Nazariy fizika kursi

U
q
- saqla­
nuvchi kattalikning zichligi - elektromagnit maydon energiyasining zich­
ligi, S - saqlanuvchi kattalik oqimining zichligi - elektromagnit maydon 
energiyasi oqimining zichligi bo'lib 
Poynting vektori
deyiladi. Shunday 
Qilib, umumiy holda
~
= - Q -
E , 
(4.62)
dt
elektromagnit maydon energiyasining saqlanish qonuni b o iib quyidagi- 
eha ta’riflanadi: 
Elektrom agnit m a yd on en ergiyasining o ‘zga ri-
shi zaryadlar ustida bajarilgan ish bilan k o ‘rilayotgan h a jm ni
° ‘rab turgan sirtdan o ‘tayotgan energiya oqim ining y i g ‘in d i-
Sl9a teskari ishora bilan teng.
103

---

Q = j j E dV
sistema zaryadlari ustida vaqt birligida bajarilgaij
ish, £ =
j
S 
dS
sistemani o ‘rab turuvchi yopiq sirtdan vaqt birligida]
oqib chiqadigan energiya miqdori. 
Bu qoidani umumiy ko'rinishda; 
ta’riflangan energiyaning saqlanish qonuni bilan taqqoslasak, energiyJ 
oqimi yangi ko'rinishdagi energiyani nurlanish energiyasi ekanligini ko‘I 
ramiz. 
Bu masalani ushbu kitobning 8- bobida batafsil muhokam^ 
qilamiz.
Nihoyat elektromagnit maydon energiyasining saqlanish qonuninj 
differensial ko'rinishini keltiramiz:
^
= - j E -
d i v S .
(4.631
Shunday qilib, elektromagnit maydon energiyaga ega ekanligini isbotJ 
ladik.
4.6 
Maydon potensiallari uchun 
tenglamalar
Elektromagnit maydon potensiallari uchun tenglamalarni keltirib 
chiqaramiz. Buning uchun elektr va magnit maydon kuchlanganliklari-] 
ning potensiallar orqali ifodalarini
1