Nazariy fizika kursi

E — 
xq
E (
x
, t)
uchun differensial tenglamani hosil qiling. Shu tengla- 
maning E( x)  boshlang'ich shartda yechimini toping. Bu holda magnit 
maydon mavjud bo'ladim i?
13. O'tkazuvchanligi 
7
bo'lgan bir jinsli muhitda boshlang'ich vaqtda ko­
ordinata x ning garmonik funksiyasi sifatida berilgan magnit maydon 
H y = Ho
sin kx ning relaksatsiya qonunini toping.
14. Qanday maydonga kvazistatsionar deyiladi? Kvazistatsionarlik shart- 
lari o'rinli bo'lgan maydonlarga misollar keltiring.
15. Kvazistatsionarlik shartlari qanday yoziladi?
16. Kvazistatsionarlikning uchinchi shartini izohlang.
17. Kvazistatsionarlik shartlari o'rinli bo'lgan maydonlarga misollar kelti­
ring.
18. Harakatdagi o'tkazgichlar uchun induksiya qonunini yana qanday yo‘l 
bilan olish mumkin?
19. Chiziqli o'tkazgichga ta ’rif bering.
20. O'zgaruvchan tokli zanjir uchun Om qonuni ifodasi qanday 
k o 'r in is h g a
ega? 
Ja
21. Induksiya koeffitsientlari nima? O'zinduksiya va o'zaro induksiya koef­
fitsienti deb nimaga aytiladi?
22. Skin-effekt qanday yuzaga keladi?
23. Skin-effektini chegaraviy hollar uchun tushuntiring.
24. Skin-effektidan texnikada qanday maqsadlarda foydalanish mumkin?
25. Siyrak gazlar uchun dispersiya qonuni 
n 
= n(cu) bog'lanish 
grafig1111 
chizing va bu grafikni tushuntiring.

---

13-bob 
Yuqori chastotali maydonlar
13.1 
Dielektrik singdiruvchanlikning 
dispersiyasi
Endi tez o'zgaruvchi elektrom agnit maydonlarni o ‘rganishga o ‘ta- 
miz. Bunday m aydonlarning o ‘zgarish davri ( T) elektr va m agnit qu tb - 
lanish qaror topishining xarakterli vaqtidan (r ) katta b o ‘lishi kerak 
degan shart bilan cheklanmaydi.
Vaqt o ‘tishi bilan o ‘zgaruvchi m aydon albatta fazoda ham o ‘zgaruv- 
chi b o ‘lishi kerak. Berilgan chastota ш da fazoviy davr - t o ‘lqin uzunlik 
Л ~ с/ш bilan aniqlanadi. C hastota kattalashgan sari to'lq in uzunlik 
kamaya boradi va pirovardida u atom oicham lariga tenglashib qoladi. 
Bu holda atom o'lcham lari tartibidagi masofalar aham iyat kasb eta 
boshlaydi va m aydonni m akroskopik nuqtai nazardan tavsiflab b o ‘lmay 
qoladi. M uhitning dispersiyasini inobatga olish zarurati paydo b o ‘ladi.
A m alda shunday chastotalar sohasi mavjudki, ular uchun bir to­
mondan dispersiya m uhim b o ‘lsa, ikkinchi tom ondan m aydonni m ak­
roskopik tavsiflash mumkin b o ‘ladi. M a ‘lumki, m uhitda barqaror mu- 
vozanat holati turli relaksatsiya mexanizmlari orqali o ‘rnatiladi. Bu 
! borada elektron m exanizm i m uhitning elektr qutblanishi va m agnit- 
lanishida eng tez m exanizm lardan hisoblanadi. Uning relaksatsiya vaqti 
I atom xarakterli vaqtlari (a / v ) tartibida b o ‘ladi. Bu yerda a atom lar 
° ‘lchami, v atom dagi elektronlar tezligi. M adom iki v