5.3
Multipol momentlar
Zaryadlar soni katta b o ‘lganda (5.13) va (5.17) ifodalar katta soibl
dagi hadlar yig'indisidan iborat bo'ladi va
amalda ulardan foydalanib
bo'lmay qoladi. Bunday hollarda masalani taqribiy yechish lozimligini
5.1 - mavzuda ta’kidlagan edik. Zaryadlar soni katta bo'lgan sistemalari
maydonini o'rganishda kuzatish nuqtasi yetarlicha
uzoq masofada dehJ
qarasak, (5.13) va (5.17) ifodalarni soddalashtirish mumkin bo'ladi. J
Kuzatish nuqtasi yetarlicha uzoqda joylashgan bo'lsin
(\r\
>
L).
Bu yerda
L
zaryadlar egallagan sohaning chiziqli o'lchami. Koordi
nata boshini zaryadlar
egallagan sohaga joylashtirsak, max l^j <
L
va
yuqoridagi shartga asosasan
|r| »
\r'\.
(5.1
A
Deinak, elektrostatik maydon kuchlanganligi
va potensialini aniqlovl
chi (5.13), (5.17) ifodalarda kichik parametr |ra|/|r| «С 1 (zaryadlar
uzluksiz taqsimlangan holda |
r*71 / 1 r*!
hollarda masalani taqribiy yechish uchun kichik parametrning dara-l
jalari bo'yicha ifodalar qatorga yoyiladi.
Qatorda talab qilinayotgad
aniqlikni ta’minlab beruvchi hadlar saqlab qolinadi. Aniqlik darajasfl
berilmagan bo'lgan hollarda qatordagi hadlar masala ma’nosidan
kelib
chiqib o'rganiladi.
Avval nuqtaviy zaryadlar mydonini yetarlicha uzoq masofalardaj
o'rganamiz.1 (5.13) ifodadagi bitta hadni qator ko'rinishda yozam iz:*
1
1
^
д 1
Dostları ilə paylaş: 
