Navoiy kon-metallurgiya kombinati davlat korxonasi navoiy davlat konchilik instituti

O‘kuv topshiriqlari
1-gurux
1. “Ishlab chiqarish", "korxona", "iqtisodiyot" tushunchalariga ta’rif bering va ularni o‘zaro bog‘likligini tushuntiring.
2. " Ish o‘rinlari guruhlari " bo‘yicha jadval tuzing.
3. “Texnologik jarayon” va “mehnat jarayoni” tushunchalariga ta’rif bering.

2-gurux
Ishlab chiqarish turlarining solishtirma jadvali to‘ldiring.

T/r	Ko‘rsatkichlar	Ommaviy ishlab chiqarish	Seriyali ishlab chiqarish	YAkka tartibli ishlab chiqarish
1	Maxsulot turi
2	Tannarx
3	O‘zgaruvchan xarajatlar
4	O‘zgarmaydigan xarajatlar
5	Mehnat unumdorligi
6	Moddiy xarajatlar
7	Ishlab chiqarish xarajatlari

Gurux ishlarini baholash jadvali
Xar bir gurux boshqa gurux taqdimotini baholaydi, mezonlar bo‘yicha ballar yig‘iladi (xar bir mezon bo‘yicha maksimal 3 ball)

Gurux	Javobning lunda va aniqligi	Kurgazmaliligi	Taqdimotning qisqaligi (reglament)	Kamrovi (gurux a’zolarining faolligi)	Ballarning umumiy mikdori
1
2
3

YAkuniy xisob

Gurux	1-savol	2-savol	3-savol	4-savol	Umumiy ballar
1	-
2		-
3			-
Umumiy ballar yigindisi
Baho (umumiy ballar yigindisi 4ga bulinadi)

Baho: 2,2 -3 ball – «a’lo»; 1,2 - 2 ball – «yaxshi»; 0,5 – 1,1 ball – «kon-li»; 0-0,5 ball – «kon-siz».

Topshiriq:
1. Siz ko‘shma korxonada ishlamoqchisiz. Ammo buning uchun biznes asoslarini yaxshi egallash, ingliz tilini yaxshi bilish, kompyuterni yaxshi ishlata bilish talab etiladi. Siz bir yil davomida ingliz tili o‘kituvchisiga 5 000 000 so‘m, kompyuterda ishlashni o‘rganish uchun 4 000 000 ming so‘m, kompyuter ijarasi uchun 3 500 000 so‘m to‘ladingiz. 2 000 000 so‘mga xar xil kitoblar sotib oldingiz. O‘qishga katnash uchun transportga 345 000 so‘m sarfladingiz. O‘qish zarurligi sababli o‘rindoshlik ishingizni tashlab, u erdan xar oyda tegadigan 1 000 000 so‘mni xam olmay ko‘ydingiz, ammo asosiy ishingizdan xar oyda 1 200 000 ming so‘m maosh olib turdingiz, yangi ishga o‘tgach, oyiga 2 200 000 so‘m maosh olasiz. Xisoblab ko‘ringchi, sizning ish xaqingiz bir yilga necha so‘m bo‘lar ekan?


Masalalar:
1-masala. Korxona yilda 100 mln. so‘mlik foydaga ega bo‘ladi. Ishlab chiqarish vositalarining xizmat muddati 15 yil.
Ular 10 yil xizmat qilgan. Olinayotgan foyda ishlab chiqarish vositalarining 7 yil qiymatini koplagan. Ishlab chiqarish vositalarininig sotilish bahosini aniqlang.
(Javob: 800 mln.)
2-masala. Korxonada mavjud bo‘lgan ishlab chiqarish vositalarining xizmat muddati 15 yil. Binolarning xizmat muddati 15 yil. Ishlab chikarish vositalari va binolar 5 yil xizmat kilgan, xizmat muddati tugagandan so‘ng korxona 300,000 foydaga ega bo‘ladi. Ishlab chiqarish vositalari va binolar bahosini aniqlang.
(Javob:250,000. Nominal qiymati).


KEYS – STADI: «Alan – boshqaruvchi» mashqi
Alan – ofset pechat uchun plastinalarni ishlab chiqaradigan, muvaffaqiyat qozongan fabrikaning egasidir. Boshida u yakka o‘zi ishlar edi, so‘ng yana ikki kishini yolladi, biriga boshqaruvni, sotishni va savdo-sotiqni topshirib, boshqasiga esa ishning texnik tomonlarini topshirdi. Alanning o‘zi buxgalteriya, reklama bilan shug‘ullanardi va doimiy ravishda biznesni kengaytirish imkoniyatlarini izlardi. Ular doim birga ishlashadi, ishdan keyin xam ko‘p uchrashadilar. Alanning «shef» sifatidagi avtoriteti shubxasizdir; uning ishchilari yaxshi ish xaqi, mukofotlar olishadi, lekin ishni yuritish xavf-xatarini (va daromadlarni) Alan xech kim bilan baxam ko‘rmaydi.
Alan xamkasblarini biznesning oxirgi yangiliklari xaqida xabardor etib turadi. U ularni o‘z ish rejalari bilan tanishtirdi: «Agar ishlar yaxshi ketsa, kelgusi yilda biz qo‘shni shaxarda o‘z filialimizni ochamiz. Albatta, biz aqlli boshqaruvchini izlab ko‘ramiz va bir necha yildan so‘ng yangi fabrika bizga oltmish ming atrofida daromad keltirishi mumkin». Alanning xamkasabalari uning «biz izlab ko‘ramiz» deganiga xursand edilar – ular o‘zlarini xaqiqiy jamoadek xis qildilar, va ular biznesni muvaffaqiyat qozonishiga va Alanning avtoritetiga ishonchlarini mustaxkamladilar.
Lekin Alanning ko‘ngli tinch emas edi. U bilar ediki, unga bo‘ysunuvchilarning xech qaysisi boshqaruvchiga kerak bo‘lgan xamma xususiyatlarga ega emas edi. U do‘stona kollektivga notinchlikni kiritishni xoxlamas edi, bundan xam ko‘proq u agar yangi ish muvaffaqiyatsizlikka uchrasa (bu xaqda u ular bilan xech qachon gaplashmagan edi), xodimlardan birortasini yo‘qotishni xoxlamas edi. Natijada Alan yollash bo‘yicha agentlikka murojaat qilib, kerakli kishini topdi, uchalasi xam yig‘ilganda , u bu xaqda faxr bilan aytdi. Do‘stlarining bu yangilikni g‘azab va achchiqlanish bilan kutib olishi, Alanni xayratda qoldirdi, va buni sezib u rafiqasiga: «Kelajagi xaqida o‘ylayotgan kishilar senga eng qora tanga bilan qaytaradilar» deb aytdi. Bu shunday zarba ediki, undan keyin yaxshi munosabatlar juda uzok vaqt davomida tiklanadi.


Vazifa

1. 
   Alanning raxbar sifatidagi xatosi nimadan iborat edi?
   
2. 
   Etakchining (liderning) asosiy vazifalari nimadan iborat va ular qo‘lostidagilarni boshqarish muammolari bilan qanday bog‘liq?