylab ko‘rib shukur qiladi. Agar aql-idroki shunga yetsa, bo‘lmasa unaqalar odamlarni pisand qilmaslik yo‘lidan boradi. Ba’zan qiynalib yurgan paytlarda kimningdir bir og‘iz so‘zi sizga katta yo‘lga chiqishingizga, biror muammoingizning oson hal bo‘lishiga sababchi ham bo‘lishi mumkin.

Muomalada gap ko‘p

1. 
   Insonlarga yoqishning besh yo‘li:
   

1. 
   Suhbatdoshingiz bilan chin dildan qiziqing;
   
2. 
   Insonlarga ochiq chehra va nim – tabassum bilan munosabatda bo‘ling;
   
3. 
   Unutmang, insonning ismi u uchun eng yoqimli va eng muxim ohangdir;
   
4. 
   Eng yaxshi tinglovchi bo‘ling. Boshqalarga ko‘proq o‘zlari haqida gapirishga imkon bering.
   
5. 
   Suhbatdoshingizni qiziqtiruvchi mavzular to‘g‘risida ko‘proq gapiring.
   

2. 
   Insonlar e’tiboriga erishishning o‘n ikki yo‘li:
   

1. 
   Tortishuvlar paytida ma’naviy balandlikda bo‘lishning yagona yo‘li – tortishuvdan vos kechishdir;
   
2. 
   Suhbatdoshning har qanday fikriga hurmat ko‘rsating. Insonlarga hech qachon “nohaksan” demang;
   
3. 
   Agar siz nohaq bo‘lsangiz, tez va keskin tan oling;
   
4. 
   Suhbatni do‘stona ohangda boshlang;
   
5. 
   Suhbatdoshni har qanday masala fikringizga “ha to‘g‘ri”, deb aytishga undang va erishing;
   
6. 
   Suhbat davomida kamroq gapiring, uni ko‘proq gapirishga imkoniyat yarating.
   
7. 
   Mazmunli fikrlarni suhbatdosh o‘ziniki deb hisoblasin;
   
8. 
   Har bir masalaga suhbatdoshning nuqtai nazari bilan qarang;
   
9. 
   Boshqalarning fikri va xohishlariga ta’sirchan bo‘ling;
   
10. 
    Marhamatli inson ekanligingiz bilinib tursin;
    
11. 
    Kinolarda va radiolardagi eng yoqimli harakatlarni o‘zingizga singdiring va kinoradio qahramonlaridek harakat qiling;
    
12. 
    Otashin, aniq, insonga ichki quvvat beruvchi gaplarni gapiring.
    

3.